Tweet
Các xe động lạnh được sử dụng tạm làm nhà xác trong đại dich Covid-19 tại bệnh viện Bellevue, New York. Ảnh chụp ngày 31/03/2020. © REUTERS/Eduardo Munoz
Tại Hoa Kỳ, chỉ trong ba ngày qua số người chết do virus corona đã tăng gấp ba, lên đến hơn 4.000 người, trong đó một phần tư là tại New York. Mỹ hiện nay đứng nhất thế giới về số ca nhiễm, với hơn 188.000 trường hợp (tính đến ngày 01/04/2020), và vượt qua Trung Quốc về con số tử vong mà Bắc Kinh đưa ra (4.059/3.312). Vì đâu nên nỗi ?
Nguợc dòng thời gian, Le Figaro cho biết chỉ mới đây thôi, ngày 28/2, số ca dương tính với Covid-19 trên toàn nước Mỹ chỉ mới ở con số 15. Trong số những người bị nhiễm, có 12 người vừa mới ở ổ dịch Vũ Hán về. Người đầu tiên, một thanh niên khoảng 30 tuổi, được xác nhận dương tính hôm 21/1 tại bang Washington. Những người thân của anh này được đặt trong vòng giám sát, cũng như các bệnh nhân dương tính khác. Vào lúc đó, chỉ có ba trường hợp người tại chỗ bị lây nhiễm.
Nếu so với Ý, đã có đến 900 bệnh nhân và mười mấy thành phố bị cô lập, tình hình của Hoa Kỳ có vẻ không đáng lo ngại. Nhưng một nhà vi trùng học cảnh báo : con virus, lây từ người sang người và rất khó phát hiện nơi những người đã bị nhiễm nhưng không phát sinh triệu chứng, đang âm thầm tấn công. Diễn biến sau đó cho thấy họ có lý.
Chỉ một tháng sau, với 188.578 ca dương tính, nước Mỹ đã trở thành tâm dịch virus corona lớn nhất. Theo bác sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện quốc gia về các bệnh truyền nhiễm và dị ứng, đại dịch này có thể làm cho từ 100.000 đến 200.000 người chết.
Số lượng lớnhành khách từ Trung Quốc nhập cảnh vào Mỹ
Nếu nói rằng nước Mỹ bị bất ngờ thì không đúng. Ngay từ ngày 7/1, Trung tâm kiểm soát và phòng bệnh (CDC) đã lập ra một bộ phận để theo dõi sự tiến triển của con virus từ Vũ Hán. Mười ngày sau, các sân bay ở Los Angeles, New York và San Francisco được tăng cường kiểm soát. Mạng lưới này đóng góp vào việc phát hiện những trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên từ nước ngoài nhập vào.
Nhưng hàng ngày có đến 14.000 hành khách đến từ Trung Quốc, đây là một thử thách rất lớn. Thế nên vài ngày sau khi chế độ Bắc Kinh phong tỏa thành phố Vũ Hán, tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định cấm các hành khách từ Vũ Hán đặt chân vào lãnh thổ nước Mỹ. Các công dân và thường trú nhân Hoa Kỳ từ tâm dịch về vẫn được nhập cảnh, nhưng phải bị cách ly nghiêm ngặt. Cứ như là có thể chận được con virus ở biên giới.
Trên đất Mỹ, các nỗ lực phát hiện Covid-19 gặp trắc trở. Nhờ con virus đã được giải Mỹ, CDC đã có thể xét nghiệm từ ngày 20/1, nhưng bộ kit giao cho các phòng thí nghiệm được chứng nhận bị lỗi. Về phía Cơ quan quản lý dược phẩm (FDA) phản đối việc thương mại hóa bộ xét nghiệm do các bệnh viện hay công ty tư nhân đưa ra.
Kết quả là hệ thống y tế bị quá tải, và cường quốc số một thế giới rốt cuộc cũng cùng số phận với Ý, Pháp, Tây Ban Nha, không thể theo dõi sát sự lan tràn của con virus độc hại. Bác sĩ Anthony Fauci sau đó nhìn nhận trước Quốc Hội : « Hệ thống y tế không thực sự được trang bị cho nhu cầu hiện nay, đây là một thất bại ».
Tin xấu từ vùng ngoại ô Seattle
Cho đến giữa tháng Hai, chỉ có 460 người được xét nghiệm. Theo tính toán sau này của các nhà vi trùng học, lúc đó đã có khoảng mấy trăm người dương tính nhưng không có triệu chứng đang tự do di chuyển tại Hoa Kỳ. Nhưng phải đợi đến khi xảy ra những trường hợp tử vong đầu tiên, sự thật mới bắt đầu hiển hiện.
Benjamin Linas, giáo sư về bệnh truyền nhiễm ở Boston University School of Medicine tóm lược : « Chúng ta đã mất đi một tháng, và lỡ mất dịp may quý giá để chận không cho dịch bệnh lan tràn. Khi nghiên cứu về dịch bệnh sau này, phản ứng của CDC và FDA chỉ có thể mô tả là một trong những thất bại lớn nhất trong lịch sử y tế cộng đồng ».
Ngày 28/2, tại Kirkland, ngoại ô Seattle, tin xấu đã xảy ra. Con virus từ Vũ Hán lan đến bang Washington một tháng trước đó, đã tấn công một phụ nữ 73 tuổi. Bệnh nhân này không hề đi Trung Quốc và cũng không có tiếp xúc nào với những người dương tính. CDC gởi ngay một ê-kíp chuyên về bệnh nhiễm đến viện dưỡng lão nơi bà cụ đang trú ngụ.
Hai tuần sau, bản án đã được tuyên. Qua điều tra, đã phát hiện được 167 ca bị lây nhiễm, trong đó có 101 người là cư dân tại chỗ. Tổng cộng có 34 người trong số này qua đời vì con virus độc hại. Đối với chính quyền địa phương, đây là dấu hiệu tỉnh thức. Nhân viên các viện dưỡng lão từ nay phải khám bệnh toàn diện, và các cuộc thăm viếng tạm thời bị cấm. Những cuộc tụ họp bị hạn chế, trường học đóng cửa, số ca dương tính bị phát hiện giờ đây lên đến hàng ngàn.
Sau nhiều tuần lễ trên thực địa, CDC nay có thể thực hiện việc xét nghiệm ở quy mô lớn. Số lượng người bị phát hiện dương tính cứ mỗi hai ngày lại tăng gấp đôi, vòng ảnh hưởng của đại dịch nay hiện rõ. Trên bản đồ được cập nhật sát sao của trường đại học John-Hopkins giờ đây chi chít những điểm đỏ, người Mỹ nhận ra rằng không tiểu bang nào thoát được con virus từ Vũ Hán. Tổng thống Donald Trump ban đầu tỏ ra khinh suất, nay phải công nhận tình hình là nghiêm trọng. Nhưng ý thức được thì đã quá trễ.
Lễ hội Mardi gras ở Louisiana
Cuối tháng Hai, hàng trăm ngàn người vô tư tập trung tại trung tâm thành phố New Orleans để mừng lễ hội Mardi gras. Với trên 3.300 ca dương tính và 151 người chết trong vòng ba tuần, Louisiana có tiến độ lây nhiễm kỷ lục.
Tại Florida, thống đốc Cộng Hòa không muốn cấm các cuộc tụ họp của « spring breaker » (sinh viên các bãi biển của tiểu bang này trong kỳ nghỉ mùa xuân), dù con virus đang lan tràn nhanh chóng, và tuổi trung bình của cư dân khá cao. Carl Bergstrom, giáo sư sinh học của trường đại học Washington tiếc nuối : « Sự thay đổi ý kiến của Nhà Trắng và thái độ trống đánh xuôi kèn thổi ngược của nhiều cơ quan y tế đã khiến người dân nghi ngờ về hiệu quả của các biện pháp được đưa ra, làm ảnh hưởng đến các thống đốc. Họ do dự không muốn áp đặt các biện pháp hạn chế vì gây mất lòng dân ».
Theo một cuộc thăm dò vào giữa tháng Ba của đài phát thanh công NPR, có 76% cử tri Dân Chủ coi con virus từ Vũ Hán là « mối đe dọa thực sự », tỉ lệ này đối với cử tri Cộng Hòa chỉ có 40%. Cũng theo giáo sư Bergstrom : « Đối với các chuyên gia từ nhiều năm qua đã chuẩn bị đối phó với một tình hình như thế, rất đáng tiếc là lời nói của các nhà khoa học không được tin tưởng, mà chỉ dựa vào niềm tin chính trị ».
Do chậm trễ hành động, Washington đã để mặc cho các tiểu bang tranh nhau mua thiết bị y tế. Cho đến thứ Hai đầu tuần, khoảng 20 thống đốc vẫn từ chối áp đặt phong tỏa. Giáo sư Carl Bergstrom dự báo : « Đến một lúc nào đó, chúng ta có thể hy vọng rằng việc phong tỏa ở nhiều nơi có thể làm phẳng lại đường cong của dịch bệnh. Nhưng tình hình hiện nay rất đáng lo ngại tại New York, Florida và nhiều tiểu bang nông nghiệp, nơi có cơ sở hạ tầng yếu kém hơn ».
New York im lặng trước cơn bão
Tại New York, ổ dịch lớn nhất với 76.000 ca dương tính và 1.550 người tử vong, thị trưởng Dân Chủ đã trễ tràng trong việc buộc đóng cửa trường học và nhà hàng. Ông giải thích đó là do sợ ảnh hưởng đến những người nghèo. Trong những ngày gần đây, các bệnh viện New York cật lực đối phó với đỉnh dịch. Rất nhiều giường bệnh đã được chuẩn bị tại các trung tâm hội nghị và địa điểm công cộng, nhưng cơ quan y tế lo ngại thiếu thuốc men, khẩu trang và máy thở.
AFP hôm 31/3 ghi nhận những chiếc lều y tế được dựng lên ở Central Park nổi tiếng. Công binh Mỹ sau tám ngày làm việc đã biến trung tâm hội nghị Javits Center ở Manhattan thành bệnh viện dã chiến 3.000 giường để giảm tải, giúp các bệnh viện khác tập trung chữa cho bệnh nhân Covid-19. Cách đó vài con đường, nổi lên giữa các tòa nhà chọc trời là chiếc bóng màu trắng của tàu bệnh viện đồ sộ Comfort, vừa đến hôm thứ Hai 30/3, có 1.000 giường bệnh. Một số địa điểm khác như trung tâm tennis Flushing Meadows ở khu Queens và các khách sạn dự trù tiếp nhận các bệnh nhân dương tính nhưng chưa đến nỗi trầm trọng.
Sau khi tổng thống Donald Trump cảnh báo sẽ trải qua « hai tuần lễ đau đớn », thống đốc New York kêu gọi người dân « không nên kỳ vọng quá nhiều để khỏi phải thất vọng mỗi buổi sáng khi thức dậy ». Tại đô thị chưa bao giờ vắng vẻ và yên tĩnh đến thế, mỗi tối lại nổ ra những tràng pháo tay cổ vũ nhân viên y tế, như đang diễn ra tại nhiều thành phố châu Âu. Khẩu trang hiện diện khắp nơi và các tòa nhà « chưa bao giờ được tẩy trùng kỹ như thế ».
New York hồi hộp đón bão, trận bão lẽ ra sẽ không hoành hành được nếu nước Mỹ thức tỉnh sớm hơn.
RFI
Virus Corona: WHO cảnh báo đại dịch vẫn ở trước mặt châu Á
Tranh cổ động chống Covid-19 vẽ hình một con khủng long được vẽ trên tường đang ăn những con virus corona. Ảnh chụp tại thành phố Depok, gần Jakarta (Indonesia) ngày 30/03/2020. REUTERS - ANTARA FOTO
Tại châu Á mặc dù các ổ dịch lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản dường như đã được kiềm chế dần dần, nhưng Tổ Chức Y Tế Thế Giới hôm qua, 31 /03/2020, cảnh báo: Đại dịch virus corona vẫn còn lâu mới kết thúc trong khu vực châu Á -Thái Bình Dương. Các nước vẫn phải chuẩn bị tình huống dịch lây lan cục bộ ở từng nước trên quy mô rộng lớn.
Tại Indonesia, tổng thống Joko Widodo hôm qua đã ban hành tình trạng khẩn cấp nhưng vẫn chưa ra lệnh phong tỏa toàn bộ dân cư. Lý do của Jakarta là Indonesia đông dân, đặc thù địa lý đất nước trải rộng và phân tán bởi hàng trăm hòn đảo. Nhưng các giới chức y tế Indonesia cảnh báo chiến lược giãn cách xã hội áp dụng ở Indonesia sẽ không hiệu quả trong tình hình dịch lây lan như hiện nay và sẽ phải đối mặt với thảm họa nếu không có biện pháp mạnh ngay từ bấy giờ.
Tại Nhật Bản, ngày hôm qua, chính quyền ghi nhận có thêm 78 ca nhiễm mới. Mặc dù Tokyo vẫn chưa ban hành tình trạng khẩn cấp, nhưng chính phủ đang bị áp lực lớn trước thực tế virus corona vẫn tiếp tục lây lan trong nước.
Tại Ấn Độ, sau lệnh phong tỏa hơn một tỷ dân cả nước, chính quyền đang tích cực truy tìm và khoanh vùng ổ dịch lớn trong nước. Có một điểm tích cực có thể thấy ngay sau một tuần chính phủ Ấn Độ ra lệnh phong tỏa cả nước: Tình trạng ô nhiễm không khí giảm mạnh chưa từng có. Điều này có thể nhận thấy rõ ở thủ đô New Delhi.
Thông tín viên Sébastien Farcis tại New Delhi ghi nhận:
Trong thủ đô New Delhi, tiếng chim hót và những chú sóc đã thay thế cho tiếng động cơ ô tô, xe máy. Màn sương mù màu xám đã biến khỏi bầu trời. Bà Jyoti Pande Lavakare, sáng lập viên tổ chức phi chính phủ chống ô nhiễm ở Ấn Độ Care for Air, phấn khởi nói : Tôi chưa bao giờ thấy bầu trời New Delhi xanh như thế này. Hôm nay tôi tập Yoga trong vườn nhà, có cả các bài tập thở nữa. Từ 10 năm nay tôi chưa bao giờ dám làm như thế.
Từ một tuần nay, thành phố ngừng trệ, mức độ tích tụ các phần tử bụi mịn giảm một nửa. Chính quyền đã thay thế âm thanh báo tin của các máy điện thoại di động bằng các thông tin về Covid-19.
Bà Jyoti Pande Lavakare nhấn mạnh : Đây là một sáng kiến rất hay vì như vậy thông tin đến được cả với những người nghèo. Điều đó cho thấy chính phủ đã có cách để thông tin đến dân chúng, chính phủ sẽ còn phải làm điều đó khi chúng tôi ở đỉnh ô nhiễm. Hôm nay bà giúp việc gia đình tôi biết phải đeo khẩu trang để bảo vệ trước virus corona nhưng lại không hiểu khẩu trang này có thể bảo vệ bà trước ô nhiễm. Trong khi mà ô nhiễm hàng năm làm hơn một triệu người Ấn Độ chết, còn nhiều hơn cả vì virus corona.
Ô nhiễm năng còn làm tổn thương đến phổi của người Ấn Độ, khiến giờ đây họ thành nhóm dân cư dễ bị tổn thương hơn trước dịch virus corona.
RFI
Châu Âu : Virus corona tiếp tục lây lan mạnh, hơn 30 nghìn người chết
Lực lượng cứu hộ Ý trong lễ mặc niệm các nạn nhân dịch virus corona, tại Catania, Ý, ngày 31/03/2020 REUTERS - ANTONIO PARRINELLO
Theo số liệu thống kê của AFP tính đến sáng ngày hôm nay, 01/04/2020, châu Âu vẫn đang là vùng dịch Covid-19 lớn nhất thế giới với hơn 30 nghìn người chết, trong đó Tây Ban nha và Ý chiếm 2/3.
Ba nước có số tượng tử vong cao nhất lần lượt là Ý, Tây Ban Nha và Pháp.
Tại Ý, lệnh phong tỏa nghiêm ngặt toàn quốc được áp dụng từ hơn 3 tuần này đã bắt đầu cho những tín hiệu khả quan, số lượng người nhiễm mới hàng ngày ở Ý bắt đầu giảm dần từ vài ngày nay (hơn 1660 ca). Tuy nhiên con số thống kê tính đến tối qua vẫn còn rất nặng nề : trong vòng 24 giờ nước này đã có thêm 837 người chết, nâng tổng số ca tử vong ở Ý từ đầu dịch là 12.428.
Đến nay, nước Ý ghi nhận có hơn 105 nghìn trường hợp nhiễm Covid-19. Hôm qua cả nước Ý đã treo cờ rũ và dành 1 phút mặc niệm để tưởng nhớ tới những người đã thiệt mạng vì virus corona cũng như để tỏ lòng cảm ơn các thầy thuốc, nhân viên y tế đang trên tuyến đầu chống đại dịch.
Tại Tây Ban Nha, nước châu Âu thứ 2 sau Ý về mức độ thiệt hại nhân mạng do Covid-19. Theo số liệu mới nhất của bộ Y Tế nước này công bố vào trưa hôm nay, trong vòng 24 giờ qua cả nước có thêm 864 người chết vì Covid-19. Như vậy số ca tử vong ở Tây Ban Nha đã vượt qua ngưỡng 10 nghìn. Số ca nhiễm cũng vượt con số 100 nghìn (102.136 người).
Cũng giống như ở Ý, Các biện pháp phong tỏa cách ly đã mang lại chút ít hy vọng, tỷ lệ ca nhiễm mới tiếp tục giảm. Số ca nhiễm mới hàng ngày chỉ tăng 8% so với mức tăng 20% trước đây một tuần .
Tại Anh, tình hình tiếp tục trầm trọng với con số người chết vì Covid-19 tiếp tục tăng. Hôm qua Anh đã có thêm 381 nạn nhân, nâng tổng số ca tử vong lên 1789 trong tổng số hơn 25 nghìn ca nhiễm.
Trong khi đó các nước hiện còn bị tác động của dịch ở mức độ tương đối nhẹ hơn cũng cũng bắt đầu tăng cường các biện pháp phòng chống trong dân chúng, đó là trường hợp của Áo, nước có số lượng ca nhiễm và tử vong vì Covid 19 tương đối thấp ở châu Âu (128). Bắt đầu từ hôm nay chính phủ Áo yêu cầu người dân đến chợ phải đeo đeo khẩu trang.
Thông tín viên RFI tại Vienna, Isaure Hiace cho biết thêm chi tiết :
"Bắt đầu từ ngày hôm nay (01/04), người dân Áo đi chợ, một trong số rất ít hoạt động đi lại được phép, sẽ được phát khẩu trang ở lối vào. Từ giờ đến siêu thị, mọi người buộc phải đeo khẩu trang. Đó là các loại khẩu trang y tế dùng trong phẫu thuật để tránh lây nhiễm sang người khác. Thủ tướng Áo Sebastian Kurz giải thích : « Sẽ là sai lầm nghĩ rằng các khẩu trang như vậy bảo vệ được người đeo. Nhưng nó giúp hạn chế lây truyền virus qua không khí. Đeo khẩu trang không phải là thói quen của chúng ta và đây sẽ là một thay đổi lớn. Nhưng phải làm như vậy để giảm hơn nữa đà lây lan của virus ».
Chính phủ muốn tới đây sẽ mở rộng việc bắt buộc đeo khẩu trang trong những hoàn cảnh khác, chẳng hạn như trên các phương tiện giao thông công cộng. Việc tăng cường các biện pháp bảo vệ là cần thiết bởi cuộc khủng hoảng này sẽ còn kéo dài và khó khăn, thủ tướng Áo cảnh báo.
Ông nói : « Đây là một cuộc chạy đua marathon. Chúng tôi có nghĩa vụ phải trung thực với các vị. Nhiều người không thể nghĩ điều gì sẽ xảy ra trong những tuần tới đây. Quả thực lúc này là khoảng lặng trước cơn bão. Chúng ta đã thấy cơ bão này hung dữ đến mức nào khi nhìn sang nước láng giềng Ý của chúng ta ».
RFI
Comment