Tweet
Những bộ cảm biến (sensor) được bố trí trên xe nhằm mục đích truyền những thông tin cần thiết cho computer của xe (ECU) nhằm điều chỉnh các thông số hoạt động khi cần thiết. Nếu không thực hiện được điều này vì một số lý do nào đó đèn Check Engine sẽ nổi sáng để kịp thời báo hiệu cho người sử dụng. Tuy nhiên không phải lúc nào chúng ta cũng cần lo âu vì cái đèn này.
Bạn sẽ không cần phải quan tâm nhiều nếu:
1. Máy vẫn nổ êm và đều.
2. Không có những tiếng khua bất thường.
3. Không thải khói đen.
4. Không có mùi hôi, khét.
5. Mức tiêu thụ nhiên liệu không đột ngột gia tăng.
Những việc đơn giản mà chúng ta có thể làm ngay khi thấy đèn Chech Engine nổi sáng là:
1. Vặn chặt nắp đậy thùng xăng.
2. Vặn chặt nắp châm nhớt máy phía trên động cơ.
3. Đóng kín thước đo mực nhớt máy.
Nếu đúng là đèn Check Engine đã nổi sáng vì một trong những lý do trên đây, đèn sẽ tự động tắt đi sau đó vài ngày. Nếu không cần sớm tham khảo ý kiến của thợ chuyên môn khi:
1. Động cơ có tiếng khua, gõ liên tục.
2. Thải khói đen.
3. Công suất giảm nhanh.
4. Mức tiêu thụ nhiên liệu đột ngột gia tăng.
5. Không khởi động (start) được.
Những nguyên nhân thường khiến cho đèn Check Engine nổi sáng:
1. Bộ cảm biến Oxy.
Tỷ lệ hòa khí (không khí và xăng) lý tưởng tính theo trọng lượng cho động cơ là 14.7:1. Với tỷ lệ này hỗn hợp không khí và xăng sẽ được đốt cháy gần như hoàn toàn khi bugi nẹt lửa để tạo ra công suất tối đa và và khí cháy sẽ không chứa quá nhiều hóa chất gây ô nhiễm môi trường. Nếu vì một lý do nào đó lưu lượng không khí trở nên ít hơn qui định hay hòa khí dư xăng (rich mixture), lượng xăng dư thừa (CxHy) sẽ bị thải ra môi trường tạo nên ô nhiễm. Trường hợp ngược lại hay hòa khí thiếu xăng (lean mixture), hỗn hợp cháy sẽ tạo nên một hàm lượng nitrogen-oxide (NOx) trong khí cháy nhiều hơn mức độ cho phép, hóa chất này cũng gây ô nhiễm cho môi trường. Không những thế động cơ còn bị giảm công suất, mức tiêu thụ nhiên liệu tăng và gặp trở ngại mỗi khi tăng hay giảm tốc.
Những bộ cảm biến oxy bố trí trên đường ống thoát khí cháy của động cơ trong trường hợp này sẽ cung cấp thông tin về lương oxy tồn tại (dư hoặc thiếu) trong khí cháy cho ECU để computer của xe có thể kịp thời điều chỉnh thời lượng (duration) phun xăng cho động cơ.
Tùy theo loại xe, chi phí dự trù cho việc thay thế một bộ cảm biến oxy vào khoảng US $200.
2. Nắp đậy thùng xăng.
Nắp đập thùng xăng được thiết kế để có thể duy trì một áp suất nhất định phía trên mặt thoáng của xăng nhằm bảo đảm cho dòng xăng có thể di chuyển trong đường ống dẫn khi cần thiết và hơi xăng không thoát ra bên ngoài để có thể gây ô nhiễm môi trường. Một lúc nào đó nắp đậy này có thể không được vặn chặt hay bị hỏng, bộ cảm biến áp suất thùng xăng (fuel tank pressure sensor) sẽ khiến cho đèn Check Engine nổi sáng.
Hộp chứa than hoạt tính (charcoal canister) có nhiệm vụ lưu giữ hơi xăng tích lũy bên trong thùng chứa và hộp chứa nắp thoát hơi xăng (purge valve canister) có nhiệm vụ đưa lượng hơi xăng này vào ống góp hút để đốt bên trong buồng đốt của động cơ nhằm tránh tạo ra mùi hôi bên trong xe và gây ô nhiễm cho môi trường. Khi hộp chứa than hoạt tính được sử dụng đến mức bão hòa hay nắp thoát hơi xăng không mở hoặc không đóng kín, bên trong xe thường có mùi xăng và đèn Check Engine cũng sẽ nổi sáng.
Chi phí dự trù cho việc thay thế một nắp đậy thùng xăng vào khoảng US $20, hộp chứa nắp thoát hơi xăng vào khoảng US $80 và hộp chứa than hoạt tính vào khoảng US $400.
3. Bình lọc khí thải (catalytic converter).
Bình lọc khí thải có công dụng biến đổi carbon monoxide (CO) và những hóa chất độc hại khác để không gây ô nhiễm. Sau khoảng 150,000 miles, bình lọc này thường bị nghẹt một phần khiến cho khả năng tăng tốc của xe bị giảm. Ngoài ra phần lớn chất xúc tác của bộ lọc khí thải bị phân hủy làm tăng hàm lượng các độc chất thải đi vào không khí.
Chi phí dự trù cho việc thay thế một bình lọc khí thải vào khoảng US $300, loại chế biến lại (refurbished). Loại mới có giá trên US $1000.
4. Bộ cảm biến lưu lượng không khí (mass air flow sensor).
MAF thường được bố trí ngay trên đường ống dẫn không khí từ lọc gió đến bộ phận điều khiển bướm ga (throttle body).
Do mật độ (density) của không khí thay đổi theo áp suất (độ cao so với mực nước biển) và nhiệt độ môi trường, cảm biến loại này có công dụng thâu nhận và truyền tải những dữ kiện liên quan đến lương không khí nạp để ECU có thể điều chỉnh khoảng thời gian cung cấp nhiên liệu (mở kim phun) thích hợp với tình trạng làm việc của động cơ.
Khi cảm biến lưu lượng khí nạp bị hỏng, thường do lắp ráp không đúng hoặc không thay thế bộ lọc gió (air fiter) đã quá bẩn. trong trường hợp này động cơ sẽ không tăng tốc ổn định, công suất giảm và mức tiêu hao nhiên liệu sẽ có khuynh hướng gia tăng.
Chi phí dự trù cho việc thay thế một bộ cảm biến lưu lượng không khí vào khoảng US $200.
5. Bugi hay các dây dẫn điện đến bugi.
Các bugi có nhiệm vụ đậy kín buồng đốt của động cơ vừa tạo ra tia lửa điện để đốt cháy hòa khí vào cuối thì nén. Nếu bugi không được vặn chặt hay có tia lửa yếu do đóng than hay dây dẫn điện không tốt, hòa khí sẽ không được đốt cháy trọn vẹn làm mất công suất, hao tốn nhiên liệu và ô nhiễm môi trường.
Chi phí dự trù cho việc thay thế các bugi vào khoảng US $100 và bộ dây dẫn điện cho bugi vào khoảng US $100.
Có thể dùng ‘scanner’ để tạm thời làm tắt đi đèn Check Engine cho đỡ khó chịu nhưng phương cách này không sửa chữa được những hư hỏng và xe cũng sẽ không ‘pass’ được kiểm tra kỹ thuật định kỳ (inspection). Nhiều trường hợp một 'error code' do scanner dò được lại liên quan đến một số bộ phận có kết nối với nhau như hộp chứa than hoạt tính và hộp chứa nắp thoát hơi xăng, ... Nếu không có sẵn những bộ phận rời để thử lần lượt thay thế, cần có kinh nghiệm để xác định đúng bộ phận nào đang có vấn đề, nếu không đèn Check Engine vẫn sẽ ... 'tiếp tục nổi sáng'.
Hùng Nguyễn (72 CKO)
Cám ơn anh Hùng,
Comment