Tweet
Tản Mạn Trong Ngày(3/22/13)- Hãy Lắng Nghe
Lắng nghe không chỉ đơn thuần là nghe qua, mà còn đòi hỏi người nghe phải biết chủ động trong cuộc nói chuyện, cũng như biết cách kết hợp những yếu tố tập trung, hưởng ứng, đặt câu hỏi, v.v.. Lắng nghe là một nghệ thuật, cần chú tâm thực hành để có hiệu quả. Một người biết lắng nghe luôn được người khác muốn trò chuyện hay tâm sự. Nhưng đại đa số chúng ta đều từng gặp khó khăn trong việc truyền đạt ý kiến, khả năng tiếp thu thành ý, hay thường nhận xét phê phán người khác. Cuộc sống thực tế không phải lúc nào cũng chỉ toàn màu hồng, đôi khi một việc tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vô cùng phức tạp. Bản thân chúng ta luôn gặp thất bại trong việc lắng nghe vì giữa vai vế cha mẹ và con cái, bất bình cương vị vợ chồng, đàm thoại về chuyện tào lào không đâu, quan diểm chính trị, sinh hoạt hội đoản, ngay cả giải một bài toán, v.v... Nguyên nhân là ta chưa bao giờ chuẩn bị lắng nghe “điếc hơn người điếc là người không muốn nghe”. Ta thường hay ngộ nhận là ta biết rồi nên không muốn nghe, tệ hại hơn nữa là ta chỉ nghe xem đối tác có gì sai hay chỗ hở để phản ứng lại. Dưới đây là một vài mẹo vặt và những phương pháp bạn có thể áp dụng để trở thành một người biết lắng nghe thực sự.
Trong cuộc nói chuyện, bạn hãy hướng sự chú ý vào người nói và làm cho họ thấy rằng dường như lúc này chỉ có một điều khiến bạn quan tâm về những gì họ đang nói. Tôn trọng ý kiến phát biểu của người nói rất cần thiết. Bạn hãy nhận xét những ý kiến của người nói thật kỹ lưỡng. Không nên đánh giá thấp hay tỏ ra coi thường những gì bạn đang nghe, vẻ mặt cũng không được lộ sự thiếu tôn trọng. Dĩ nhiên bạn không nhất thiết phải đồng ý với mọi việc họ nói, nhưng hãy đợi cho đến khi họ trình bày hết quan điểm của mình.
Người biết lắng nghe luôn để người nói ưu tiên thoải mái phát biểu. Bạn cũng không nên suy nghĩ xem đến phiên mình sẽ nói gì, như vậy thì bạn sẽ không tập trung vào những gì người kia đang nói. Trong lúc lắng nghe, không nên lèo lái đề tài câu chuyện theo ý mình. Khi người nói bỗng dưng đề cập đến vấn đề nào đó khiến bạn đặc biệt quan tâm, bạn sẽ rất dễ bị lôi cuốn vào, rồi sẽ cắt ngang người nói để thao thao bất tuyệt với chủ đề đó. Và thường dẫn đến kết quả là làm cho người nói chuyển đề tài sang câu chuyện của bạn.
Đương nhiên, bạn sẽ có thắc mắc về những gì đã nghe, hãy đưa ra những câu hỏi để xác nhận lại thông tin, cũng là một cách để bạn bày tỏ sự quan tâm. Cách tốt nhất là ghi nhớ câu hỏi đó và sau khi người nói đã nói hết những điều họ muốn thì bạn hãy đặt câu hỏi. Đôi lúc khi bạn nên khuyến khích người nói tiếp tục, hãy tỏ ra rằng bạn vẫn đang rất chú tâm tới câu chuyện của họ chỉ bằng cách nói: "Vậy ý của bạn là..." hay "Để xem tôi có hiểu đúng ý bạn không...". Và lặp lại những gì bạn nghĩ là mình đã nghe. Đây cũng là một cách hướng người nói sang chủ đề mới mà ngay chính họ cũng không định nói đến.
Giải thích một cách chính xác có thể làm cho cả người nói và người nghe đều hiểu rõ vấn đề. Thật không dễ dàng khi phải suy đoán ý nghĩa ẩn sau những từ ngữ, lúc này diễn giải là rất cần thiết. Thường thì khi bạn không nắm vững một vấn đề, bạn sẽ chỉ chú tâm vào nói, nói và nói, thay vì phải diễn giải.
Hãy cởi mở với người nói. Mặt đối mặt và nhìn họ. Đừng để vật gì tạo ra khoảng cách giữa bạn và người nói. Nếu có thể, hãy bước đến ngồi bên cạnh họ. Cũng không nên khoanh tay trước ngực, hướng ra xa người nói, quay mặt đi chỗ khác, nhìn vào những thứ xung quanh trong phòng, hoặc liếc nhìn màn hình máy tính hay đọc sách báo.
Im lặng làm cho người nói cảm thấy không thoải mái, vì nó tạo một không khí nặng trĩu, suy nghĩ bế tắc và đôi khi là nỗi đau. Nhưng nếu bạn làm chủ được sự im lặng, điều đó có nghĩa là bạn đã thành công và thoải mái chờ đợi vài phút trong im lặng sẽ giúp người nói có thể khai thác hết những cảm xúc thầm kín trong lòng.
Lắng nghe không chỉ đơn thuần là nghe qua, mà còn đòi hỏi người nghe phải biết chủ động trong cuộc nói chuyện, cũng như biết cách kết hợp những yếu tố tập trung, hưởng ứng, đặt câu hỏi, v.v.. Lắng nghe là một nghệ thuật, cần chú tâm thực hành để có hiệu quả. Một người biết lắng nghe luôn được người khác muốn trò chuyện hay tâm sự. Nhưng đại đa số chúng ta đều từng gặp khó khăn trong việc truyền đạt ý kiến, khả năng tiếp thu thành ý, hay thường nhận xét phê phán người khác. Cuộc sống thực tế không phải lúc nào cũng chỉ toàn màu hồng, đôi khi một việc tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vô cùng phức tạp. Bản thân chúng ta luôn gặp thất bại trong việc lắng nghe vì giữa vai vế cha mẹ và con cái, bất bình cương vị vợ chồng, đàm thoại về chuyện tào lào không đâu, quan diểm chính trị, sinh hoạt hội đoản, ngay cả giải một bài toán, v.v... Nguyên nhân là ta chưa bao giờ chuẩn bị lắng nghe “điếc hơn người điếc là người không muốn nghe”. Ta thường hay ngộ nhận là ta biết rồi nên không muốn nghe, tệ hại hơn nữa là ta chỉ nghe xem đối tác có gì sai hay chỗ hở để phản ứng lại. Dưới đây là một vài mẹo vặt và những phương pháp bạn có thể áp dụng để trở thành một người biết lắng nghe thực sự.
Trong cuộc nói chuyện, bạn hãy hướng sự chú ý vào người nói và làm cho họ thấy rằng dường như lúc này chỉ có một điều khiến bạn quan tâm về những gì họ đang nói. Tôn trọng ý kiến phát biểu của người nói rất cần thiết. Bạn hãy nhận xét những ý kiến của người nói thật kỹ lưỡng. Không nên đánh giá thấp hay tỏ ra coi thường những gì bạn đang nghe, vẻ mặt cũng không được lộ sự thiếu tôn trọng. Dĩ nhiên bạn không nhất thiết phải đồng ý với mọi việc họ nói, nhưng hãy đợi cho đến khi họ trình bày hết quan điểm của mình.
Người biết lắng nghe luôn để người nói ưu tiên thoải mái phát biểu. Bạn cũng không nên suy nghĩ xem đến phiên mình sẽ nói gì, như vậy thì bạn sẽ không tập trung vào những gì người kia đang nói. Trong lúc lắng nghe, không nên lèo lái đề tài câu chuyện theo ý mình. Khi người nói bỗng dưng đề cập đến vấn đề nào đó khiến bạn đặc biệt quan tâm, bạn sẽ rất dễ bị lôi cuốn vào, rồi sẽ cắt ngang người nói để thao thao bất tuyệt với chủ đề đó. Và thường dẫn đến kết quả là làm cho người nói chuyển đề tài sang câu chuyện của bạn.
Đương nhiên, bạn sẽ có thắc mắc về những gì đã nghe, hãy đưa ra những câu hỏi để xác nhận lại thông tin, cũng là một cách để bạn bày tỏ sự quan tâm. Cách tốt nhất là ghi nhớ câu hỏi đó và sau khi người nói đã nói hết những điều họ muốn thì bạn hãy đặt câu hỏi. Đôi lúc khi bạn nên khuyến khích người nói tiếp tục, hãy tỏ ra rằng bạn vẫn đang rất chú tâm tới câu chuyện của họ chỉ bằng cách nói: "Vậy ý của bạn là..." hay "Để xem tôi có hiểu đúng ý bạn không...". Và lặp lại những gì bạn nghĩ là mình đã nghe. Đây cũng là một cách hướng người nói sang chủ đề mới mà ngay chính họ cũng không định nói đến.
Giải thích một cách chính xác có thể làm cho cả người nói và người nghe đều hiểu rõ vấn đề. Thật không dễ dàng khi phải suy đoán ý nghĩa ẩn sau những từ ngữ, lúc này diễn giải là rất cần thiết. Thường thì khi bạn không nắm vững một vấn đề, bạn sẽ chỉ chú tâm vào nói, nói và nói, thay vì phải diễn giải.
Hãy cởi mở với người nói. Mặt đối mặt và nhìn họ. Đừng để vật gì tạo ra khoảng cách giữa bạn và người nói. Nếu có thể, hãy bước đến ngồi bên cạnh họ. Cũng không nên khoanh tay trước ngực, hướng ra xa người nói, quay mặt đi chỗ khác, nhìn vào những thứ xung quanh trong phòng, hoặc liếc nhìn màn hình máy tính hay đọc sách báo.
Im lặng làm cho người nói cảm thấy không thoải mái, vì nó tạo một không khí nặng trĩu, suy nghĩ bế tắc và đôi khi là nỗi đau. Nhưng nếu bạn làm chủ được sự im lặng, điều đó có nghĩa là bạn đã thành công và thoải mái chờ đợi vài phút trong im lặng sẽ giúp người nói có thể khai thác hết những cảm xúc thầm kín trong lòng.