Nưũ Ước Muôn Màu

[TrucLam]

Nưũ Ước Muôn Màu

https://photos.app.goo.gl/iF6VU6Gxosb3MSVy6

Nếu không kể đến thủ đô Hoa Thịnh Đốn, Nưũ Ước là thành phố mà HT có thể ở đó cả tháng mà chưa chán. Những thành phố lớn như Los Angeles, San Francisco, Philadelphia, Boston ….so với Nưũ Ước – theo ý riêng cuả HT - có nhiều điểm chưa bằng: Broadway shows, TV shows, viện bảo tàng, ẩm thực, phương tiện di chuyển công cộng, phong cảnh…. HT đến Manhattan / New York City (NYC) kỳ này là lần thứ ba và thấy cần có vài tuần ở đây để coi cho mãn nhãn.

Phi trường JFK

Quanh NYC có ba phi trường nhưng không có cái nào nằm trong Manhattan. JFK và LaGuardia ở Queens, Newark bên New Jersey. Kỳ này bận đi American Airline tới JFK, bận về đi Southwest Airline cất cánh ở Newark vì chỉ đủ điểm để đi như vậy mà khỏi tốn tiền vé.

Chuyến bay ‘nonstop’ Austin tới phi trường JFK lúc 2 giờ chiều. Xuống máy bay, T quơ vội bản đồ ‘subway’ và NYC, đây là bưủ bối cho hai tuần lễ sắp tới. Khách sạn T ở không có shuttle đón khách ở phi trường , còn taxi thì hao bạc lắm vì vưà xa vưà kẹt xe, nên HT dùng train, subway và bus vì đằng nào mình cũng mất một ngày. Chị bạn làm chung nghe T tính cách đi từ phi trường tới hotel nói:

- Chưa đi mà nghe là phát ớn rồi.

- Ngày đầu thôi, chứ sau đó chỉ bus vô ra Manhattan, còn lại thì ở đâu cũng phải xài subway mới tới được.

PABT





PABT

Manhattan là một đảo nhỏ, Brooklyn và Queens phiá Đông, New Jersey phiá Tây, cách nhau con sông Hudson. Từ JFK, HT đi Airtrain tới Jamaica Station ( 2 stops, 10 phút, $5). Lên E train (subway) tới Port Authority Bus Terminal (PABT) trong midtown Manhattan (13 stops, 45 phút, $2.75). PABT là trạm xe bus rất lớn cuả New Jersey Transit (NJT) và nhiều hảng xe bus đường xa khởi hành tại đây. Xuống E train, HT ghé phòng info để hỏi họ về chuyến bus đi Secaucus (tuy đã ‘research’ trước ở nhà nhưng HT vẫn còn quen xài ‘note’.) Họ hỏi T ở khách sạn nào, điạ chỉ. Để tới Rodeway Inn ở Secaucus: đi bus 190 Paterson Local, gate 232, 4 stops, xuống trạm Plaza Center, 15 -30 phút tuỳ theo kẹt xe hay không, zone 2. T cầm theo schedule cuả bus 122/190 để xài mỗi ngày. Vé xe bus zone 2, single ride $3.5, mua 10 vé/ $29.5, vé cho người già $1.55 (anh H trên 65 nên chỉ trả $1.55). Bus, subway chạy 24/24. Bus cứ 15 phút là có chuyến, subway vài phút có chuyến nhanh, tiện lợi, giá phải chăng.

Sở dĩ mướn phòng ở Secaucus vì giá hotel trong Manhattan rất mắc. Rodeway Inn cách Midtown Manhattan 6 miles. Từ hotel tới trạm xe bus 5 phút đi bộ, có tủ lạnh, microwave, điểm tâm, internet, cable TV…. và mọi thứ cần dùng, có quán ăn xung quanh khách sạn, $80 / đêm AARP.

Trạm xe bus ở Plaza Center - Secaucus





Xe vô Manhattan mỗi sáng, bus có lane riêng

Sáng đầu tiên, sau điểm tâm, HT ra trạm xe bus và tới midtown khoảng 10 giờ. Times Square kế bên PABT, Bryant Park gần đó, Chrysler Building và một vài landmark nổi tiếng như Grand Central thì đã ghé lần trước cách đây năm năm.

Cưả hàng Macys có bản doanh lâu đời ở Manhattan cao mấy tầng lầu, chiếm nguyên một ‘block’ đường. Hằng năm Macys tổ chức Thanksgiving Parade vào lễ Tạ Ơn. HT ăn trưa McDonald trong Macys và coi hàng hoá, giá cả tương tự như ở Austin.

Khu Times Square lúc nào cũng tấp nập





Bryant Park một ngày mưa

T hay coi ‘late show’ (10:30pm – 11pm) mỗi tối. Đó là những chương trình TV nói về thời sự nóng bỏng trong ngày dưới lăng kính tiếu lâm. NYC có rất nhiều phòng thu hình những show này: The Daily Show với Trevor Noah, The Late Show với Stephen Colbert, Late Night với Seth Meyers…. Toàn là những chương trình thượng hạng trình chiếu mỗi đêm trên các đài TV chính. Họ thu hình mỗi tuần 4 ngày từ thứ Hai tới thứ Năm (thứ Năm double taping cho ngày thứ Sáu). Họ ra list trên web ngày nào có vé, mình chọn ngày và họ gửi vé về email, có điều vì vé ‘free’, nhiều người xin mà số ghế trong phòng thu hình có giới hạn nên vé hết lẹ lắm

...
The Daily Show

Chuyến này HT coi được hai show: The Daily Show with Trevor Noah và The Late Show with Stephen Colbert. Coi cho biết họ thu hình chương trình ra sao, script viết hay, cách họ diễn tả có duyên làm mình cười quá trời, studio đẹp, sân khấu, camera, dàn đèn, âm thanh - hết xẩy.

Phòng thu ‘The Daily Show’ không lớn lắm, chưá khoảng 200 người. Vé ghi có mặt trước 5pm, tới 6pm thì người quản trò bắt đầu nói chuyện, phỏng vấn khán giả kèm theo những trận cười bất tận. 6:30 pm Trevor Noah ra mắt khán giả và bắt đầu thu hình. Không được quay phim hay chụp hình lúc taping.

Một đoạn monologue thu hình hôm T coi Sept 26, 2018

Những chương trình này, bao giờ người ‘host’ cũng mở đầu bằng ‘monologue’ (T thích phần này nhất). Rồi tới phần phỏng vấn những nhân vật danh tiếng như tài tử, nhà văn, chính trị gia, tổng thống…. Tối đó, khách mời là Bill Gates. Ông nói về chương trình Goalkeepers cuả The Gates Foundation. Goalkeepers lập ra để theo dõi và đánh giá sự thành công hay thiếu sót cuả những chương trình có mục tiêu cao đẹp theo tinh thần cuả hiến chương Liên Hiệp Quốc, nhờ đó mới khai thác ưu khuyết điểm để hoàn thành các chương trình theo thời hạn đề ra. Tới 7:30pm thì taping xong. Một buổi tối đầy lý thú.

The Daily Show 9/26/18 - Bill Gates và The Goalkeepers

Trên đường về nhà, tấp vô quán mua hai lát pizza chay (veggie pizza), $5 một lát, bánh nướng dòn nóng hổi, vưà thổi vưà ăn, no cành hông vì lát pizza lớn lắm (pizza pie size 20 inch). New York pizza nổi tiếng từ lâu do người Ý khi di dân tới NYC hồi đầu thế kỷ trước đem theo món bánh gia truyền tuyệt chiêu này. Bánh mỏng, dòn bên ngoài nhưng bên trong còn cái dai đậm đà cuả bột, không mặn, không mỡ màng, topping dùng đồ tươi (fresh ingredients) thay vì đồ hộp, ngon hết biết.

New York pizza


~ 0 ~

[XuanLan]

VC muội Trúc đi chơi quài..ganh tị quá....

[TrucLam]

Rockefeller Center và The Late Show

Nhờ lấy tờ bus schedule ở PABT, HT mới biết có vài tuyến đường bus khác đi ngang qua Secaucus và có trạm dừng xung quanh khách sạn. Bus 122 chạy vào giờ cao điểm (rush hours) nên những ngày sau đó, tùy theo giờ nào ra trạm thì lưạ bus 122 hay 190 những chuyến bus này lúc nào cũng có chổ ngồi và không phải chờ lâu.

Sáng nay nhà T lang thang ở midtown, người ta đang tân trang lại sân trượt băng trong khu Rockefeller, phải vài hôm nưã mới mở. Tuy vậy Rockefeller Center có những nơi du khách tới NYC không thể bỏ qua như Observation deck để coi toàn cảnh NYC, Radio City, những khu phố sang trọng quanh đó.

Tại Rockefeller Plaza, điều đập ngay vào mắt du khách là một rừng cờ đủ màu sắc bay phất phới xung quanh sân trượt băng có tượng Prometheus bằng vàng tay cầm đóm lưả . Đó là cờ cuả các quốc gia thành viên cuả Liên Hiệp Quốc. Gần sân trượt băng, có Channel Gardens, khu trồng hoa có suối nước, nằm giưả La Maison Francais và British Empire Building, tượng trưng cho English Channel nối Pháp quốc và Anh quốc. Trên tường các building quanh đó có những bức tượng, hoạ phẩm rất đẹp.

...
Rockefeller Plaza

Bạn đọc chắc đã từng nghe qua danh tiếng cuả dòng họ Rockefeller rồi. Thời mà người ta bắt đầu biết xài tới dầu hoả là thời vàng son cuả ông. Sau cuộc nội chiến (American Civil War), kinh tế phục hồi, người ta tìm ra sự ích lợi cuả dầu hoả. John D. Rockefeller Sr. xuất thân là một người làm sổ sách (bookeeper), nhờ có cặp mắt tinh đời, ông bỏ nghề nhảy qua làm về dầu hoả. Công ty Standard Oil cuả Rockefeller không khai thác dầu mà lọc dầu (refinery). Công ty ông lớn mạnh nhanh chóng do sự quản lý chặt chẽ, biết xử dụng phương Taylor (lọc bỏ những bước không cần thiết trong quy trình sản xuất), có cái nhìn xa (vision). Ông là người nghĩ đến việc dùng ống dẫn dầu (pipelines) thay vì phải lệ thuộc vào các công ty hoả xa để vận chuyển dầu đi khắp nơi. Chỉ vài chục năm sau, đầu thế kỷ 20, lúc đó tài sản cuả ông lớn gấp 10 lần tài sản cuả Bill Gates nếu tính theo giá trị đồng tiền ngày nay. Có dịp bạn tìm xem phim ‘The Men Who Built America’, phim cuả History Channel, rất hay, nói về bốn doanh nhân nổi tiếng tay trắng làm nên là Vanderbilt (hoả xa – railroad), Rockefeller (dầu hoả - refinery), Carnegie ( thép – steel) và JP Morgan (nhà băng – banking). John D. Rockefeller Sr. thọ lắm, ông sống tới gần trăm tuổi. Rockefeller Center ở NYC là do con trai cuả ông xây nên (John Jr.) vào thời kỳ Khủng hoảng Kinh tế thập niên 1930.

Nhà thờ St Patrick gần đó nên HT ghé qua, lớn và đẹp, năm nay kỷ niệm 160 năm.

Nhà thờ St. Patrick

Buổi trưa, HT ra bờ sông Hudson, bên kia sông là tiểu bang New Jersey cũng có những toà nhà cao tầng nhưng không có được sức quyến rũ cuả Manhattan. Dọc bờ có chuyến hàng không mẫu hạm đậu cho du khách coi, gần đó là bến tàu cuả Circle Line chở khách đi trên sông Hudson vòng quanh Manhattan.

Midtown Manhattan




Midtown Manhattan from Hudson River

Chiều xuống HT trở lại midtown để tới rạp hát Ed Sullivan. Rạp này vào thập niên 50s, 60s có chương trình truyền hình nổi tiếng The Ed Sullivan Show thu hình tại đây. Sau này người ta vinh danh người ‘host’ chương trình nên lấy tên chương trình đặt cho rạp hát. Rạp có trần nhà đẹp lắm (the dome). Tiếc là không được chụp hình trong rạp.

HT tới Ed Sullivan Theater vì chiều nay có vé vô coi The Late Show with Stephen Colbert. Chương trình này dài 1 tiếng, chiếu hàng đêm sau giờ tin tức 10:30pm, trên đài CBS. Hồi trước, David Letterman host chương trình này, và Colbert tiếp nối khi Letterman nghỉ hưu. So với The Daily Show, HT coi hôm trước đó thì The Late Show xịn hơn nhiều, phòng thu rộng hơn, chưá khoảng 400 khách, có ban nhạc sống chơi rất xôm tụ. Vì là tối thứ Năm, nên bà con được coi họ thu hai chương trình (thứ Năm double taping cho ngày thứ Sáu).

.....
Xếp hàng ở Ed Sullivan để coi The Late Show...Vé coi show (free)

Để thu hình chương trình vào buổi chiều và chiếu trên truyền hình tối đó, ban biên tập và người ‘host’ chương trình làm việc 10 tiếng một ngày. Buổi sáng, họ lướt qua tin tức quan trọng trong ngày để lấy ý mà viết script cho chương trình. Script viết xong, host diễn thử, rồi sưả script, rồi diễn thử tới khi họ vưà ý. Ban nhạc cũng vậy, họ dưạ vào script cuả chương trình ngày đó mới chọn nhạc và viết hoà âm, rồi dợt cho thuộc bài. Họ chơi nhạc cho khán giả thưởng thức trước khi thu hình và ‘commercial breaks’. Hôm đó họ bắt đầu chương trình hơi trễ vì script viết nóng hổi bởi vụ ông toà ‘Kavanagh hearing’ còn đang diễn ra ở quốc hội. Gần 9 giờ tối mới thu hình xong.

Ra khỏi rạp hát, trời bắt đầu mưa lắc rắc, HT vưà đi vưà chạy về PABT để lấy chuyến bus về Secaucus. May sao về tới nhà một hồi trời mới đổ cơn mưa. Tối đó hai đưá ăn cơm nghệ với cá mua ở xe bán dọc đường (những xe bán thức ăn trên đường phố NY bán món cơm màu vàng cam với gà nướng, cá nướng, trên có mớ xà lách, nước sauce trắng chút tương ớt, ăn được.)

~ 0 ~

[TrucLam]

MoMa

Vì khách sạn trong Manhattan mắc mỏ nên HT mướn chổ ở bên Secaucus – New Jersey, tuy vậy vẫn muốn có vài đêm trong Manhattan. Thông thường giá khách sạn ngày cuối tuần mắc hơn ngày thường, nhưng NYC và Washington DC thì ngược lại. Sáng nay nhà T dời vô khu Chinatown ở downtown Manhattan ở ba đêm cuối tuần.

Hotel Mimosa nằm trong khu Chinatown cách trạm subway E. Broadway 5 phút đi bộ, check-in là 4 giờ chiều nhưng HT tới sớm lắm khoảng 10am, nên họ giữ vali cho mình, chờ khi nào có phòng trống mới vô được, nhờ vậy tụi T rảnh tay đi loanh quanh chổ ở. Bên kia đường là khu chợ chồm hổm, mấy bà Tàu bày bán rau cải, trái cây… giá cở như Austin. Hàng trái cây bán coi thấy ham lắm, nhản còn dính cành 3lb/$5, còn nhản rụng $1/lb, không hư trái nào, ngọt lịm, T mua $2 ăn hai bưả tắt tiếng luôn.

Phố Tàu NYC

Trưa đó, HT ghé vô tiệm Nam Sơn trên đường Grand, kêu hai diã cơm sườn nướng và ly cà phê đá, nhà hàng đem lại bình trà nóng nhưng không thấy tính thêm tiền trong hoá đơn, cơm ngon, đủ no, chưa tới $20. (Các quán ăn trong Chinatown, HT ghé ăn bao giờ cũng đem cho bình trà nóng mà không tính thêm tiền).

Cơm sườn nướng ở quán Nam Sơn

Lang thang một hồi thì tới đầu cầu, có đường cho người đi bộ nên HT theo đó mà đi qua cầu, thấy nước sơn màu xám tro, T tưởng đây là cầu Manhattan, nhưng anh H. nói là cầu Williamsburg, nối downtown Manhattan với Brooklyn.

Williamsburg Bridge:đường xe hơi hai bên, đường xe đạp + đi bộ ở giưả.

Đây là cây cầu treo bề thế, có 8 lane cho xe hơi, 2 lane cho subway ở giưả, và lane cho người đi bộ và xe đạp ở trên. Đi trên cầu cứ năm ba phút là có chuyến ‘subway’ chạy qua rầm trời. Từ đây, có thể thấy cầu Manhattan và cầu Brooklyn gần đó. Cầu này xây cách nay hơn trăm năm, dài hơn 2 cây số. Đi về khoảng 1 tiếng hơn.

Cầu Brooklyn và cầu Manhattan và Manhattan skyline từ Williamburg Bridge

HT đi qua đầu cầu bên Brooklyn rồi trở về khách sạn khoảng 3pm. Nhà trọ đã mang vali lên phòng rồi. Phòng nhỏ vưà đủ, không có tủ đựng quần áo nhưng có cây máng áo, sạch sẽ, có TV và wi-fi, không có tủ lạnh và microwave, nhưng ở basement cuả khách sạn thì có những thứ đó cho khách, có máy giặt sấy….

...
Khách sạn Mimosa $160/đêm

Soạn xong đồ đạc, HT lấy subway lên midtown tới MoMa (Museum of Modern Art) vì mỗi chiều thứ Sáu họ cho vé vô cưả ‘free’ từ 4 - 8pm ( tiết kiệm được chút tiền: adult=$25, senior=$18).

Vé vô cưả MoMa





MoMa

Mặt tiền đang sửa nên người ta chỉ lối vào cổng ở chổ khác. HT tới vưà đúng lúc người ta cho vô cưả, ai nấy lại quầy info lấy vé, rất dễ dàng. Người ta nói mình nên đi từ tầng trên cùng ở lầu năm rồi lần xuống dưới. MoMa lớn và khá nổi tiếng vì có nhiều bức danh hoạ tại đây như The Starry Night cuả Van Gogh và Les Demoiselles d’Avignon cuả Picasso, và nhiều phòng trưng bày khác như nhiếp ảnh, điêu khắc... .

Les Demoiselles d’Avignon cuả Picasso

Riêng bức The Starry Night cuả Van Gogh lúc T tới thì thiên hạ bu đen nên đành đi coi những bức khác cuả ông. Thời nay, người ta phân tích nó ở mọi khiá cạnh, coi The Starry Night là tuyệt tác cuả Van Gogh, nhưng khi ông còn sinh thời, hoạ phẩm và tác giả không có may mắn đó. Sau này, Don McLean khi đọc về cuộc đời bất hạnh cuả Van Gogh đã cảm hứng viết bản nhạc 'Starry, Starry Night' / Vincent, dùng hình ảnh những bức tranh cuả Van Gogh và viết thành lời ca.

Starry, Starry Night or Vincent - Don McLean

HT thuộc loại dốt đặc cán mai về hội hoạ, nhất là những hoạ phẩm tân thời (modern art) thì càng điếc ngắc, nên thấy bức nào mầu sắc hài hoà và thấy nó là hình gì thì sáp tới, còn những bức phải đoán già đoán non thì lướt qua. Hên là ở mỗi bức đều có ghi tên hoạ sĩ và vài chi tiết về bức tranh.

MoMa




MoMa

Phiá ngoài sân cuả viện bảo tàng là khu vườn với nhiều tác phẩm điêu khắc như đoá hồng cao tới ba tầng lầu. Coi chưa tới đâu thì tới giờ đóng cưả. Nếu chịu khó bỏ tiền mua vé thì khách có thể mượn ‘audio guide’ không tốn tiền, có phòng chiếu phim cho khách coi … đi thử lần này cho biết, lần sau sẽ mua vé để coi được tận tường hơn.

Rời MoMa, HT lấy subway về Chinatown và tấp vô quán VN gần nhà làm mỗi đưá tô phở trước khi về khách sạn, khò một mạch tới sáng.

~0 ~

[TrucLam]

FDR Four Freedoms Park (Roosevelt Island)

Hôm nay thứ Bảy, HT có ba chổ để đi, tour Conservatory Gardens ở Central Park, Broadway show và FDR Four Freedoms Park. Tour ở Conservatory Gardens từ 11 - 12:30pm, bình thường $15/ người , nhưng thứ Bảy cuối tháng thì ‘free’, khách nào muốn lấy tour này thì vào website cuả Central Park ghi tên vì tour có giới hạn số người tham dự. Broadway show thì HT mua vé trên ‘net’ trước khi đi, còn FDR Four Freedoms Park trên đảo Roosevelt cũng không phải trả tiền.

Central Park - NYC




Central Park

HT mở hàng tiệm bánh mì lúc 8am khi họ mới mở cưả. Tiệm còn vắng hoe, nên hai vợ chồng nhẩn nha thưởng thức bánh mì thịt, ổ khá lớn, ăn được. Sau đó lấy subway tới Conservatory Gardens nằm ở phiá Bắc cuả Central Park, khoảng nưả tiếng là tới. Còn sớm nên mình tha hồ lang thang ngắm cảnh.

Cây thuốc lá




Central Park - NYC

Conservatory Gardens có ba khu chính, từ cổng vào là vườn Ý, phiá Bắc là vườn Pháp, còn phiá Nam là vườn Anh. Mỗi khu vườn được trình bày theo nét riêng biệt cuả nó. Người tour guide cũng là người làm vườn ở đây, nên ông rành rẽ mọi thứ trong khu vườn này. Lần đầu tiên T thấy cây thuốc lá, hoa trắng từng chùm, lá hơi rít để lại trên tay mùi thơm dễ chiụ. Vườn Pháp có tượng ba cô gái nhảy muá trên bồn nước, coi sắc nét lắm. Còn khu vườn Anh có tượng hai đưá trẻ lấy ý từ truyện ‘The Secret Garden’.

Imagine - John Lennon

Lần quần tới 1pm mới xong tour, HT vội lấy subway tới rạp hát Majestic để coi vở nhạc kịch Phantom of the Opera. Rạp hát này xây cách đây gần trăm năm, khá lớn, có hơn 1,600 ghế, từng có nhiều tuồng hát danh tiếng trình diễn ở đây. Phantom of the Opera đóng đô ở Majestic từ 30 năm nay, ngày nào cũng có xuất hát mà xuất nào cũng đầy nhóc. Có vài ngày trong tuần ngoài xuất 8 giờ tối là chính còn có xuất trưa (matinee) như xuất HT coi hôm nay. Đi coi buổi trưa rẻ hơn buổi tối và không phải mặc đồ ‘formal’ cho lắm, thiệt là hợp cho HT.

....
Majestic Theater - Phantom of the Opera

Dàn nhạc hoà tấu phiá dưới sân khấu, kỹ thuật đổi phong khỏi chê, nhạc hay, cảnh đẹp, diễn từ 2 – 5pm, có ‘intermission’ khoảng 15 phút. Trên cùng con đường này còn có nhiều rạp hát khác, diễn nhiều tuồng cũng đang nổi tiếng mà mình không cách chi mua được vé vì nó vưà mắc, vưà hiếm. Gần giờ vô cưả người ta xếp hàng đầy trước rạp, rồi tới giờ vãn hát thì thiên hạ tuôn ra đầy đường, coi đông vậy chứ họ làm coi cũng lẹ lắm.

Highlights from Phantom of the Opera

Ra khỏi rạp, HT tấp vô xe cơm mua phần cơm chiều xách theo để chút nưã tới Roosevelt Island xực phàn. Đảo này nằm giưả Manhattan và Queens, dài mà hẹp (dài =2miles, ngang=800ft). Bạn có thể tới đảo bằng subway, xe hơi, xe bus, hay ‘tramway’. HT lấy ‘tramway’ từ Manhattan tới Roosevelt Island để coi cảnh luôn, giá vé bằng giá đi subway $2.75. Vì ở Manhattan 2 tuần nên HT mua vé subway MTA loại ‘7day pass’ $33, tha hồ đi, và MTA này xài được cho ‘tramway’. ‘Tramway’ chạy liên tục từ sáng sớm tới nưả đêm, khoảng 5 phút là tới đảo.

Roosevelt Island





Queensboro Bridge nối midtown Manhattan and Queens

Trên đảo có xe bus màu đỏ, chở khách đi vòng quanh đảo ‘free’, nhưng cái đảo nhỏ xíu mà cảnh đẹp nên không mấy ai đi bus. Xuống trạm ‘tramway’ đi tới cuối đảo về phiá Nam là Four Freedoms Park, dọc theo bờ sông Hudson là những hàng ghế cho khách dừng chân ngắm cảnh, bên kia bờ là những toà nhà chọc trời cuả Manhattan: Chrysler Building, Empire Building, UN, Freedom Tower 9/11...

Roosevelt Island

Đảo Roosevelt và Four Freedoms Park là để vinh danh tổng thống FDR (Franklin D. Roosevelt). Ông được dân tin tưởng bầu cho 4 nhiệm kỳ (1933 - 1945), đưa đất nước qua cơn khủng hoảng kinh tế 1930s, và giúp đồng minh thắng phe trục trong Đệ nhị Thế chiến …
Năm 1941, Đức quốc xã tung hoành ở Âu châu, Nhật Bản làm mưa làm gió ở Thái bình dương, lúc đó tuy Mỹ chưa tham chiến nhưng viễn ảnh chiến tranh chắc khó tránh khỏi. Dưới tình hình u ám đó, trong bài diễn văn điều trần trước Quốc hội (State of the Union address), FDR đưa ra bốn sự Tự Do căn bản: Freedom of speech and expression, freedom of worship, freedom from want, and freedom from fear. Tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, tự do được sống trong sung túc và yên bình, và tự do không phải âu lo (hiễm hoạ chiến tranh). Bốn quyền tự do này dành cho tất cả mọi người ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Sau này, Liên Hiệp Quốc cũng dưạ theo tư tưởng đó mà đề ra những chương trình để mong sao mọi người trên toàn cầu hưởng được phần nào bốn quyền tự do này.

Harriet Pattison Projects: Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park

Tự do ngôn luận và tín ngưỡng thì HT có nghe qua và hiểu được. Chỉ khi ghé tới đảo này mới biết thêm hai sự tự do khác là: freedom from want và freedom from fear – khó mà hiểu được ý cuả FDR cho trọn vẹn nếu không đọc thêm những gì ông giải thích tiếp theo đó. Thêm một điều nưã là ông không chỉ kêu gọi chúng ta vươn tới bốn quyền tự do này trong phạm vi hạn hẹp cho người Mỹ hay cho đất nước Hoa Kỳ mà cho khắp mọi người, mọi nơi, trên toàn thế giới. Ông quả là người có lòng bác ái và trái tim nhân bản.

Vì quê quán cuả FDR ở New York nên người ta chọn đảo Roosevelt để xây dựng FDR Four Freedoms Park. Kiến trúc sư lừng danh Louis Kahn, từng ngưỡng mộ FDR xin nhận làm đồ án này. Phải qua mấy chục năm công trình mới hoàn thành.

Treasures of New York: Four Freedoms Park

Chiều nay trời nhiều mây nhưng mát mẻ dễ chiụ. Từ FDR Four Freedoms Park, mặt trời dần khuất bóng, thành phố đang lên đèn, xe cộ dập diù trên bờ, tàu bè qua lại trên sông, thật sống động. Ít ra những ai đang đứng tại công viên Four Freedoms Park, đang hít thở không khí trong lành, đang ngắm cảnh đẹp trước mắt, đang hưởng sự an bình quanh đây, chắc cảm nhận được rất nhiều những gì mình đang có.

~ 0 ~

[TrucLam]

Governors Island – DUMBO

Governors Island nhỏ xiú, nằm trong hải cảng New York, chỉ cách downtown Manhattan 10 phút qua phà, nhưng cảnh đẹp khỏi chê.

Governors Island nhìn về downtown Manhattan

15 Things to Do on Governors Island

Thưở xưa thổ dân Da đỏ gọi đảo này là Nut Island vì trên đảo có nhiều cây Sồi (Oak), cây Hạt dẻ (Chestnut) nên tới muà Thu hạt rụng đầy (acorn). Rồi khi Anh quốc bành trướng qua Mỹ, đóng quân trên đảo này và đặt tên là Governors Island (His Majesty’s Governor). Sau này, khi Mỹ dành độc lập đảo được dang làm căn cứ quân sự (Fort Jay, Castle Williams). Thời Reagan, ông đã có buổi họp với Gorbachev trên Governors Island này. Qua thiên niên kỷ mới, Governors Island trở thành National Monument. Vài năm sau đó, chính quyền liên bang để lại Governors Island cho cư dân NYC xử dụng với giá tượng trưng và được chỉnh trang thành nơi giải trí cho công chúng.

Bến phà Soissons Landing at Governors Island




Governors Island

Sáng ra, trên đường từ khách sạn tới trạm subway, HT ghé phố Tàu mua hai ổ bánh mì để chút trưa ‘picnic’ ở Governors Island. Subway chạy qua vài trạm là tới trạm Bowling Green, từ đó chỉ 5 phút đi bộ là tới bến phà nằm trong Battery Maritime Building, kế bên bến phà đi Staten Island. Vé khứ hồi $3/ người, nhưng hôm nay Chuá Nhật nên ‘free’ cho những chuyến phà trước 11am (chỉ trả tiền vé lúc đi, bận về không cần phải mua vé). HT đi chuyến phà đầu tiên qua đảo, còn thưa người, tha hồ ngắm cảnh. Đảo nhỏ, chắc chỉ tốn 1 giờ là bạn có thể đi hết một vòng quanh đảo. Tuy nhiên, bạn cần ít nhất nửa ngày ở đây.

Tôi đang mơ giấc mộng dài

Phà cặp bến Soissons, bạn có thể lấy tour cuả Park ranger ở Fort Jay hay Castle Williams, rồi đi dạo dọc theo bờ nước, có ghế ngồi nghỉ chân ngắm cảnh, có bàn picnic để ăn trưa. Skyline cuả Downtown Manhattan bên kia bờ hải cảng, tượng Nữ thần Tự Do và đảo Ellis gần đó. Đảo này đất bằng, nhưng cách đây chừng chục năm, người ta đổ đất đắp lên mấy ngọn đồi để khách ngắm được cảnh xung quanh mình. Có 4 ngọn đồi, cao thấp khác nhau nên quang cảnh từ mỗi đồi cũng khác: Grassy Hill: đồi này thấp nhất (25ft.) nguời ta để những chiếc ghế đỏ rải rác cho mình ngồi ngắm cảnh hay ai muốn đánh một giấc mộng vàng dưới trời trong gió mát, cứ tự nhiên. Slide Hill dành cho trẻ con vì có mấy cầu tuột dài xọc (30ft.) Discovery Hill (40ft) và Outlook Hill cao nhất (70ft), cảnh trên đây tuyệt vời.

The Hills

Buổi trưa, HT lấy chuyến phà qua Brooklyn thay vì về lại Manhattan (có hai bến phà tới đảo, một từ Manhattan, một từ Brooklyn). Phà cặp bến Brooklyn ở Pier 6, HT đi dọc theo bến tàu tới cầu Brooklyn và qua Dumbo nằm ở chân cầu Manhattan (DUMBO=Down Under Manhattan Bridge Overpass). Trưa Chủ Nhật ở đây có khu chợ trời nên thiên hạ đầy đường, HT không mua bán gì nên chỉ ngắm cảnh chút xiú rồi theo cầu Manhattan trở về khách sạn.

.....
Dumbo... Brooklyn Bridge

Dumbo

Nghỉ chút xiú lại đi qua Brooklyn Heights theo cầu Brooklyn. Những ngôi nhà trong Brooklyn Heights mang nét cổ kính, nhà nhỏ thôi nhưng có nét đẹp cá biệt. Trước nhà có vài bậc thang lên cưả, gạch đỏ, ngói nâu, mỗi nhà mỗi vẻ. Còn cây cầu Brooklyn thì nổi tiếng từ nào tới giờ, ai tới NYC cũng ráng dành thời gian đi qua cây cầu này.

Downtown Manhattan from Manhattan Bridge

NYC's Brooklyn Bridge

Chiều xuống, từ Brooklyn Promenade, ánh dương dần khuất, khoác lên tượng Nữ thần Tự Do màu đỏ nồng nàn, trong ánh đèn lấp lánh từ những toà nhà chọc trời, downtown Manhattan đẹp tuyệt.

Statue of Liberty from Brooklyn Heights Promenade





Downtown Manhattan from Brooklyn Heights Promenade



~ 0 ~

[TrucLam]

One World Trade Center

Cách đây năm năm, khi HT tới NYC thì One World Trade Center (còn gọi là 1WTC, One WTC, hay Freedom Tower) và viện bảo tàng 9/11 còn đang xây cất dở dang, chỉ có ‘Reflecting Pools’ là mở cho công chúng tới viếng. Tuy vậy phải tới visitor center gần đó xin ‘pass’, rồi qua cổng xét (security) mới vào được khu tưởng niệm vì người ta rào khu này lại. Bây giờ tất cả được mở ra rộng rãi, người ta tới đây đông lắm, và trạm subway chỉ băng qua đường là tới.

9/11 Memorial Reflecting Pool

9/11 Memorial




...

One WTC ban ngày.......................One WTC ban đêm

The Construction of 1WTC

Từ xa One World Trade Center (1WTC) cao sừng sững, dễ thấy lắm. Còn Oculus tới nơi mới thấy, đúng như cái tên, nó đập vô mắt mình liền vì sự lạ mắt. Cái này mới tanh vì cách đây năm năm (2013), khi HT tới viếng khu tưởng niệm 9/11 thì nó chưa xây xong. Đây là trạm subway có các tuyến đường đi trong NYC và trạm xe lưả qua New Jersey (The Path = The Port Authority of NY and NJ.) Oculus được xây dựng sau 9/11 để thế cho trạm subway bị hư hại trong vụ khủng bố. Khi xây, người ta cố ý giữ lại những nét còn sót lại cuả trạm subway khi xưa. Oculus trắng bóc, dáng như con chim bồ câu bị gãy mất nưả cánh.

...
Oculus





Bên ngoài Oculus



.....
Bên ngoài Oculus................Bên trong Oculus từ khung cưả sổ

Bên trong Oculus rộng mênh mông, khoảng khoát , đẹp và đầy nét hiện đại tân thời. Du khách tới Downtown Manhattan không nên bỏ qua Oculus, bỏ ra vài tiếng để chiêm ngưỡng công trình xây cất này.

Bên trong Oculus





Cổng vô các subway, xe lưả

Oculus mall rises from the ashes of Ground Zero

One World Tower mở cho khách lên ‘One World Observatory’ (OWO), cao 1776 ft, với kỹ thuật xây cất ngày nay , Mỹ có thể xây những toà nhà cao nhất thế giới nhưng họ có suy nghĩ sâu sắc hơn - lấy năm Mỹ dành độc lập làm chiều cao cuả cho cao ốc 1WTC. Tháp này cao nhất ở đây nên đi đâu cũng thấy nó, đứng dưới chân tháp nhìn lên muốn trật cổ.

NYC from One World Observatory

Thang máy Skypod đưa mình từ dưới đất lên tới khoảng tầng thứ 102 chỉ mất chưa tới 60 giây. Xung quanh tường bên trong thang máy là quang cảnh Downtown Manhattan cuả những thế kỷ đã qua, từ một vùng đất sình lầy dân tình thưa thớt cách đây mấy trăm năm tới những toà nhà chọc trời chen chúc hiện thời , lướt nhanh trước mắt như tốc độ cuả thang máy, làm mình có cảm tưởng đang đi ngược dòng thời gian từ nưả thiên niên kỷ trước tới phút giây hiện tại. Sau đó đứng vào phòng chiếu phim ‘See Forever’ với hình ảnh và âm thanh sống động cuả nhịp đời dồn dập ở Downtown Manhattan ngày nay. Cuối phim, màn ảnh rút lên nhường chổ cho cảnh NYC trước mắt làm ai nấy ngạc nhiên thích thú. One World Observatory còn có ‘Skyportal’, đứng trên nền kính này, nhờ kỹ thuật tân tiến, bạn thấy được những nẻo đường Downtown Manhattan dưới đó 100 tầng lầu.

One World Observatory

One World Observatory, nếu được ngày trời trong, người ta có thể thấy bốn phương tám hướng. Có điều khi lên đây HT kiếm chổ để chụp hình hai hồ nước trong khu tưởng niệm 9/11 phiá dưới nhưng không thấy, tuy có chụp được Oculus kế bên, hay là nó sát bên One World Observatory nên mình khó thấy được chăng? Sau này đọc kỹ mới biết, trên One World Observatory có thể thấy được khu tưởng niệm 9/11 nhưng người ta cố tình làm cho mình không thấy được. Lý do? Tất cả những gì từ One World Observatory là biểu hiện cuả hiện tại và hướng tới tương lai. Viện bảo tàng 9/11 sẽ là nơi đem mình trở lại quá khứ. Cũng là ý hay, phải không bạn đọc? Những công trình xây cất nổi tiếng trên thế giới, ngoài sự đồ sộ, cái mới cái lạ chưa từng có, không phải để lấy le với bàn dân thiên hạ, để vỗ ngực huênh hoang ta có thứ nhất nhì thế giới, mà chính là ý nghiã đằng sau mới để lại hậu thế sự khâm phục.

Viện bảo tàng 9/11 in the background



....
Viện bảo tàng 9/11 Memorial

Viện bảo tàng bán vé cho khách vô coi nhiều di tích liên quan đến 9/11 (chiều thứ Ba, họ cho vé vào coi ‘free’ từ 5 - 8pm, chiụ khó xếp hàng khoảng nưả tiếng là lấy được vé, rất dễ dàng). Bảo tàng viện nằm giưả hai hồ nước đào trên nền cũ cuả hai toà tháp đôi North và South Tower.

The Tour of 9/11 Museum With The Man Who Designed It

Viện bảo tàng 9/11 là một toà nhà hình thù không rõ nét cho lắm, phải chăng để nói lên nơi đây chưá đựng những chứng tích cuả sự khủng bố, cuả một ngày kinh hoàng, cuả những mất mát không bao giờ tìm lại được. Bên ngoài thấy không lớn lắm, còn vô trong thì mênh mông vì viện bảo tàng nằm sâu dưới đất 70ft. Bạn cần ít nhất nưả ngày ở đây.

Ra khỏi bảo tàng viện 9/11 là trời đã sụp tối, cảnh thành phố lên đèn đẹp hơn lúc ban ngày. Từ hồ nước, tiếng rơi rì rào rất nhẹ như an ủi những linh hồn uổng tử.

Today - Bobby Goldsboro



~ 0 ~

[TrucLam]

Nữ Thần Tự Do

Hồi còn trong nước, một tối tình cờ, T nghe được trên làn sóng điện xa xôi, một đoạn nhạc mà lúc đó làm bụng dạ xốn xang, rồi sau đó thì nhớ hoài.

‘Này Thần Tự Do ơi!

Sẽ vì Nàng đốt đuốc cao hơn

Sẽ nhận nhìn đất nước bao dung

Cũng đẹp tựa chốn cũ quê hương

Sẽ phục vụ Nhân Quyền vẻ vang

Nàng chờ tôi nhé !

Một ngày tôi sẽ cho Nàng nụ hôn

Thắm thiết miếng hôn !’ (Hát trên đường tạm dung)


Và mơ ước có một ngày được thấy ‘Nàng’.

Hát trên đường tạm dung - Phạm Duy. Elvis Phương hát



...
Gđ HT 1998..............2018

Cách đây 20 năm chẵn, ước mơ toại nguyện, HT dắt hai đưá con tới Nưũ Ước chỉ để thấy Nữ Thần Tự Do. Hè năm đó, tụi T mướn xe chạy giặc một vòng: thủ phủ Raleigh - NC, Thủ đô Hoa Thịnh Đốn, Lancaster – PA, Nưũ Ước và thác Niagara. Khi tới NYC chỉ nghĩ đến hai chổ để coi là Nữ thần Tự Do và toà nhà Liên Hiệp Quốc, chứ không biết chổ nào khác để đi như bây giờ.

HT 1998 at Statue of Liberty - The Twin Towers and Downtown Manhattan in the background

Chuyến vacation NYC kỳ này, HT mua vé trước ngày đi vì muốn lên tượng phải ghi ngày giờ trước, do nhiều người muốn lên mà chổ có giới hạn, chỉ mong hôm đó trời đẹp hay đừng mưa. Và may quá, hôm đó trời trong mây thắm.

Castle Clinton - America first's immigration station (predating Ellis Island) - ngày nay là chổ bến tàu đi Liberty Island





Xếp hàng lên tàu đi Liberty Island

Sáng ra HT lấy bus từ Secaucus vô Midtown, từ đây lấy subway tới Bowling Green, rồi theo tàu ở Battery Park để tới đảo. Trước khi lên tượng phải cho hết đồ đạc vô ‘locker’ vì mình chỉ được cầm theo chai nước và máy chụp hình mà thôi. Locker ở đây hiện đại hết sức, mình bỏ tiền vô và nó ‘scan’ chỉ tay cuả mình (finger print) chứ không xài khoá. Khi nào muốn mở tủ thì để ngón tay cái vô cho nó ‘scan’.

.....
Nàng đi gieo rắc Tự do

Cảnh trên cao hay dưới đất gì cũng đẹp cả. Sau đó HT lấy tour cuả Park Ranger ở cột cờ, cứ mỗi đầu giờ là có tour, dài gần tiếng. Nhờ tour này, HT mới biết thêm nhiều điều hay:

Thông thường người ta ngắm hay chụp hình Nàng từ phiá trước, nhưng nếu bạn nhìn từ phiá sau sẽ thấy Nàng đang bước tới, vì lẽ, Nàng cầm đuốc đi gieo rắc Tự do khắp nơi trên thế giới, chứ không đứng yên một chổ. Nàng là biểu tượng cuả Mỹ quốc, cuả Tự do Dân chủ và lòng nhân ái mở rộng vòng tay đón nhận di dân từ khắp mọi nơi.

Nàng là món quà cuả ‘dân Pháp’ tặng cho ‘dân Mỹ’, chứ không phải cuả chính quyền Pháp quốc dành cho Hoa Kỳ. Bởi vì tiền để xây tượng là tiền do sự quyên góp từ dân chúng nước Pháp và tiền xây bệ đá đặt Nàng lên là tiền quyên góp từ dân chúng Mỹ quốc, chứ lúc đó chính quyền hai nước không bên nào hứng khởi cho vụ xây tượng này.

Năm người có mối liên hệ quan trọng với tượng Nữ thần Tự do là:

Édouard René de Laboulaye: vừa là chính trị gia, vừa là giáo sư trường Luật, người có ý tưởng là Pháp nếu có tặng cho Mỹ món quà gì thì làm tượng Nữ thần Tự do để tặng cho Hoa Kỳ là điều nên làm lắm vì ông rất thán phục xã hội Tự do Dân chủ mới mẻ ở Mỹ, cũng như Hiến pháp cuả Hoa Kỳ.

Frédéric Auguste Bartholdi là người xuất sắc về kỹ thuật lẫn mỹ thuật, ông học kiến trúc và hội hoạ, và theo đuổi điêu khắc tới cuối đời. Với niềm đam mê về lịch sử và sự tự do đang hồi bộc phát ở Pháp, ông là người đãm nhận việc thiết kế tượng Nữ thần Tự do. Dáng dấp Nàng ra sao, mặc như thế nào, tay cầm gì, nên viết gì trên bức tượng, đặt Nàng ở đâu, về hướng nào….? Ông và Laboulaye đã đắn đo với những suy tư sâu sắc nên chúng ta mới có được hình tượng nổi tiếng khắp thế giới cuả Nàng.

Gustave Eiffel: nhà xây cất tài ba đảm nhận việc xây cất tượng. Tượng xây bằng đồng, có bề dày rất mỏng so với kích thước to lớn cuả nó (chưa tới 3mm, bằng bề dày cuả hai đồng tiền xu (penny) chồng lên nhau). Vậy mà nó đứng vững hơn trăm năm và chắc còn lâu bền nưã qua nhiều thế kỷ nưã.

Joseph Pulitzer: Ngày nay, nói đến Pulitzer, người ta nghĩ ngay đến giải thưởng cao quý về báo chí và văn học Pulitzer. Còn hồi đó, ông là chủ bút nhật báo World và là người vận động tài chính để xây bệ để tượng (pedestal). Dù đã vận động rất nhiều, nhất là đám nhà giàu, nhưng tiền xây ‘pedestal’ vẫn không đủ đâu vào đâu nên ông tuyên bố: ‘Bất cứ ai đóng góp cho kinh phí ‘pedestal’ , dù ít hay nhiều đều được đăng tên trong danh sách mạnh thường quân trên tờ báo cuả ông.’ Và ông giữ đúng lời hưá. Mà cũng nhờ vậy nên có đủ tiền để xây pedestal và báo ông bán chạy như tôm tươi vì ai cũng muốn thấy tên mình trên báo.

Nữ sĩ Emma Lazarus người đã làm bài thơ ‘The New Colossus’ cho cuộc đấu giá gây quỹ xây ‘pedestal’ với những vần thơ cuối bài rất nổi tiếng mà đọc tới nó là người ta nghĩ đến tượng Nữ thần Tự Do và mối liên hệ cuả Nàng với thân phận những người tị nạn, những người bỏ xứ mà đi.

“Give me your tired, your poor,

Your huddled masses yearning to breathe free,

The wretched refuse of your teeming shore.

Send these, the homeless, tempest-tossed to me,

I lift my lamp beside the golden door!”

Có dịp bạn đọc tìm hiểu về Statue of Liberty vì đằng sau những công trình to tát là những ý tưởng cao đẹp và những chông gai khi vươn tới.

Cổng vào viện bảo tàng di dân Ellis Island

Sau khi ăn trưa, HT qua đảo Ellis. Vé tàu đi được cả hai đảo. Tuy biết Ellis Island là nơi từng đón nhận những người di dân cách đây một thế kỷ, nhưng HT cũng lấy Ranger tour để có biết thêm những đặc điểm cuả nó. Ở thời điểm mà Hoa Kỳ vưà qua cuộc Nội chiến (Civil War) cần kiến thiết lại đất nước, nước rộng người thưa và nền kỹ nghệ đang hồi phát triển thì rất cần nhân công. Những người sống chật vật từ những xứ ở Bắc Âu, Đông Âu…, kiếm đủ tiền chung cho chủ tàu (20 tới 25 đô = thời giá ngày nay khoảng ngàn đô), lênh đênh trên biển vài tuần là tới Mỹ. Ai đi vé hạng nhất, hạng nhì là những người đã có thân nhân ở Mỹ trước nên không phải vô Ellis, tàu ghé bến ở Lower Manhattan là có người nhà đón về, chẳng phải qua phỏng vấn hay thanh lọc gì cả, khoẻ re. Những ai không có người thân ở Mỹ, tàu chở tới đảo Ellis chờ phỏng vấn và khám sức khoẻ, trước khi được nhập cư ở Mỹ. Ai rớt vì lý do sức khoẻ hay hành vi xấu thì lên tàu về xứ. Bởi vậy, Ellis được mệnh danh là ‘Island of Hope, Island of Tears’ và họ có chiếu phim cùng tên cho mình coi. Tuy vậy, rất ít người bị từ chối vì họ chỉ hỏi những câu thông thường về danh tánh cho có lệ. Thường người di dân chỉ ở Ellis Island vài ngày là vô Mỹ. Họ là những người may mắn.

Fast forward, nưả thế kỷ sau, thập niên 70s, 80s, những thuyền nhân VN, những người vượt biên bằng đường bộ, sau chuyến đi thập tử nhất sinh, tới được trại tị nạn, mừng rơn vì thoát chết, nhưng bắt đầu có nỗi sợ khác, không biết có nước nào cho mình định cư hay trụ trì cho tới ngày đóng cửa trại, 'Thử xem con tạo xoay vần đến đâu?' Có người may mắn ở trại tị nạn vài tháng, có người vài năm, T thì một năm rưỡi mới tới Mỹ. Còn những cuộc gặp phái đoàn Mỹ phỏng vấn, phải vài lần: sơ vấn, phỏng vấn đợt 1, phỏng vấn đợt 2, và tuyên thệ là lúc họ đóng cho cái mộc 'approve' lên hồ sơ cuả mình. Mỗi lần có tên phỏng vấn, vưà mừng vưà lo: mừng vì có hy vọng mình được vô Mỹ, lo vì nếu nó đánh rớt thì coi như tàn đời ở trại. Thành ra, số mệnh cuả người di dân tuỳ thuộc vào tình hình thời cuộc. Thời người ta tới Ellis Island, Mỹ đang cần người lao động thì di dân tới ào ào và Mỹ nhận vô ào ào. Còn lúc sau này, nó không cần nưã thì nó đuổi như đuổi tà.

Ellis Island - Great Hall where immigrants were processed.

Ellis Island mở từ cuối thế kỷ 19 tới giửa thế kỷ 20 thì đóng cưả, vì sau này người ta tới Mỹ bằng máy bay chứ có mấy ai đi tàu. Thời đại mới mà. Coi vậy chứ hơn 10 triệu người đã đến Ellis Island và 1/3 dân số cuả Mỹ ngày nay là những người từng có người thân đã tới Ellis Island. Hồi đó Mỹ gọi mấy người này là ‘di dân’ (immigrants) chứ ngày nay thì họ thuộc diện nhập cảnh bất hợp pháp (illegal immigrants.)

Tại Ellis Island có khu trưng bày về tình trạng di dân hậu Ellis Island cho tới thời điểm hiện nay. Trong khu này, HT thấy thập niên 70, 80 có hình ảnh và tài liệu về người tị nạn, về thuyền nhân Việt Nam. Ngẫm đi nghĩ lại, không đâu xa lạ, mình nhìn kỹ lại mình, những người Việt hiện giờ đang sống nơi quê hương thứ hai, một là người đã từng là dân nhập cư bất hợp pháp, hai là người có dây mơ rễ má với những người đã từng là người nhập cảnh bất hợp pháp. HT rời VN tới đất Thái, những trại tị nạn đã đi qua, mình sống cô lập trong vòng rào kẻm gai cuả trại hay trên những hòn đảo hoang sơ, tách biệt với xã hội bên ngoài vì mình là người nhập cảnh bất hợp pháp ở xứ đó. Nói cho cùng, hầu hết những người bỏ xứ để tìm tới một xứ khác mưu cầu một đời sống tốt đẹp hơn là những người ra đi vì lý do kinh tế. Đây là lý do tiêu biểu nhất cuả những người bình thường nhất – Freedom from want.

Hồi xưa, lúc coi những tấm hình ở Mỹ , Canada, Pháp, Úc gửi về, ai nấy ăn vận coi đẹp đẽ có nhà, có xe, cười tươi như hoa, coi rạng rỡ hết sức, không phải mình ao ước những thứ vật chất đó, mà có chăng – sâu trong tâm khảm - là mơ ước được một cuộc sống an bình không âu lo, cơm no áo ấm, và nhất là đời sống tốt đẹp cho những thế hệ sau này cuả mình.

Museum of Jewish Heritage - Battery Park NYC

Cuối ngày, HT lên tàu về lại Battery Park. Cách bến tàu chừng năm phút đi bộ là viện bảo tàng Do Thái (Museum of Jewish Heritage), nhờ nhằm ngày thứ Tư họ cho vô cưả khỏi tốn tiền từ 4 - 8pm nên HT vô coi. Phần lớn phòng chưng bày cuả viện bảo tàng là về Holocaust (Hoả thiêu) mà dân Do Thái bị sát hại rất nhiều dưới thời Hitler.

Hôm đó HT đọc về cuộc hành trình cuả chuyến tàu St. Louis gần ngàn người Do Thái đi tị nạn Đức quốc xã, tới được Cuba tưởng yên rồi nhưng bị đuổi đi, qua Miami chầu rià, Mỹ từ chối không cho vào, và rồi chạy trời không khỏi nắng, rốt cuộc tàu phải quay về lại Âu châu, vô lò sát sinh cuả Đức, phải chăng lúc đó thiên hạ thiếu lòng nhân? Nghĩ tới những chuyến ghe không bao giờ cặp bến cuả thuyền nhân.

Battery Park





Battery Park

Chiều xuống, bên ngoài viện bảo tàng là công viên Battery, người ta dạo mát, tảng bộ theo con đường dọc bờ sông. Đảo Ellis và đảo Liberty trong tầm mắt, đời sống an bình quanh ta, trong đầu vang lên điệu hát nghe được vào những ngày ở trại tị nạn Panatnikhom - Thái Lan

Far,

We've been traveling far

Without a home

But not without a star

Coming to America - Neil Diamond



~ 0 ~

[KimDung]

KD rất thích xe lửa ở đây, đã có cả trăm năm mà nó vẫn sạch, nó kêu rầm rầm như, như cái gì không biết???, nga`y đầu nghe inh tai, sau cứ ngày nào cũng nghe hai lần liên tục trong ba tuần lễ lại thấy rộn rã, vui, bận rộn như người Nữu Ước.

Thân ái

KimDung

[TrucLam]

The Met

The Met là tên gọi thông dụng cho The Metropolitan Museum of Art - viện bảo tàng này không chỉ nổi tiếng ở Nưũ Ước mà còn được xếp vào hàng thượng thặng trên thế giới vì nơi đây có hơn hai triệu tác phẩm mỹ thuật từ nhiều nơi trên thế giới và có nhiều cổ vật xưa hơn cả bốn ngàn năm văn hiến.

The Met on Fifth Ave.





The Cloister





The Met Breuer

Với những tác phẩm chất lượng và đồ sộ như vậy mà trước đây (trước tháng 3 / 2018), khách đến The Met không phải trả tiền, thật là quý hoá. Ngay cả hôm HT đi coi The Met, chỉ trả $25 cho ba ngày (senior $17) mà T thấy đáng tiền vô cùng vì mình được ra vô trong ba ngày đó ở ba viện bảo tàng thuộc The Met, và vào ngày cuối tuần thì họ mở cưả tới 8 giờ tối nên tha hồ coi, chỉ sợ cặp giò mình nó rên hừ hừ mà thôi. HT mua vé vô cưả từ thứ Năm - thứ Bảy: lang thang ở The Met toạ lạc trên đường số Năm (Fifth Ave.) hai ngày, còn lại The Cloister và The Met Breuer mỗi chổ nưả ngày. Vậy mà có nhiều phòng tranh chưa bước chân tới, còn những khu khác chỉ lướt qua chứ chưa coi được tường tận vì nó rộng mênh mông thiên điạ và có quá những thứ để ngắm để đọc.

Quầy info



.....

Ở The Met, T thấy có vài danh phẩm mà hồi trước T coi được trong bộ phim mượn ở thư viện tạm dịch là ‘Đằng sau những kiệt tác.'

The Met có nhiều free tour cho khách, cứ 15 phút là có những tour khác nhau tuỳ mình lưạ tour nào mình thích. HT lấy tour lúc đầu ngày và sau tour thì đi lại những gì lúc nãy họ dẫn đi cho coi được thong thả. Sau khi mua vé ở máy, HT tới quầy info để lấy lịch tour: hai hôm ở The Met, HT lấy : Museum Highlights, Arts of Japan, Modern and Contemporary và Great Paintings, mỗi tour dài 1 tiếng, hay lắm vì HT thuộc loại điếc đặc về nghệ thuật nhất là những tác phẩm được vô viện bảo tàng thì toàn thứ xịn, có người giải thích thì hoạ may mới thấy được cái hay về nghệ thuật cuả nó chứ thường chỉ thấy cái đèm đẹp bên ngoài. The Met có khoảng 400 tour guide làm thiện nguyện. Muốn làm tour guide ở đây, họ phải qua một khoá ‘training’ kéo dài một năm cho từng đề tài, tour cuả viện bảo tàng này rất chất lượng. Hôm đầu HT tới chổ lấy tour 'Museum Hightlights' trể 10 phút thì tour đi mất không biết đằng nào mà tìm, may nhờ quầy info, họ check dùm và chỉ chổ cho T để nhập vào đoàn tour.

Ngoài những danh phẩm thường trực (permanent) họ có những đợt triển lãm xoay vòng (the exhibit). Ví dụ như lúc HT đi thì có phòng triển lãm ‘Delacroix’, phòng tranh cuả Nhật Bản: The Poetry of Nature..., chỉ trưng bày có vài tháng và tới đầu năm 2019 thì họ cất vô kho, để bảo tồn tác phẩm.

Contemporary Art (cô mặc áo sọc xanh là tour guide)





Comtemporay Art

Khu các tác phẩm cuả Á châu, HT thấy cuả Nhật và Tàu là nhiều nhất và lớn nhất, VN chỉ có vài món bằng đồng bằng đá chưng trong tủ với những thứ tương tự từ những nước Á châu khác chứ không thấy những tác phẩm hội hoạ hay đồ gốm...

Tới The Met, du khách không chỉ trầm trồ trước những bức danh hoạ mà còn thích thú với công trình kiến trúc bên ngoài cũng như bên trong viện bảo tàng, lớn và đẹp. Ở sân thượng có ‘The Roof Gardens’, trên đây bạn có thể thấy Central Park ngay kế bên và ‘skyline Manhattan’ gần đó.

The Roof Gardens

Hai viện bảo tàng khác cũng thuộc The Met nhưng ở chổ khác, nhỏ hơn: The Cloister nằm gần cầu Washington, còn The Met Breuer cách The Met on Fifth khoảng 10 blocks đường về phiá Bắc.

The Cloister trưng bày những tác phẩm thời Trung Cổ Âu châu.

The Cloister





The Cloister

The Met Breuer có phòng tài liệu về Kissinger nhất là lúc ông làm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao dưới thời Nixon và chiến tranh VN. Ngoài ra, toàn những tác phẩm hiện đại về môi sinh, xã hội…., và có nhiều tác phẩm HT không hiểu nó là cái gì nếu không đọc phần ghi chú kèm theo.

The Met Breuer

Tóm lại, vé $25 cho ba ngày ở The Met là quá đã. Có dịp sẽ đi trở lại.

World of Art: The Met



~ 0 ~

[TrucLam]

Đại học Columbia

Lúc ‘reseach’ cho chuyến đi NYC, HT dự định sẽ tới hai trường đại học danh tiếng cuả Mỹ quốc là đại học Columbia và đại học Princeton. Đại học Columbia toạ lạc tại NYC, còn đại học Princeton đóng đô ở tiểu bang New Jersey chỉ cách NYC khoảng 1 tiếng xe lưả. Nhưng sau đó, lịch đi các nơi ở NYC kín mít nên không tới đại học Princeton kỳ này.

Đại học Columbia

Thế là một ngày không được đẹp trời cho lắm, sương mù phủ đầy thành phố từ sáng tới chiều. HT đi subway tới đại học Columbia và lấy tour ở đó.

Trạm subway dừng ngay trước cổng trường nằm trên đường Broadway. Qua khỏi cổng là College Walk, lát gạch đỏ, dẫn vào khuôn viên chính cuả trường, một bên là Low Memorial Library (thư viện lúc trường mới thành lập), có tượng bà Alma Mater trên bậc tam cấp (tượng trưng cho nữ thần về sự thông minh, quyền biến) và phiá đối diện là Butler Library (thư viện hiện thời cuả viện đại học). Trường xây tường đỏ mái xanh, rất đẹp, nhà thờ đang trùng tu. Trường này được thành lập từ thời Mỹ còn là thuộc điạ cuả Anh nên có tên là King’s College. Sau khi, dành độc lập, trường được đổi tên là Columbia tới ngày nay (Columbia - a reference to Columbia, an alternative name for America. Thủ đô cuả Mỹ: District of Columbia….

Đại học Columbia là một trong tám trường Ivy Leage danh tiếng cuả Hoa Kỳ. Rất nhiều danh nhân cuả Mỹ quốc xuất thân từ Columbia University như các khoa học gia, chính trị gia, tướng lãnh, cựu tổng thống Obama từng là sinh viên tại đây, thiền sư Thích nhất Hạnh cuả VN đã giảng dạy môn Phật học thời thập niên 60s tại trường này.

......
Alma Mater....Pupin Lab

Ngày nay, ở thế kỷ 21, Columbia University là trường quy tụ sinh viên từ nhiều sắc dân trên thế giới cũng như ở Mỹ. Phân nưả số sinh viên nhận được học bổng do trường đài thọ. Từ mười năm nay, các sinh viên trúng tuyển vào Columbia University không phải trả tiền học phí cũng như chi phí ăn ở trong ký túc xá cuả trường, điều này giúp cho sinh viên có tình trạng tài chính eo hẹp chuyên tâm theo đuổi sự học. Thật là một điểm son cuả Columbia University. (Những sinh viên ngoại quốc hay chuyển tiếp từ các đại học khác không được hưởng những đặc quyền này.

Đại học Columbia

Cách đây mười mấy năm, nhà T tới Santa Fe - thủ phủ cuả tiểu bang New Mexico, ghé qua viện bảo tàng Los Alamos gần đó để coi về vụ làm bom nguyên tử thời thập niên 40s. Manhattan Project tức chương trình chế tạo vũ khí nguyên tử, có trụ sở và phòng thí nghiệm ở nhiều nơi trên nước Mỹ, mỗi nơi đãm nhiệm một phần, Los Alamos là nơi sau này nhiều người biết tới vì bom nguyên tử được thử nghiệm và chế tạo tại đây. Mỹ kết thúc Thế chiến thứ Hai bằng hai trái bom nguyên tử thả xuống Nhật Bản thì Columbia University cũng có góp phần trong chuyện này. Đầu thập niên 40s, Viện đại học Columbia tại phòng thí nghiệm Pupin - phân khoa Vật Lý – Columbia University đã thành công việc tách rời nguyên tử Uranium, một trong những giai đoạn then chốt cuả quá trình chế tạo bom nguyên tử.

Teachers College

Teachers College cũng thuộc Columbia University, lớn lắm, chiếm nguyên một block đường. Trường này thưở ban đầu mở ra chỉ cho ngành Kinh tế gia đình.

General Grant National Memorial

Gần Columbia University là General Grant National Memorial. Đây là mộ phần cuả tướng Grant và vợ cuả ông. Cách con đường là Riverside Church.

Riverside Church





Riverside Church

Chiều đó HT ghé qua George Washington Bridge bắc ngang qua sông Hudson, nối New Jersey với Manhattan, dáng tương tự như cầu Manhattan và Williamsburg gần Brooklyn, màu xám tro, có hai tầng xe chạy. Khoảng bốn năm giờ chiều mà trời đầy sương mù nên các cao ốc cuả Manhattan và New Jersey thật mù mờ.

George Washington Bridge








Lincoln Center


~ 0 ~