Cỏ Nội Hoa Ngàn

[KimDung]

Các bạn và Hoàng Mai thương mến

' Yêu chồng yêu cả quê hương nhà chồng' , chắc các bà Việt Nam phần đông là thế HM nhỉ, KD rất tiếc không có Duyên được gặp anh Thu , nếu có duyên chắc phải già chuyện lắm ha HM , HM cũng biết và còn yêu Bảo-Lộc nữa HM nhớ nói chuyện với KD nha , mình sẽ kể chuyện bạn bè ở lớp 74KNC, những cảnh đẹp của B´lao, sau này KD còn biết cả làng Hoàng Mai của thày Nhất Hạnh ở B ̉Lao nữa, bữa nào HM kể 'Đỉnh Muà Đông' của NHật Trường nha , hồi học ở B´Lao KD học chung với lũ lô la (anh Thanh bảo thế) em của Nhật Trường.

Hoàng Mai ơi ngày về Đà-Lạt ,hai đứa ở trong ty giáo dục 2-3 ngày , thích đi chợ với vợ anh Hừng nhân viên ty ,mua rau salade-xoong cái rau rẻ nhất chợ Đà-Lạt về lặt cả hàng giờ , sao ngày nó dài thế?, ngày đó ở thập niên 80 tài sản bị tịch thu , dân chúng vào tập đoàn , sản phẩm làm ra nhà nước thu mua và chỉ sài trong địa phương ( dùng danh từ gì KD quên mất rồi) Đà Lạt chỉ có Hoa và rau không để dành được ,người dân phải chạy về Di-Linh Bảo-Lộc trồng trà càfé bán chui mua gạo ăn , Đà-Lạt lúc ấy dân thưa thớt , nhiều ngôi biệt thự của ngoại kiều , của thương gia , của các quan trong chế độ trước và nhiều cơ sở giáo dục bị niêm phong . Ngoài chợ những Mệ mặc áo dài gánh hàng không còn nữa , bù vào đó người dân đi ủng , quấn khăn, chùm trên mình 2 lần áo lạnh bạc màu với đôi má ửng hồng gánh vài gánh rau , hồng ,dâu.... chạy trốn qủan lý hay thuếu vụ gì đó kD quên tên gọi rồi nhìn thật nghèo nàn thê thảm cho thành phố mộng mơ ,tp hoa anh đào....

nhớ ngày đó khi gặp cô giáo 2 đứa chiều về ngồi co cụm dưới bậc tam cấp ngoài cửa nhìn lên những ngọn đồi xung quanh, sương mù phủ xuống mỗi lúc mỗi dầy , nhớ nhà nhớ trường nhớ bạn sao mà u uẩn cô đơn đến thế, tương lai thì mù mờ hai đứa sụt sùi lau nước mắt vô nhà thu dọn đồ đạc ngày mai dắt nhau đi về .

Hoàng Mai biết không khi về KD đi vượt biên bị bắt, hơn 1tháng sau không có việc làm , ty gọi lại, bèn ra nhận nhiệm sở ,lúc đi dạy KD gặp lại một số bạn thời trung học làm tại các ban ngành khác nên cũng bớt buồn , KD dạy ở Đà-Lạt cũng được 3 năm đó HM

Hoàng Mai lúc rảnh vô nói chuyện với kD nha, các bạn ơi ở lớp 74KNC KD có 3 cô bạn ít nói ,hiền và dễ thương Tô Hoàng Mai, Tạ KIm Xuân , Mạc Thùy Bích Thủy

ThânÁi

Kim Dung

[KimDung]

Phần 3

TRÀ



Cao nguyên triền dốc quay vòng

Người đi lưu luyến hương đồng B´Lao

Cao nguyên triền dốc là đà

Người qua vương vấn hương trà B´Lao

1- Phân loại Trà



Những đọt trà được hái từ vườn được đem về nhà máy làm khô người ta thường gọi là trà mộc, tức là trà nguyên chất, tự nhiên chưa pha chế, gồm 2 loại Green tea, Black tea. Ngoài ra còn có trà già và nụ trà, không qua quá trình sản xuất trong nhà máy mà chỉ phơi khô ngoài trời.



Green tea



Người dân xứ trà thường gọi là trà xanh hay trà luộc, trà xanh thường được chia ra 2 loại :

Trà cao cấp: Trà búp nhỏ, hái 7 ngày 1 lần, trà hái xuống phải giữ cho trà không bị héo hay òm hơi, khi trà khô sẽ cho ra trà Bạch Mao, trà Móc Câu. Trà có chất lượng cao nhưng sản lượng thấp, giá thành cao, thường chỉ được dùng trong việc ướp bông sen.

Trà đọt: Trà hái 1 búp 2 lá, đọt cao khoảng 8 - 12cm, khi làm khô sẽ cho ra trà đọt giá trung bình, thường dùng loại này để ướp bông sói.



Black tea

Trà sào hay còn gọi là trà đen, trà hái 10 -12 ngày 1 lần hái những đọt ngông, hoặc những đọt trà bị héo úa, bị cháy xém do òm hơi. Loại này cho ra sản lượng cao, giá thành rẻ, thường dùng để ướp bông lài hay lá trà tiên.

Trà mộc trước khi khi đem bán cho nhà ướp hương người ta phải lượm hết trà buồm riêng ra, dùng sàng sát trà nhỏ đều 2 - 2.5cm, sau đó người ta lấy hết trà cám và trà mày ra để bán riêng gọi là trà cám.



Green tea

Loại ra Những đọt trà bị héo úa hay bị cháy vì òm hơi.



2- Phương Pháp Sản Xuất

- Khâu đầu tiên: Luộc trà



Trên 1 cái lò gạch, đặt 1 cái thùng lớn bằng 2/3 cái thùng phi chứa nước và nấu sôi. Khi chờ nước trong nồi sôi, trà được tấn vào cái rọ mắt cáo, móc vào ròng rọc. Khi nước sôi, trà được đẩy tới nhúng vào nồi, dùng cây giang lớn dài như cây đòn gánh tấn trà xuống nước sôi cho đều. Sau đó kéo lên cho trà chạy tới nhúng vô nồi nước lạnh, đổ ra dùng cây cào cào mỏng ra cho trà mau nguội, nếu trụng trà chín quá sẽ bị nát.



- Ép trà

Bỏ trà luộc vào thùng có nhiều lỗ ép cho ráo nước nhựa trà, lấy ra giũ cho lá trà tơi ra, không để dính cục.



- Xay trà

Xay ở đây không phải là xay nát mà, ình ịch, ình ịch cỗ máy cứ đều tay tung trà lên, trà rớt xuống vê cho những lá trà se lại, se giáp vòng lại tung lên cứ thế đều đều cho tới khi những lá trà xoắn lại đúng cỡ mới lấy ra. Trong nhà máy ở khu này là om xòm nhất, mấy cỗ máy ồn ào quát tháo nhau lấp cả tiếng người.

Sau 1975, vào giai đoạn mới lên tập đoàn, cả nhà đi hái trộm trà trong vườn của mình. KD nhớ lúc xay trà cả nhà đu vào đủn bắt ông ấy làm việc. Tội nghiệp lúc đó ông ấy cũng cùng một trạng thái như mọi người trong gia đình, làm việc trong lo lắng, ông ấy cũng sợ, sợ la lớn du kích đến. Thế là người và máy cứ âm thầm kéo kẽo kẹt, kẽo kẹt, kẽo kẹt cho tới khi những lá trà săn lại. Lau những giọt mồ hôi trán chảy trên những khuôn mặt ửng hồng, nhìn thấy moị khuôn mặt trong nhà ai cũng khoẻ và đẹp hơn, những nụ cười giòn tan lại xuất hiện.



Khi mọi chuyện tập đoàn đã đâu vào đấy, những cỗ máy được tháo đi để lại một khoảng trống im lìm tẻ lạnh, lạnh đến rùng rợn chán đời trong nhà máy, máy đi người cũng đi. Thỉnh thoảng gặp mấy chú xay trà ngày trước, bố bảo: ''Máy hỏng, người cũng hỏng, hỏng volume, volume bị lờn vặn bé xuống cũng không được''. Thời đó trong làng ai mà có giọng nói lớn người ta hiểu ngay trước đó đã làm nghề điều khiển máy xay trà. Trà xay xong phải sấy liền không để quá 3 giờ, sấy không kịp phải tải mỏng trà ra, tránh cho trà không bị có mùi thiu, sẽ không đạt đúng tiêu chuẩn.



- Sấy trà

Ở khu khác trong nhà máy Mẹ xây 50 cái lỗ có đường kính 45cm, khi xấy trà phải đốt than cho cháy hết khói và lửa , lấy tro phủ lên 1 lớp mỏng .Trà được đặt trên 1cái sàng đặt lọt trong cái bồ, để lên bếp sấy cho khô 2/3 đổ ra, sau cùng sấy lại cho trà khô . Trà đạt tiêu chuẩn : không bị nát , không có mùi ám khói hay khét vì lửa lớn , bố cũng nghiên cứu dàn điện để sấy trà nhưng trà sấy bằng điện không có mùi thơm ngọt như khi sấy bằng than nên chương trình của bố bị hủy bỏ . Ở Úc KD dùng grillđể làm khô trà nên cũng không thơm lắm.

Black tea ;

Trà sào còn được gọi trà đỏ hay trà đen . Những loại trà ngông , trà cháy òm hơi , trà hái dài ngày từ 8 đến 10 ngày, trà không tính 1 búp 2 lá mà hái dài cho hết phần non của búp thường hái1 búp 3 lá . Trà dài ngày lá hơi già nếu luộc sẽ cho ra nhiều buồm nên người ta thường xào trà không mất nhựa và ủ lại nhựa trà sẽ làm trà đen đều .



Đặt 1 cái chảo gang lớn,( à kD nhớ ra rồi cái chảo và cái lò giống như cái vạc nấu ở trường mình đó) đun cho nóng chảo , đổ trà vô đảo cho tái đều , bỏ vào cối xay , xay xong ủ lại 1 giờ bỏ lên bồ sấy . Trà đen tuy có mùi vị chát hơn nhưng cũng không được có mùi thiu, ám khói hay khét vì lửa lớn.



3 - Trà ướp

Trà Lài



Loại trà ướp bình dân được bán đại trà trong các chợ, hàng quán thường được đựng trong keo lớn, người ta có thể mua 1kg, 1 lạng ... tùy thích. Ủ hoa vào trà hay sấy khô hoa rồi trộn với trà tùy mùi hương mà người tiêu dùng ưa thích vì hoa tươi và hoa khô có mùi khác nhau.

Ở Bảo Lộc mẹ trồng Lài quanh bờ dậu bên hông và sau nhà. Bà nội không cho trồng Lài ở mặt tiền vì nhà có con gái? Cứ mỗi buổi chiều chị em Dung phải đem rổ ra hái hoa, hái những búp đương màu ngà ngà ngả sang màu trắng. Hái những búp hàm tiếu trắng muốt he hé khoe nhụy và hương. Hái luôn cả những bông đã nở toe khoe téc béc cả nhụy và hương mà ngày hôm trước không hái kịp. Vùng Bảo Lộc không trồng Lài vì trời lạnh, khí hậu không hợp cho ra sản lượng kém. Lài được trồng nhiều ở quận 12 Sài Gòn, ở đó có cả một khu vườn Lài và vườn Mai, Lài được trồng trên vồng rộng, Mai được cấy dưới luống, tới mùa Tết bán cành hoặc bán cây.

Black tea được chở về Sài Gòn cho chị KD ướp và phân phối, hương Lài ướp vô trà đen sẽ xoá đi cái vị hương chan chát của trà sào uống cho thêm phần thi vị.

Hương Lài đậm đà, lẳng lơ và lả lướt đã len lỏi vào hơi thở của người bình dân chân chất thích uống trà. Lài cũng được nhắc tới trong những buổi hội hè giao duyên trong quan họ Bắc Ninh như 'Lý Bông Lài'.

Ngồi tựa có bên sông đào ,

Ngồi tựa có ả sông đào

Ấy mấy đêm, đêm hôm qua.

Hỏi người là người tri kỷ

Ra vào có thấy vấn vương

Gío lạnh mấy đêm canh trường

Gío lạnh suốt đêm canh trường

Nửa chăn là chăn nửa chiếu

Nửa giường để đó đợi ai

Ngắt nhụy mấy bông hoa nhài

ấy mấy đôi tay là đôi tay em

ngắt nhụy cái bông huê nhài

Tay giờ là giờ đón gío

Có ả tay chòi đón gío bẻ Trăng

Rủi may mới phải lòng

Hỡi a là chị Hằng



Trà Lài thêm một chút đa tình cho buổi đầu gặp gỡ, mời anh nhé ta cùng nhắp chén trà lài B´Lao.

Trà Ngâu

Cây Ngâu thường cao to như cây ăn trái, tới mùa cho ra những chùm bông lớn có hạt màu vàng. Khi những hạt Ngâu vàng sáng ra, được hái xuống từng thúng đem ướp trà.



Trà Cúc

Cúc Tàu có lá nhỏ, hoa nhỏ bằng đầu ngón tay. Hoa thường được hái vào làm khô, trà được tẩm vị thuốc bắc sau đó cho cúc vào. Người Việt không thích Trà Cúc và Ngâu nên chỉ sản xuất khi có người đặt hàng.



Trà Sen

Trà Sen là trà cao cấp nhất, giá đắt hơn trà Sói cả chục lần, hương của Bạch Mao, Móc Câu dễ thấm mùi hương Sen. Bảo Lộc không có Sen, cứ tới mùa Sen nở, bố chở trà xuống miền tây cho ông già láng Sen ướp, đem về mới tẩm thuốc bắc. Trà Sen ướp xong tụi Dung phải đóng vào hộp 100gr, 50gr, khi đóng hộp mẹ luôn luôn nhắc tụi Dung hộp nào cũng phải bỏ nhụy Sen vào để giữ mùi thơm Sen, sau đó đóng nắp kịn, dán nhãn, cất trong kho, nơi khô ráo.



Hương Sen là hương của những búp hoa nở trong vùng láng hồ đầm lầy. Ngày ấy lúc còn nhỏ có một lần KD theo bố xuống Rạch Giá. Ở cuối kênh F, cách khoảng 12 cây số vào tận chân núi Ba Thê có một vùng mênh mông chỉ mình chúng. Vâng, ở đó chúng có một cõi riêng tư, chúng tự do hít thở hết cả một vùng không khí mênh mông của đất trời. Nơi đó không tỳ ố, không vẩn lẫn một hơi thở của một loài nào khác. Chúng ở trên bùn nhưng vẫn véo trong ngần, toả làn hương thanh tịnh tinh khiết. Mùi hương đó người ta cho quyện vào hương trà thanh mát của núi rừng cao nguyên Bảo Lộc đã đem phần thanh thoát trang trọng cho những buổi lễ đình chùa, lễ Tết hay trong những dịp cưới hỏi làm đậm nét quí phái cho những người vui thú điền viên.



Trà Sói



Sói chỉ có mặt trong vườn của người dân Bảo Lộc thôi đó. Những bụi Sói thân có đốt như khớp xương, xốp, mỏng dòn, dễ gẫy, lá và hoa sói đều có mùi thơm dễ chiụ. Mỗi buổi sáng người ta phải mang ủng, mặc áo mưa hái Sói, hái Sói cũng cả là một nghệ thuật. Bông Sói còn xanh có những hạt li ti màu xanh, theo thời gian chúng lớn dần và ngả sang màu ngà, trắng ngà. Khi những hạt Sói trắng căng tròn chuyển sang màu trắng nõn nà tỏa hương dìu dịu, bông Sói đã vào xuân hay còn được gọi là chín sẽ được đem về điểm tô thêm hương trà B´Lao. Sói để quá không hái kịp trong buổi sáng, chiều đến hạt Sói rụng hết chỉ trơ cành, hoa thành vô dụng. Khi hái Sói nhà vườn phải giữ Sói nhẹ nhàng, không gãy nát, không bầm dập, Sói dập cho ra mùi ngai ngái làm hư hương trà. Sau 1 p.m. nhà sản xuất trà hương không thu mua Sói vì Sói héo giảm mùi hương. Người thu mua Sói phải lựa ra lá, bông non, bông rụng hạt, bông dập không mua.

Bông Sói có mùi thơm dịu ngọt, nhẹ nhàng, xa cách, thoang thoảng, man mác như những sợi tóc may bung lên theo làn gío nhẹ buổi trưa hè B´Lao, đã quyến rũ và để thương để nhớ cho những tâm hồn yêu hương trà sói Bảo Lộc. Ta chọn em tuy không xứng như là mong đợi nhưng em ơi rất xa, xa lắm rồi, xa lâu rồi mà sao trong ta vẫn cứ vấn vương, rối bời như những sợi tơ hồng giăng trên hàng dậu, hỡi em mùi hương Sói B´Lao.

Tiếng đồn vang khắp bốn phương

Nhẹ nhàng hương Sói hương trà B´Lao



Còn tiếp

[HongNhung]

:coffee: Dung này! Rốt cuộc mình đã tìm ra được cái khâu nào mình đã từng được KD cho rớ vào làm thử: Đó là đứng xào trà! Nhưng lúc đó chắc vì làm 'chui' cho nên chỉ thấy có 1 chảo đặt ngay trong nhà bếp, còn những máy móc khác thì đang bị niêm phong...?!

Còn hoa trà, búp trà có làm ăn gì được không Dung?!:huh:

[KimDung]

Các bạn mến.

Thời tả tơi hoa lá mà Hồng Nhung, cái gì vô tập đoàn được thì đóng góp, còn lại cái gì thì từ từ chà đồ nhôm chôm đồ nhà ra chợ thôi,càng có tai có mắt thì người ta mới có cái để tùng xẻo. KD nói về trà trong thời gian huy hoàng cuả nó, nó được trân qúi vì còn giữ đúng và đủ bản chất trà cuả nó. HNhung có muốn nghe cách làm trà trong thời tả tơi đó không ?nếu nghe kD kể thì bà con khi uống trà phải rất cẩn thận nhưng vẫn an tâm hơn thời đại bây giờ , từ khi chính phủ Việt Nam cho phép CHỢ TỬ THẦN có mặt thì mọi sự đều xụp đổ TRÀ cũng không ngoài lề. Moi sự đều qua đi chỉ lời hay ý đẹp là còn. "Qua cơn hoạn nạn , đến thời thái lai"

Thân Ái

Kim Dung

[HongNhung]

Còn cái khâu dùng chân để chà/đạp/vò cho nát lá trà ra nữa! Theo mình đoán.. chắc đó là cái công đoạn xay trà?! "Cái khó ló cái khôn?"

Mãi đến giờ vẫn còn bị cái ám ảnh đó Dung à! Cho nên trước khi uống trà, lúc nào mình cũng phải dùng nước sôi chế lên trà để... rửa trước 1 lần rồi mới cho nước sôi vào đợt hai để...:coffee:

Bạn chưa trả lời về nụ/hoa trà?!:huh:

[KimDung]

Phần 4

UỐNG TRÀ

Green tea, trà cao cấp, khâu sản xuất rất kỹ lưỡng, trà hái non và khi luộc đã bỏ bớt tinh dầu cafeine nên không cần bỏ nước đầu, nhất là các loại trà ướp sen, sói, cúc vì qúa trình ướp hương đều có ướp thêm các vị thuốc bắc.

Black tea, trà lài, trà tiên: Chế nước sôi vô bình cho ngập trà, lắc đều, đổ bỏ nước đầu để rửa bụi bám trong qúa trình sản xuất, đổ bỏ nước đầu để bỏ bớt lớp nhựa trà.

Trà tươi: Hái lá bánh tẻ, rửa sạch, vo nát, rửa lại cho bớt nhựa trà. Chế nước sôi để 1 phút cho tinh dầu cafeine nổi lên mặt đổ bỏ nước đầu, chế nước thứ 2 vô chờ trà thôi ra màu xanh biếc mới uống.

Hoa trà nhìn dễ thương cho mùi thơm nhẹ không uống, nụ trà hái về phơi trong mát cho nụ khi khô vẫn còn giữ được màu xanh, dùng uống như nụ vối trị chứng đầy hơi.

Trà già thương lái mua đi KD không biết họ làm gì.

Trà cám thường các quán cơm, phở, hay quán café bình dân mua về pha trong cái vợt cho khách uống, trà cám cũng dùng để bán trà đá.

Ngoài việc làm nước uống, trà còn khử mùi tanh, ở quê người ta dùng đọt trà kho cá. Sau khi làm cá xong, rửa sạch dụng cụ, pha trà đặc lấy xác trà (bã trà) và nước rửa lại lần cuối, tay và dụng cụ sẽ hết mùi tanh. Khi bị sưng nhức khớp xương, hái lá trà tươi già, nấu đặc với chút muối đắp lên chỗ sưng nhức sẽ bớt.

Trà OLoong mới có từ năm 2000 được mang vào từ Đài Loan, lá trà khi làm khô được vê tròn như hạt cứt Chồn. Trà OLoong KD không rõ khi nào có dịp về Bảo Lộc KD sẽ tìm hiểu OLoong.

Cây trà chỉ sản xuất ra được những loại trà như trên. Ngoài thị trường bây giờ người ta quảng cáo đủ loại trà như trà khổ qua, trà Artisô, trà thanh nhiệt ... Theo KD đó chỉ là thứ nước uống không có công dụng và thành phần hoá học của cây trà.

Đi ngược giòng thời gian để tìm lại một chút tình quê khi xa xứ. Chẳng bao giờ 'ta tìm được hình ảnh buổi chiều qua', một phút trôi qua là đi vào quá khứ. Tất cả là kỷ niệm, kỷ niệm nào mà chả dễ thương trong đời.

Kim Dung mến chúc Thầy Cô và bạn hữu một năm mới TẤN TÀI, PHÁT LỘC và BÌNH AN.

Thân ái

Kim Dung

[HongNhung]

HN đã từng làm thí nghiệm kho cá với nước trà!

Số là lúc mới đặt chân đến miền đất hứa này, mình không biết nhiều về cá xứ người. Có nhiều loại cá rất tanh mà đến khi ăn mình mới biết! Biết trà có tác dụng khử mùi tanh, HN bèn cho nước trà vào để kho cá.

Kết quả: :shocked2: Mình không biết mình đang nhai cái gì trong miệng vì... mùi cá nó đã đi mất tiêu!!!