Announcement

**TrucLam** · 03-10-2023, 08:35 AM

Casablanca

Khách sạn Odyssee nằm trong 'downtown' nên rất dễ đi tới chổ này, chổ kia.

Nhà HT tới quảng trường Liên Hiệp quốc độ mười phút. Nơi đây có hình nưả quả điạ cầu bằng sắt, nối 'Old Medina' (Phố Cổ) và khu phố mới. Quảng trường này do Pháp xây nên khi xâm chiếm Morocco, không có gì đặc sắc lắm. Bên dưới quảng trường là đường hầm (tunnel) dành cho bộ hành để tới khu chợ cũ, mình không lo phải băng qua khu xe cộ đông đúc trên quảng trường.

Những thành phố lớn của Morocco thường có 'Old Medina' ngày nay có nghĩa là 'Old town' hay khu Phố Cổ vì toàn hàng quán, còn lại một số ít là nhà dân hay các 'riad' (tượng tự như B&B). Chứ ngày xưa Medina như một 'fortress' có tường xây bọc xung quanh, có cổng vào (gate), có lính bảo vệ Medina, có khu gia cư, chợ búa, cung đình, có 'mosque', bồn nước cho dân cầu nguyện. Medina giống như một thành phố nhỏ được bảo vệ bằng tường thành.

...
Old Medina

Nơi đây có những khu chợ (souk) riêng biệt như chợ bán quần áo, chợ bán đồ sắt, chợ bán các thứ gia vị, quán cà phê, hiệu ăn, 'riad'.... Một số 'Old Medina' của Morocco được liệt vào di sản quốc tế (World Unesco Heritage) . Trong những khu phố cổ này, đường xá nhỏ hẹp, quanh co, như vô mê hồn trận, lạc te tua.

...
Old Medina

Ở Morocco, HT tới Old Medina ở Casablanca, Rabat, Fes, và Marrakesh. Fes và Marrakesh lớn lắm, may mà có 'local tour guide' dắt đi chứ không thôi sẽ không biết đường ra. Old Medina ở Rabat và Casablanca nhỏ hơn, HT đi một hồi mà thấy ngã rẽ hơi nhiều là đi trở ra, rồi tìm đường tới khu khác vì Medina có nhiều cổng khác nhau.

...
Phố Cổ - khu chợ nhuộm

Sau mấy hôm ở trong 'downtown', HT dời tới khách sạn 'Club Van D'anfa nằm sát biển để tiện gặp bạn đi chung 'tour' vì 'tour' book cho khách một đêm ở đây.Khách sạn này rộng lớn, đắt hơn Odyssee một chút ($80/ đêm), chỉ vài bước là tới bãi biển. Các khách sạn ở Morocco họ trang hoàng rất đẹp, từ sàn nhà tới trên trần lát gạch hoa hay gỗ khắc tỉ mỉ.

...
Hotel Club Van D'anfa

...
Hotel Club Van D'anfa

...
Lobby cuả Hotel Club Van D'anfa

Trên bãi, thanh niên chơi đá banh, có người cho mướn lạc đà chụp hình... Dọc theo đường có nhiều hàng quán toàn quán ăn sang sang, không tìm được quán hàng bình dân như trong khu gần Odyssee. HT thử món ăn ở các tiệm 'fast food' như Mcdonald, KFC... tiệm lớn, sạch sẽ, trang hoàng đẹp và giá rẻ hơn ở Mỹ và tax đã tính luôn trong giá tiền. Khẩu vị hơi khác với Mỹ, có lẻ để hợp với khẩu vị của người dân ở đây, hường có chút mùi 'cumin' trong các món ăn.

...
Casablanca

...
Casablanca

...
Bình minh ở Casablanca

Sáng sớm hay chiều tối HT thường dạo biển và các khu phố gần đó, chỉ là khách sạn và quán ăn, nơi đây 'boring' hơn trong 'downtown'.

...
Casablanca

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-10-2023, 09:52 PM

Tắm Tiên

Tour Morocco 10 ngày có lịch trình như sau:

Ngày 1- đón khách ở phi trường Casablanca tới khách sạn Club Van D'anfa, đi một vòng phố xá Casablanca.

Ngày 2-khởi hành từ Casablanca, qua Rabat, ngủ đêm ở Chefchaouen (Blue City).

Ngày 3-4- Rời Chefchaouen đi Fes, qua Vulibilis (Ruin), Meknes, ngủ 2 đêm ở Fes.

Ngày 5- Từ Fes tới sa mạc Sahara qua Ifran, Middle Atlas, Midelt, Rissani.

Ngày 6- đi lạc đà vào trại, ngủ đêm ở sa mạc Sahara.

Ngày 7- Sa mạc Sahara tới thung lũng Dades qua Tinjad và hẻm núi Todra.

Ngày 8-9: Từ thung lũng Dades tới Marrakesh, ở hai đêm ở Marrakesh.

Ngày 10- từ Marrakesh tới phi trường Casablanca về Mỹ.

Tiền tour $900/ người, bao gồm: xe van 8 chổ ngồi rộng rãi, thoải mái. Tài xế nói tiếng Anh rành rẽ, rất tận tình, làm tất cả những gì mình yêu cầu. Khách sạn, ăn sáng, ăn tối. Local tour guide ở Volubilis, Fes và Marrakesh. Đi lạc đà và ngủ lều trong sa mạc. Coi những sinh hoạt cuả người Berber.

Ngày đầu tiên cuả tour, tài xế chở đi xem vài nơi trong thành phố như khu phố cổ, khu phố mới, quảng trường LHQ và Hassan II Mosque. Mấy chổ này HT đã đi coi khi còn ở Odyssee, nhưng cũng đi lại lần nưã với bạn.

Buổi chiều cả nhóm rủ nhau đi 'tắm tiên' ở Hammam Ziani. Hammam có nghiã là phòng tắm công cộng. Hammam Ziani là 'Moroccan bath' hơi khác với 'Turkish bath' một chút. Thật là một trải nghiệm thú vị và đáng nhớ, gồm: tắm hơi, chà da toàn thân, đắp bột rong biển, chà dầu, và massage, khoảng 1 tiếng rưỡi mà chỉ tốn có 350 dirham (35 đô).

Khu đàn ông và đàn bà riêng nhau. Khi bước vào khu vực riêng cuả phụ nữ, nhân viên ở quầy thu tiền kêu mình đóng tiền và đưa cho mỗi người một giỏ để đựng quần áo, cùng với một thùng nhựa đựng đồ dùng, gồm một miếng xà phòng đen, một chiếc găng tay tẩy tế bào chết, một chai dầu gội đầu nhỏ và một chiếc đĩa nhựa có gai nhỏ bằng nylon để chà da đầu.

Trước hết là tắm sạch người rồi ngồi trong phòng tắm hơi khoảng 15 phút. Kế đến họ kêu ra phòng có bàn bằng marble để mấy cô Ma Rốc chà da khoảng 15 phút. Mèn ơi, từ cha sanh mẹ đẻ tới giờ chưa bao giờ được chà người kỹ như vậy, không có chỗ nào trên người mà họ chưà ra, họ kêu nằm sấp, nằm ngửa, nằm nghiêng...(tất cả chỉ ra dấu, mà ai cũng hiểu), rồi họ tắm cho mình sạch lại, thiệt là sạch. Trong phòng tắm này, phần lớn là người Ma Rốc tới tắm, họ nói chuyện với nhau rôm rả, chỉ có ba cô da vàng mũi tẹt hôm đó.

Vô lại phòng 'steam room' thêm 15 phút, rồi ra tắm lại bằng vòi sen (shower). Sau đó, họ dắt mình vô phòng khác, nằm trên marble, rồi phết một lớp bột nhão màu xanh đậm lên khắp người, bột ấm rất dễ chịu rồi quấn mình lại trong tấm nhựa - khoảng 15 phút. Sau đó họ tháo tấm nhưạ ra, tắm cho sạch lớp bột rồi xoa dầu và 'massage' toàn thân 15 phút, rồi chà da đầu, gội đầu, khoảng 15 phút, rất kỹ lưỡng. Mấy cô này người cao lớn, lúc nào cũng ướt mem vì tắm cho khách.

Cuối cùng 'shower' cho sạch lần nữa với nước lạnh rồi họ đưa áo choàng cho mình. Họ chỉ mình lên lại tầng trên để thay quần áo và cho chai nước uống, giờ mới thấy khát nước nên uống miếng nước lạnh, đã vô cùng. Hammam Fiani không phải là chỗ tắm sang trọng như các 'spa', trái lại rất bình dân, tắm xong da dẻ mịn màng như da trẻ thơ, thấy người nhẹ tênh, và đầu óc cũng rản ra, mà giá cả phải chăng. Tiếc là chỉ có mấy tấm hình trên website cho bạn đọc mường tượng chút đỉnh chổ tắm này. Hammam Ziani 59 Rue Abou Rakrak, Casablanca. Có dịp đến Casablanca, bạn nên đến đây để thử 'tắm tiên'.

Hammam Ziani chổ chà da

~ 0 ~

**ThienToan** · 03-12-2023, 08:17 PM

Cảm ơn Trúc ,A Hoàng đã kiên trì gắng bó với diễn đàn, cống hiến những tình tiết , hình ảnh và trải nghiệm thú vị nhiều nơi trên thế giới . Tắm tiên có lẽ là một trong những mục lạ, hấp dẩn nhất trong loat bài nầy ! Tắm kiểu nầy xong không biết Tiên có bị nhẹ đi mấy ký đất ?
Thân chúc Trúc , A . Hoàng và các bạn đọc vui khỏe .

**TrucLam** · 03-12-2023, 09:03 PM

Rabat Thủ Đô của Maroc và Chefchaouen (Blue Pearl)

Sáng nay, ngày thứ hai của tour, Mbark sẽ chở cả nhóm đi Rabat. Đây là thủ đô của Morocco, chỉ cách Casablanca cỡ 1 tiếng xe lửa. Khi bạn bè chưa tới Casablanca, và HT còn ở Odyssee, sẵn Casa Port gần đó có chuyến xe lửa tới Rabat nên HT làm một 'day trip' từ Casablanca tới Rabat. Vé xe lửa hạng nhất HT trả 70 dirham (=7 đô), xe chạy đúng giờ. Có nhiều chuyến từ Casablanca tới Rabat trong ngày, chỉ cần xếp hàng mua vé rồi đi chứ không cần mua trước.

Đường từ Casablanca tới Rabat có đoạn xe lửa chạy sát biển, có nơi qua những cánh đồng xanh bát ngát, cảnh bên đường khá đẹp. Xe lửa dừng khoảng năm sáu trạm là tới Rabat. Trên xe lửa, gần tới trạm, người ta thông báo trên loa và có bảng chạy chữ bằng tiếng Ả Rập và tiếng Pháp chứ không có tiếng Anh, nhưng HT cũng biết được ga mình xuống.

Ga Rabat Ville, nhỏ và cũ kỹ và không đẹp bằng Casa Port. Ra khỏi nhà ga, bạn sẽ thấy xa xa là Hassan Tower, cứ nhắm hướng đó mà đi là tới, khoảng 20 phút thôi. Rabat nhỏ và hiền hoà hơn Casablanca vì ít người, ít xe.

.....
Quốc hội.....................Bưu điện

Trên đường tới Hassan Tower có đi ngang qua quốc hội, vườn hoa thành phố, nhỏ thôi, không có gì đặc sắc.

...
Vườn hoa thành phố

Hassan Tower xây cách đây hơn chục thế kỷ, tính khi xây xong sẽ là 'tower' lớn nhất thế giới, nào ngờ nửa đường đứt gánh, người chủ trì xây 'tower' này bị lên thiên đàng bất tử nên tới giờ này tháp ngà vẫn còn dang dở, không có ai xây tiếp lên.

....
Hassan Tower

Nơi đây còn có mộ của Mohammad V do Hassan II đứng ra chủ trì xây lên. Mohammad V mất năm 1961. Mười năm sau, mộ xây xong và người ta dời xác ông về đây. Mộ này do kiến trúc sư người Việt - Võ công Toản - vẽ và coi sóc việc xây mộ. Kiến trúc sư Võ công Toản có lẽ sinh ra ở VN nhưng học hành và thành đạt ở Pháp quốc.

...
Lăng tẩm Mohammad V ở Rabat

Hôm HT tới đây, trời vừa mưa xong nên còn một lớp nước mỏng, hình có 'reflection' nên cảnh Hassan Tower có nét đẹp của ngày mưa.

Từ Hassan Tower đi bộ khoảng nửa tiếng là tới Kasbah of the Udayas (Citadel of Rabat). Khi xưa đây là khu thành trì (fortress) giờ là Phố Cổ (Unesco World Heritage), bên trong là những con đường nhỏ hẹp. Có quảng trường rộng nhìn ra biển (Atlantic Ocean).

...
Kasbah of the Udayas

...

Kasbah of the Udayas

...
Kashbah of the Udayas

...
Kasbah of the Udayas

Xéo với Kasbah of the Udayas là cổng vào Old Medina với hàng quán và những con đường quanh co, nhỏ hẹp.

Hôm đi với tour, anh trưởng nhóm cho ăn bánh mì ở đây 1.5 ổ bánh có hai viên khoai chiên, một con cá mòi và gia vi. Bánh mì loại tròn, bột nhiều, không ngon bằng 'baguette'. Họ thấy mình mua 6 ổ nên hai ba ông xúm lại làm bánh mì cho lẹ, nhờ thế ăn buổi trưa cho nhanh để còn đi tiếp.

...
Lunch at Rabat

Từ Rabat tới Chefchaouen 300km, nhưng mất khoảng 5 tiếng xe vì gần tới Chefchaouen là đường núi. Dọc đường T thấy dân ngồi một bên trên lưng lừa, chở đầy hàng hóa, đi dọc bên đường.

...

Chefchaouen (Blue Pearl or Blue City)

....
Chefchaouen

Chefchaouen được mệnh danh là hòn ngọc xanh (Blue Pearl) do các ngôi nhà được sơn màu da trời. Vì thành phố nằm trong vùng núi nên phố xá nơi đây là những con đường nhỏ hẹp và lên đồi xuống dốc, te tua cho ai phải khuân vác mấy cái vali nặng chịch.

...
Casa Perleta

Tối nay ngủ ở Casa Perleta, nhà trọ này rất dễ thương, có vài ba tầng lầu quây xung quanh khoảng sân nhỏ chính giữa, Yasim tử tế mở hết các phòng trống cho mình muốn chọn ở phòng nào thì ở. Anh H chọn phòng ở tầng dưới, đỡ phải leo cầu thang. Cầu thang ở những 'riad' như thế này xây bằng đá, rất dốc, hẹp và trơn, ngay như trong phòng HT, từ giường ngủ vô nhà tắm có hai bước mà cũng bước lên ba bốn bậc thang vì thế đất của vùng này là như thế.

...
Casa Perleta

....
Casa Perleta

Cả đám đi dạo lòng vòng trong phố cổ trong khi chờ bữa ăn tối do Mohammad và bà vợ ông nấu. T thấy núi xanh mây trắng, nếu được ở đây vài ngày chắc là lý thú. HT thấy người ta ăn món bánh gì coi hấp dẫn hết sức, nó tròn như bánh donut chiên phồng. Tới chừng về tới nhà mới hay, tiệm bánh kế bên 'riad'. T mua ăn thử giống y chan như giò cháo quẩy chỉ có điều nó hình tròn, . Bánh giòn bên ngoài, bên trong rỗng ruột, dai dai, hơi mẳn mẳn 1 dirham / cái (10 xu) .

Dạo phố xong về nhà là vưà vặn giờ ăn. Mohammad cho ăn súp trước, rồi mang ra những món chính: couscous trên phủ rau cải, bò viên và trứng (meatballs), gà hầm với rau củ. Tráng miệng có trà nóng và mỗi người ba cái bánh 'cookie'. Bữa ăn đơn giản mà ngon, rất vừa miệng. Thức ăn ở Maroc họ thường hầm cho mềm rục nên mình đỡ nhai và bao tử không phải làm việc nhiều. Ăn xong nó trôi tuột xuống dưới, khoẻ thì thôi.

...
Sfenj (Moroccan Fried Donuts) Yummy! Giò cháo quẩy kiểu Maroc

Buổi tối ở đây yên tĩnh, HT làm một giấc ngon ơ tới sáng. Sáng sớm chừng 6 giờ đã ngửi thấy mùi bánh cháo quẩy. Điểm tâm sáng nay có món bánh cháo quẩy T thích, yaourt, nước cam vắt tươi, bánh mì với bơ và các loại mứt...Nhân nói chuyện với Yasim mới biết anh chàng đang theo học ngành Luật ở trường đại học cách Blue Pearl khoảng hai tiếng xe. Anh kể cứ mỗi cuối tuần về làm ở riad, anh tốn 80 dirham (8 đô) cho tiền taxi từ trường tới Chefchaouen (grand taxi giống như xe lô hồi xưa T thấy ở VN, chừng 7-8 người khách). Yasim và Mohammad nói tiếng Anh trôi chảy nên HT đỡ mỏi tay.

Giã từ Chefchaouen và lên đường đi Fes.

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-15-2023, 09:39 PM

Từ Chefchaouen tới Fes khoảng 200km, nên hôm nay Mbark lái thong thả hơn. Nơi đây, đồi xanh thoai thoải, người ta chăn cừu ở triền đồi. Dọc đường, trong những chòi lá, nhà vườn chất cam từng đống bán cho khách đi đường, 10 dirham / ký, cam tươi rói, ngọt lịm, nước nhiều, nên tụi T mua để trên xe ăn dọc đường tới ngày về. Chắc đang mùa cam, nên ở đâu cũng có cam, khách sạn và nhà hàng toàn 'serve' nước cam tươi, suốt thời gian ở Maroc, T toàn uống cam vắt tươi thơm và ngọt.

...

...
Roman Ruins ở Volubilis

Gần Meknes là những ngọn đồi thấp bao bọc những cánh đồng ở giữa - đây là thị trấn Volubilis - mang tên loài hoa Morning Glory. Thuở xưa, đây là kinh thành của người Berber, rồi sau đó bị La Mã chiếm đóng. Họ xây tường thành bao bọc xung quanh một vùng đất đai rộng lớn, canh tác lúa mì và trồng olive để lấy dầu, ngày càng thịnh vượng. La Mã xây lên dinh thự với cột kèo bành ky, những 'mosaic' sắc sảo trên sàn nhà, cổng vòng to lớn,... giờ chỉ còn lại chút vết tích của thời hoàng kim đã qua.

...
Roman Ruins ở Volubilis

'Tour guide' kể rằng Trời hành cơn hạn bảy tám năm liền, La Mã chịu không thấu, đành phải bỏ đi. Năm qua tháng lại, thiên tai cùng động đất của mười mấy thế kỷ sau đó, dinh thự ngày xưa bị vùi sâu trong đất. Cách đây hơn trăm năm, các nhà khảo cổ đã tìm được khu đất này. Giờ đây, Volubilis là 'ruins' lớn nhất của Maroc, vào cổng tốn 70 dirham, 'tour' đã trả tiền cho 'local tour guide' dẫn cả nhóm đi coi Roman Ruins Volubilis, khoảng 1 tiếng.

...
Roman Ruins ở Volubilis

Rời Volubilis là trưa rồi nên tài xế chở tới nhà hàng Salma ăn trưa. Những nhà hàng hạng trung bình ở Maroc có chổ ngồi trên 'roof top' rất thoải mái.

HT là đạo cơm VN nên ít có dịp ăn 'olive', trong chuyến đi Maroc này, T được ăn 'olive' mỗi ngày vì bao giờ nhà hàng cũng đem ra vài diã 'olive' và bánh mì, phần còn lại là do khách 'order'. Nếu hết 'olive' hay bánh mì thì họ lại đem ra tiếp, hai món này không tính thêm tiền. T thấy 'olive' có màu khác nhau, màu xanh, màu vàng, nâu đỏ, màu đen tuyền....vị hơi mặn, béo; màu xanh màu vàng có thịt dày và hơi cứng hơn 'olive' màu đậm. Hỏi ra mới biết màu sắc khác nhau là do khi hái 'olive' màu xanh, màu vàng chưa chín, còn màu đen thì được để cho chín trên cây. Olive lúc mới hái có vị đắng nên người ta ngâm muối cho bớt đắng và dễ ăn. T rất thích 'olive' ở đây, khi ăn phải cẩn thận vì có hạt cứng ở giưả.

...
Olive và bánh mì

Còn bánh mì (khobz), phần lớn là bánh mì tròn và dẹp, dày hơn 'flatbread' chút xiú , rất thơm mùi bột cuả bánh mới ra lò, ít bột, ruột hơi rỗng, dai dai, họ cắt sẵn thành miếng vưà ăn cho khách. Bánh mì này thường để ăn với 'tagine', một trong những món ăn quốc hồn quốc túy cuả Maroc.

...

Ở Meknes có đền Moulay Ismail Mausoleum khá đẹp.

...
Moulay Ismail Mausoleum

...
Moulay Ismail Mausoleum

Sau đó lái thẳng tới Fes or Fez một thành phố lớn của Maroc. Hôm chờ xe lửa ở phi trường Casablanca, HT làm quen với một ông khách đi cùng chuyến. Ông là người Maroc nhưng làm ăn ở Mỹ, các con ông ăn học ở Boston nên ông đi đi về về giữa Boston và Fes là quê ông. Ông cho rằng Casablanca chỉ là một thành phố xô bồ, không bằng Fes, vì Fes là thành phố cổ xưa nhất, có hơn ngàn năm và là thủ đô đầu tiên cuả Maroc.

...
Fes

Những ngôi nhà ở Fes mang màu vàng cuả đất đai vùng này.

...
Fes

'Riad' là gì? Trong ngôn ngữ Ả Rập, riad có nghiã là khu vườn (garden). Khi xưa đây là những ngôi nhà, dinh thự cuả người khá giã, các phòng xoay quanh sân chính giữa vì họ muốn có sự riêng tư trong sinh hoạt cuả gia đình (Hồi giáo) và các 'riad' này nằm bên trong tường thành cuả khu Phố cổ (Old medina). Phòng trong 'riad' không có cưả sổ nhìn ra đường phố, chỉ nhìn ra khoảng sân ở giữa vì phụ nữ đạo Hồi khi xưa có đời sống rất kín đáo. Kiến trúc cuà 'riad' rất kiểu cọ, hoa văn từ trần nhà tới trên tường hay dưới sàn nhà rất tỉ mỉ, hay các bút hoạ (calligraphy) cuả kinh Quran. Riad chỉ có vài phòng hay vài ba chục phòng là cùng, mỗi phòng được xây và decor khác nhau nên có nét đẹp riêng cuả nó. Khoảng sân ở giưã có bồn nước (fountain), hay cây cảnh tuỳ theo riad lớn nhỏ, họ thường trồng cam, chanh trong sân vườn này. Có nơi có 'roof top'. Do nét đặc biệt của riad, sau này, người ngoại quốc đầu tư vào Maroc và dùng riad làm nhà hàng hay khách sạn, một kiểu 'Bed and Breakfast' ở Mỹ.

...
Riad El Yacout

...
Riad El Yacout

Tối nay, tụi T ngủ ở Riad El Yaccout trong 'Old medina' ở Fes.

....

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-21-2023, 08:41 PM

Fes

Fes có từ thế kỷ thứ 9 và trở thành thủ đô của Maroc khi ấy. Giờ đây Fes là thành phố khá lớn, còn lưu giữ được nhiều kỷ vật và có nhiều chỗ cho du khách khám phá.

Fes

...
Royal Palace

Sau buổi điểm tâm của khách sạn, Hassan là 'local tour guide' tới 'riad' dẫn cả nhóm đi Royal Palace, xưởng làm đồ gốm, nơi thuộc da, khu Phố cổ (Old Medina), viện bảo tàng và nhiều nơi nữa, coi như đi nguyên ngày. Phần này có trong chương trình của 'tour' nên mình không phải trả tiền cho 'tour guide', chỉ cho 'tip' mà thôi.

...
Phòng ăn ở 'court yard' của riad Yacout

Điểm tâm ở riad Yacout

Khi đi với 'tour guide', HT thường hỏi những chuyện tào lao, chứ ít khi hỏi những gì về lịch sử hay có dính líu tới các dữ kiện hay năm tháng, vì khó nhớ mà mình lại mau quên. Người Hồi giáo thường đặt tên con là Hassan hay Muhammed. Những tên này có nghĩa gì không? Muhammed trước hết là tên của thiên sứ do Thượng đế (Allah) gửi xuống trần, còn có nghĩa là ngợi khen. Muhammed là người đặt tên cho cháu ngoại của mình là Hassan (con trai đầu lòng của Fatima - con gái của Muhammed), nên sau này nhiều người đặt cho con mình tên Hassan, nó còn có nghĩa là khôi ngô tuấn tú. Nhân HT hỏi về tên ông, Hassan giải thích thêm tên Barack (tổng thống Barack Obama) có nghĩa là ân sủng (Blessing). Thật là những cái tên mang nhiều ý nghĩa hay ho.

...
Old Medina

...
Đồ gốm

Nhân thấy lá cờ của Maroc nền đỏ có ngôi sao màu xanh lá cây ở giữa bay phất phới trên quảng trường gần Royal Palace, HT mới hỏi ông về ý nghĩa của nó. Theo ông giải thích, nền đỏ tượng trưng cho lòng dũng cảm và máu của tổ tiên đã đổ xuống cho nước nhà. Năm góc của ngôi sao là năm cột trụ của đạo Hồi: Niềm tin (Faith), Sự cầu nguyện (Prayer), Lòng bác ái (Charity), Kiêng mình (Fasting), Hành hương (Pilgrimage).

Đồ gốm

Xưởng làm đồ gốm họ làm nhiều thứ lắm, toàn nặn từ đất sét mà ra, rồi nung trong lò và decor nhiều kiểu rất đẹp. Giờ mới biết 'tagine' có lỗ trên nắp là để nấu, có chỗ cho hơi nóng thoát ra, còn loại không có lỗ là để mang lên bàn ăn cho thực khách. Tại đây, khách có thể mua những món quà lưu niệm hay họ 'ship' tới nhà nếu những món đồ lớn và nặng.

Hassan - local tour guide at Fes

Old Medina

Nơi thuộc da thú làm thành những sản phẩm như dây nịt, giày dép, jacket, bóp... rất mềm mại và họ có nhiều màu bắt mắt. Những đôi giày, khách thích màu hơi sẫm hơn, họ đánh lên một lớp dầu ăn mỏng là ra ngay màu khác. Giá không rẻ chút nào vì họ nói thách quá. Chổ này đứng trên lầu nhìn xuống chỗ họ ngâm da thú, chứ đứng gần chắc hôi lắm vì khi vô cửa là người ta đưa cho mình một nhánh rau húng lủi để thỉnh thoảng ngửi cho át bớt mùi hôi. Thật ra, T thấy đứng tuốt trên lầu cao nên không thấy hôi là bao, nhưng thích ngửi mùi thơm của húng nhủi.

Chổ thuộc da

...
Chổ làm đồ gốm.....................chổ dệt vải

Phố cổ có đền Fatima - con gái cuả Prophet Muhammed, nhiều 'mosque' cho dân cầu nguyện. Nơi đây ngỏ ngách quanh co và nhỏ hẹp, có người biết đường dẫn đi chứ không thôi sẽ lạc te tua. HT có một ngày thú vị ở Fes.

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-25-2023, 02:50 PM

Morocco là tiếng Anh, lấy từ âm của tiếng Tây Ban Nha Marruecos, còn Maroc là tiếng Pháp. Morocco là một nước nằm phía Tây Bắc của châu Phi, phía Tây giáp Đại Tây Dương, Bắc giáp Địa Trung Hải chỉ cách Gibraltar của Spain một eo biển nhỏ, Đông và Nam giáp với Algeria. Dãy núi Atlas và sa mạc Sahara chạy dọc từ Bắc xuống Nam ngăn Morocco với Algeria.

Bản đồ xứ Maroc

Maroc theo chế độ quân chủ, cha truyền con nối, vua Maroc hiện giờ là Hassan VI, nắm toàn quyền tối thượng trong tay về Tư pháp, Hành pháp, Ngoại giao, Tôn giáo, bổ nhiệm những chức vụ quan trọng trong nước, và nhiều quyền khác nữa, dễ đưa đến chế độ độc tài. Lương vua nghe nói cả tỷ bạc một năm, còn dân kiếm từng 'dirham' để sống. Những thành phố HT đi qua đều có cung điện của vua ở đó, chỉ để trống không, chứ vua sống ở Rabat.

Sau Fes sẽ tới một thị trấn gần sa mạc Sahara, đây là quãng đường dài nhất của chuyến đi 450km, 8 tiếng ngồi xe, qua những phố nhỏ như Irfan, Middle Atlas, Midelt, and Rissani.

Buổi trưa xe dừng ở nhà hàng Taddart , anh Hoàng order diã cơm với cá nưnớg (105 dirhams = 10 đô), T kêu chén súp và Morocco salad (khoảng 10 đô) rồi hai đưá chia nhau ăn, nhờ vậy ăn hết mà không bỏ thừa lại thức ăn. Nhà hàng này lớn và đẹp lắm.

...

....
Nhà hàng Taddart

...

Gần Rissani là thị trấn Tafilalt / Tafilalet, đây là một trong những ốc đảo (oasis / oases) lớn nhất ở Phi châu. Ốc đảo là gì? Từ trước tới giờ, T coi phim như Lawrence of Arabia - Peter O' Toole đóng, những người lữ hành trong vùng sa mạc đầy những núi cát chập chùng như sa mạc Sahara, thấy ốc đảo, họ như thấy được sự sống, chỉ là cái giếng nhỏ, quăng xuống đó một cái bao bằng da thú, kéo lên có chút nước uống đỡ khát. Giờ tới Tafilalt cuả Maroc, ốc đảo này rất lớn, cả thị trấn sống nhờ ốc đảo này. Ở ốc đảo Tafilalt, T thấy có nhiều cây olive và chà là.

Ốc đảo Tafilalt / Tafilalet

Ốc đảo Tafilalt

Trong thần thoại Hy Lạp (Greek Mythology), Atlas là thủ lĩnh của các Titan trong cuộc chiến chống lại thần Zeus, bị thua cuộc và bị kết án gánh cả thiên đường trên vai. Bạn đọc thấy tranh ảnh hay tượng điêu khắc hình người đàn ông hai tay nâng quả địa cầu, chính là hình ảnh của Atlas. Ở thành phố Nữu Ước có tượng Atlas trước tòa nhà chọc trời Rockefeller. Ngày nay, hình ảnh Atlas còn tượng trưng cho sức chịu đựng, sự bền bỉ (endurance) của con người. Tên Atlas dính liếu tới rất nhiều điạ danh, nhưng nổi tiếng và được nhiều người biết đến là tên dãy núi Atlas ở Bắc Phi.

Thần Atlas tay nâng điạ cầu

Maroc có dãy núi Atlas chạy dài từ Bắc xuống Nam, ngăn chia vùng đất gần Đại Tây Dương và sa mạc Sahara gồm phía Bắc cuả Maroc là Middle Atlas, giữa là High Atlas và phía Nam Maroc là Anti Atlas. Tour hôm nay, xe chạy qua vùng Middle Atlas.

Atlas Mts nằm ở Tây Bắc Phi châu

Middle Atlas in the background

Khoảng nửa đường trở đi, trời mưa dầm dề, tới khách sạn thì vừa tối. Phòng khá lớn, có ghế salon, ba giường ngủ bành ki, chắc phòng dành cho gia đình. HT chỉ xài một giường là đủ, không có tivi, và 'wifi' thì yếu xiù, nhưng ăn tối xong là 9pm, ngủ là vừa vì một ngày dài ể mình trên xe.

...
Khách sạn Kasbah Le Tourareg

Trời lạnh lại mưa dầm, ăn những món 'tagine' thật là hợp cảnh. Họ đem ra bốn 'tagine', hai 'tagine' cà tím và hai 'tagine' thịt gà và rau củ. T thích món cà tím (eggplant) của họ hầm trong 'tagine', trên có một lớp 'cheese' mỏng, rất đậm đà và mềm ơi là mềm, ăn không hay với bánh mì rất ngon.

...
Tagine Cà Tím và Tagine Gà với rau củ

'Tagine' là đồ làm bằng đất sét hoặc gốm để nấu thức ăn. Đáy là một đĩa hình tròn nông, rộng, còn nắp của 'tagine' có hình nón tròn. Thức ăn như rau cải, thịt, cá để trong điã, rồi đậy nắp lại, hầm tới mềm rục (slow cook). Đây là món ăn quốc hồn quốc túy của Maroc.

Người ta nói trên thế giới này, 1/3 ăn muỗng nĩa, 1/3 ăn đũa và 1/3 còn lại ăn bốc. Người Morocco ăn bốc, họ có món 'couscous', là món ăn chính như mình ăn cơm vậy. 'Couscous' làm từ bột lúa mì (wheat), lúa mạch (barley), và họ làm nó nhuyễn như hạt nui ngôi sao của mình, vậy mà họ ăn bốc món này rất tài tình vì nó rời rạc mà nhuyễn lắm.

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-25-2023, 07:33 PM

Berber là người bản địa ở Bắc Phi. Họ sống đời du mục trên lưng lạc đà, di chuyển trong những vùng sa mạc hay làm nghề nông ở vùng gần núi. Họ có dáng người rắn rỏi, nước da đen tuyền. Sau này, Bắc Phi bị dân Ả Rập thôn tính và cai trị nhiều thế kỷ nên họ bị đồng hóa về sắc da, tín ngưỡng, ngôn ngữ, văn hoá...

Nhà của người Berber

....
Coi những sinh hoạt cuả người Berber

Hôm nay, Mbark chở cả nhóm tới khu của người Berber. Họ sống trong những ngôi nhà nhỏ, thấp, đi chân đất. Họ đàn, hát những bản nhạc cuả thổ dân Berber và dùng những nhạc cụ thô sơ cuả họ.

Sau đó đi coi đền đài, cung điện cuả vua xây ở vùng này.

...

Buổi trưa, tụi T ăn 'pizza' của người Berber. Nhân rau củ và thịt ở giữa, hai miếng bột kẹp hai bên, hình tròn như pizza, họ nướng vàng hai mặt bột, cắt thành miếng vừa ăn cho khách, ăn được.

Quán ăn của người Berber

...
Berber Pizza.....Cơm trắng và rau xào

Người ta thường dùng hai chữ sa mạc để nói đến vùng đất hoang vu do cỏ cây không sống nổi vì lượng mưa quá ít ỏi. Sa mạc Sahara lấy từ tiếng Ả Rập 'sahra' có nghĩa là 'sa mạc'. Sahara là sa mạc rộng lớn nằm trên lãnh địa của nhiều nước ở châu Phi. Toàn là những núi cát tiếp nối nhau, ngày nóng, đêm lạnh, hiếm nước, dễ làm những người đi qua vùng này lạc vào cõi chết. Người ta thường thấy hình trăng lưỡi liềm và ngôi sao trên những lá cờ ở các nước Trung Đông, Phi châu...những xứ mà toàn là đất cày trên sỏi đá. Có người giải thích là người đi trong sa mạc thường đi vào ban đêm vì đỡ phải chịu cái nóng của ban ngày, khi ấy trăng sao là những thứ giúp họ đi đúng hướng đúng đường để tới được sự sống.

Sahara Desert

Hôm nay trời rất lạnh và gió nhiều, khoảng 4 giờ chiều, tụi T đi lạc đà vào trại nằm sát chân sa mạc Sahara nên bao nhiêu áo ấm, windbreaker, T chất hết lên người mình. Từ nhỏ tới lớn T chưa bao giờ cưỡi con gì ngoài con ngựa sắt (xe đạp). Hôm nay T được cưỡi lạc đà, nó bự hơn con ngựa, con bò và cao nghệu. Khi nó đứng lên hay ngồi xuống để mình lên hay xuống, nếu không giữ chặt tay, rớt xuống đất như không. Sáu mạng đứng trước sáu con lạc đà. Người dẫn đường ra dấu người này lên lạc đà, thì họ kêu con lạc đà ngồi xuống cho mình leo lên, rồi cho nó đứng lên. Rồi tới người kế tiếp, cứ như vậy cho hết sáu người. Người lên lạc đà đầu tiên, đi con lạc đà cuối đoàn, người lên lạc đà sau cùng đi lạc đà đầu đoàn. Họ cột lạc đà liên tiếp nhau, phía sau con này và đầu con sau đó. Người dẫn lạc đà đi đầu thì mấy con sau sẽ đi theo. À bạn chớ nghĩ là mấy con lạc đà xấu xí chẳng đẹp đẽ gì. Tiếng Ả Rập, gọi lạc đà (camel) là Jamal có nghiã là xinh đẹp (beauty). Người sống vùng sa mạc quý lạc đà, cho đó là món quà cuả Thượng đế ban cho con người: sưả để uống, thịt để ăn, phương tiện di chuyển và chuyên chở, da và lông lạc đà che ấm thân thể.

Đi lạc đà vào trại

...
Đi lạc đà vào trại

Từ bãi cát gần phố vô tới trại khoảng 1 tiếng, chỉ mang theo balô, vali của mình Mbark đem vô theo xe truck chạy được trên cát. Khi lạc đà leo đồi cát thì không sao, nhưng lúc nó xuống đồi, chân nó nện thùm thụp xuống cát làm người mình bị nện theo. Mèn ơi, T mong cho một tiếng này qua mau mau, vì cái bụng lạc đà bự xự, mà T không phải dân chân dài, nên sau một tiếng cưỡi lạc đà, xuống đất thiếu điều đi chàng hảng.

...

Người ta thường nghĩ bướu trên lưng lạc đà là để chứa nước, thật ra bướu nó chứa chất béo (fat), giúp lạc đà có sức khi đi nhiều ngày trong sa mạc. Lúc mới sinh lạc đà không có bướu, khi lớn lên mới có bướu. Lạc đà vùng Phi châu, Trung đông, nói chung là những vùng sa mạc cát, chỉ có một bướu. Con người thiếu nước hai ngày là chết khô, lạc đà có thể không uống nước 15 ngày mà không chết, chỉ ốm o gầy mòn thôi.

Trại trong sa mạc

Lều trại

...
HT ở lều số 5

Khu lều nằm gần những đụn cát lớn, cất lên để kiếm tiền du khách chứ dân dã không ai vô đây ở làm chi. Mỗi cặp ở một lều (tent) bằng vải dày, không có máy lạnh máy sưởi, nhưng không thấy bị lạnh lúc ban đêm dù tối đó gió rít và lạnh. Trong lều có toilet, chậu rửa mặt và shower (shower này không có nước nóng nên HT ở dơ tối nay).

Lều số 5 có 4 giường

Điểm tâm ở trại

Khoảng 20 lều xây gần nhau, có một lều lớn làm phòng ăn: ăn tối và điểm tâm. Lúc mới vào trại và chờ giờ ăn tối, họ 'server' nước và bánh ngọt. Các khách sạn HT ở đều 'server' nước và bánh ngọt khi khách vào chờ check-in, một điểm hay của Morocco. Tối nay cũng ăn 'targine', sau đó họ đốt lửa trại và người bản xứ chơi nhạc cụ và hát những bài thổ ngữ, HT đã nghe của Berber hồi sáng nên vô phòng ngủ vì khá mệt sau một ngày lêu bêu, nên đi ngủ lấy sức cho cuộc hành trình ngày mai.

Hừng đông ở trại

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-26-2023, 04:56 PM

Sáng sớm nơi sa mạc yên tĩnh lắm, HT lên đồi cát gần đó ngắm cảnh bình minh. Một số khách đi lạc đà ra phố vì hôm trước họ bị kẹt đường từ hướng Marrakesh tới đây 4-5 tiếng nên không đi lạc đà vô trại.

...
Bình minh

Sau điểm tâm, nhóm T đi xe truck ra phố, nếu muốn đi lạc đà cũng được, nhưng đi một lần cho biết đủ rồi, vả lại hành trình hôm nay có nhiều điểm dừng chân.

Mbark đã chờ sẵn, tụi T lên xe đi Dades Valley và Todra Gorge. Tối hôm trước ở trại HT gặp cặp vợ chồng đến từ Wisconsin. Ông bà đi 'tour' một tuần khởi hành từ Marrakesh và kết thúc ở Casablanca, coi như họ đi ngược chiều với 'tour' cuả HT. Tới giờ ăn tối họ mới vô đến trại vì trên đường tới đây khi qua rặng núi High Altas, họ bị kẹt đường tới năm tiếng vì tuyết đổ đầy đường.

Mbark cho hay đường ở High Atlas chưa đi được. Tuy vậy, hôm nay tour này chưa đi tới khúc đường bị đóng, chỉ tới Dades Gorges rồi nghỉ đêm ở đó.

Trên đường đi, HT thấy những ngôi làng xây quanh ốc đảo, xa xa rặng High Atlas tuyết trắng trên đỉnh núi.

Những ngôi làng nằm trong ốc đảo

...
Ốc đảo đầy cây chà là

Buổi trưa xe dừng ở quán ăn bình dân bên đường một phần cơm gồm Berber salad, cơm với gà nướng và bánh cookies tráng miệng 100dirhams. HT chỉ mua một phần là đủ ăn cho hai người, mà món ăn rất vừa miệng.

..
Ăn trưa: 100 dirhams: salad, cơm gà

Tuyết tan chảy xuống triền núi, nhiều chỗ nước lút bánh xe, ở Mỹ, người ta đóng đường rồi nhưng dân ở đây có lẽ quen với cảnh này nên xe nhỏ qua không được thì nằm chờ thời, xe van Mercedes của Mbark qua được chỗ nước chảy xiết để tới Dades Valley.

Nước lụt

Xe HT chạy sau xe truck này

Thị trấn Boumalne Dades, nơi những ngôi nhà như những hộp vuông chồng chất nhau trên triền núi, dưới thung lũng, mang màu đỏ cam của đất cát vùng sa mạc.

...

Gorges of Todra và Dades Valley cảnh đẹp với vách núi cao sừng sững, thung lũng đầy cây olive và chà là, và đường núi như rắn lượn.

Tối nay HT nghỉ đêm ở khách sạn Panorama.

....
Khách sạn Panorama

...
Khách sạn Panorama: phòng ăn, lobby

...
Dades Valley

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-26-2023, 07:39 PM

Hôm nay, HT đi Marrakesh là trạm cuối của tour. Đường dài 350km, 6 tiếng xe, qua rặng núi High Atlas đang bị bảo tuyết mấy ngày nay. Tin vui từ Mbark, đường đã mở cho xe chạy nhưng thế nào cũng bị kẹt xe.

Đường đi ngang ốc đảo Skoura, người ta canh tác cây chà là và loại hoa hồng lấy hương làm dầu nổi tiếng của Maroc.

High Atlas

Gần thị trấn Ouarzazate có phim trường Atlas Film Studios từng quay những bộ phim nổi tiếng như Gladiator, Cleopatra, Lawrence of Arabia,Game of Thrones, Disney’s Aladdin, Passion of Christ, hơn 20 phim được quay tại đây... Có 'tour guide' dẫn mình đi coi phim trường và giải thích những điểm liên quan đến những bộ phim nổi tiếng, tour khoảng 1 tiếng, hình như 8Eu/ người.

Atlas Film Studios

...
Atlas Film Studios

Atlas Film Studio

Sau khi ăn trưa, xe qua High Atlas, nhiều chỗ kẹt xe khoảng nửa tiếng, có chỗ xe chạy chậm rì, cảnh đẹp nhờ núi tuyết khắp nơi.

Kẹt xe ở High Atlas Mountains

...
High Atlas Mountains

Tới chiều thì tới Marrakesh, tụi T ngủ ở riad Miral trong khu Phố Cổ hai đêm.

...
Riad Miral

Riad Miral Lobby

~ 0 ~

**TrucLam** · 03-29-2023, 11:48 AM

Maroc có bốn thành phố mang màu sắc cá biệt, nếu đứng từ đồi cao nhìn về phố thị thì toàn cảnh những ngôi nhà ở Chefchaouen mang màu xanh của bầu trời (Blue City), Tangier là màu của mây trắng (White City), Fes là màu vàng của đất sét (Yellow City) và Marrakesh là miền đất đỏ (Red City). HT chưa có dịp tới Tangier nhưng Chefchaouen, Fes, và Marrakesh thì quả đúng như vậy.

...
Marrakesh

Marrakesh

Nếu Casablanca là một thành phố lớn mạnh về kinh tế, thương mại, Fes là cố đô, Rabat là nơi tại vị ngày nay của vua, thì Marrakesh là thành phố được nhiều du khách yêu chuộng của Maroc.

Fes và Marrakesh là hai thành phố xưa cũ nhất cuả Maroc, có tự ngàn năm về trước. Fes ngự trị phiá Bắc, Marrakesh phiá Nam, chỉ cách chân núi High Atlas chừng 50 dặm.

Sau Thế chiến Thứ Hai, lúc chiến tranh Đông Dương, Pháp mộ lính Maroc (người Việt gọi là lính Lê Dương) nhằm tiếp tục đô hộ các nước thuộc địa, trong đó có VN, nhưng khi Pháp rút quân lính Maroc cũng theo nhau về nước. Rồi sau này, vào thập niên 50, phi công VN có thời được gửi tới huấn luyện ở Marrakesh, trong đó có tướng NCK.

Hôm nay, Hassan tour guide (khác với Hassan tour guide ở Fes) dẫn cả nhóm đi coi khu Phố Cổ (Old Medina) của Marrakesh. Marrakesh Old Medina được bao bọc bởi tường thành dài hơn 10 dặm, chợ búa lao xao, đầy người, đầy xe, ngỏ ngách loạn xà ngầu, không có người dẫn là lạc te tua. Đường trong chợ nhỏ hẹp mà quán hàng san sát nhau, T thấy hai xe ba gác, đi ngược chiều nhau, một bên người đẩy, một bên lừa kéo, tới khúc hẹp, kẹt cứng, tiến thoái lưỡng nan vì phía sau cả hai phía có thêm người đi bộ, xe honda..., họ la lối om sòm, có vẻ không ai muốn nhường ai cả, chút thôi, rồi cũng phải có người lui để người khác qua được, vì đó là chuyện thường ngày ở huyện.

...

Nghe nói chợ đêm còn vui nữa, nhưng tiếc là hôm sau, phải khởi hành sớm để Mbark chở tới phi trường Casablanca cho cả đám leo lên máy bay về Mỹ (Marrakesh cách phi trường Casablanca gần ba tiếng xe). Ôi, ngày vui qua mau!

Trong chuyến đi này, HT học được nhiều thứ lắm, qua mắt thấy tai nghe hay từ Mbark (tài xế và tour guide), hay những người HT tiếp xúc:

Shalom Aleykum (Peace to you ~ Hello / Goodbye) Bình an với bạn.
Wa Aleykum Shalom (And to you, peace) để trả lời lại
Shokran: Cám ơn. Thank you
Yalla: let's go, come on, hurry up... mấy ông tour guide hay nói câu này.

Islam / Muslim: Đạo Hồi và người Hồi giáo. Những ngày ở 'riad' trong 'Old Medina', sáng sớm hay buổi trưa, chiều..., HT nghe trên loa ê-a những bài kinh cầu nguyện mà chẳng hiểu mô tê chi cả, có điều, như những tôn giáo khác: đạo Phật, đạo Thiên Chúa, đạo Hồi, đạo Do Thái..., những lời cầu kinh nguyên thuỷ không phải tiếng Việt nên làm sao mình hiểu được, bạn thử nghe lời cầu kinh cuả người Hồi giáo xem như thế nào.

Bài cầu kinh hàng ngày cuả Hồi giáo

Người Hồi giáo ngoan đạo, họ cầu nguyện rất thành khẩn. Một buổi trưa, ở trạm xe bus trong Casablanca, HT thấy ông tài xế xe bus, đóng cửa xe lại, trải tấm khăn trắng xuống sàn xe và quỳ xuống dập đầu cầu nguyện. Sau năm mười phút cầu nguyện xong, ông mở cửa xe cho khách lên. Trong đền thờ Hồi giáo, giáo dân cởi giày ra để sàn nhà được sạch sẽ, hay trải tấm khăn lên chỗ khấu đầu vì họ phải cúi dập đầu sát đất. Bồn nước (fountain) là nơi để giáo dân tẩy trần trước khi cầu nguyện. Mosque Tower ở Maroc có hình bốn góc cho giống với cục vuông ở Mecca - Ả Rập.

Mecca Arabia

Ramadan: hằng năm, Hồi giáo có một tháng linh thiêng, suốt tháng này, người Hồi giáo nhịn ăn, nhịn uống, kiêng mình từ lúc mặt trời mọc tới khi mặt trời lặn. Nhịn ăn uống để cảm thông được với người nghèo đói, không có cơm ăn áo mặc. Kiêng mình để chống cám dỗ của vật chất.

Ramadan là gì?

Người Maroc trắng trẻo chắc đã lai mấy đời hay ở các xứ Âu châu qua Maroc sống, dân thường thì da sậm hơn và người miền núi hay sa mạc, có người nước da đen tuyền. Dân Maroc ăn mặc kín đáo, áo chùm tới chân, đầu quấn khăn.

Tiếng Ả Rập đọc từ trái qua phải, sách đọc từ sau ra trước.

Couscous: món ăn chính của Maroc, không phải là hạt ngũ cốc như lúa gạo mà được làm từ bột của lúa mì lúa mạch, tương tự như pasta rất nhuyễn.
Tagine: thức ăn được hầm mềm trong nồi đất, món ăn rất phổ biến của Maroc.

Thức ăn rẻ và ngon, nếu bạn ở gần khu bình dân, HT chưa thử hết món ăn của họ. Khách sạn, nhà hàng giá rẻ hơn so với ở Mỹ. Kế bên khách sạn Odyssee trong Casablanca, T mua được mấy cái khăn choàng cổ để làm dáng, 10 dirhams/cái, nhiều pattern và màu sắc dễ thương.

Maroc có nhiều 'private tour' từ tour vài chục người như tour bus tới tour chỉ có hai ba người. HT gặp những cặp vợ chồng hay đôi bạn gái đi 'tour' với nhau trong những chiếc xe 'sedan' mà tài xế cũng là 'tour guide'.

HT toàn giặt đồ trong phòng vì khách sạn chỉ có dịch vụ giặt ủi: quần tây: 30-70 dirhams, áo: 30-50 dirhams...

Thành phố dễ thương: Chefchaouen (Blue City).
Snack rẻ và ngon: dầu cháo quẩy (Moroccan donuts), nước mía, cam vắt...
Thích đi tắm tiên (Hammam): được thư giãn và giá tiền bình dân.
Nếu có giờ sẽ đi lạc trong 'old medina' vài lần, để biết.

Ký sự Maroc đến đây là hết. Cám ơn bạn đọc đã ghé mắt. Shokran.

~ 0 ~

PS: HT ráng viết xong bài về Maroc trước đi thăm dân tình của Macron, ố là la...họ đang biểu tình rần trời. Thôi thì đành 'Que sera, sera, whatever will be, will be, the future's not ours to see, que sera, sera. ' là la lá là la...

~ 0 ~

Announcement

Morocco

Morocco

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment