Động cơ 4 thì
Chu kỳ làm việc của một động cơ 4 thì trang bị trên xe hơi cho thấy cốt máy của động cơ kết nối với các thanh truyền và các pít tông. Khi cốt máy quay tròn, các pít tông liên tục lên xuống bên trong xy lanh tạo thành các thì hút (1), ép (2), nổ (3) và thoát (4) của động cơ. Trong khi đó các xú páp hút và thoát ở phía trên lại có nhiệm vụ đem khí nạp vào xy lanh trong thì hút và khí thải ra ngoài trong thì thoát. Các xú páp này đóng và mở đúng lúc nhờ vào các mấu cam cố định trên cốt cam quay tròn khi động cơ làm việc.
Động cơ 2 thì chạy xăng pha nhớt không có xú páp nên không sử dụng cốt cam. Thân pít tông được dùng để để đóng và mở các lỗ nạp hòa khí và thoát khí cháy, khoét ở xy lanh.
Động cơ 2 thì
Cốt cam của động cơ tiếp nhận chuyển động quay tròn từ cốt máy nhờ những bánh răng ăn khớp trực tiếp ở đầu cốt máy và cốt cam, nhờ các bánh răng và sên cam (timing chain) hoặc nhờ các bánh răng và dây belt có răng ở mặt trong (timing belt). Timing có nghĩa là cốt cam và cốt máy của động cơ phải được kết nối với timing belt ở một vị trí nhất định để chuyển động lên xuống của pít tông ăn khớp nhịp nhàng với chuyển động đóng mở của xú páp.
Các bánh răng ăn khớp trực tiếp
Timing chain
Timing belt
Nếu động cơ sử dụng cặp bánh răng ăn khớp hay sên cam để truyền chuyển động giữa cốt máy và cốt cam, động cơ sẽ chỉ tạo nên tiếng ồn khi những bộ phận này mòn khuyết nhưng bánh răng rất khó bị vỡ và dây sên cũng rất khó bị đứt để có thể gây nên những hư hỏng nặng cho động cơ. Người sử dụng xe trong trường hợp này không phải quan tâm nhiều đến việc thay thế định kỳ những bộ phận đó.
Timing belt
Timing belt làm bằng cao su nên ít gây tiếng ồn khi động cơ vận chuyển nhưng sẽ bị dãn và mòn dần sau một thời gian sử dụng nhất định khiến cho động cơ không làm việc ổn định. Khi timing belt bị đứt bất ngờ, động cơ sẽ ngưng hoạt động tức khắc đồng thời có thể gây ra những hư hỏng nặng cho cơ cấu cốt cam, pít tông và thanh truyền mà việc sửa chữa sẽ rất tốn kém.
- Đông cơ có Timing Belt: Nắp che belt (belt cover) ở phía trước của động cơ thường được làm bằng plastic và dễ tháo ráp vì
Timing Belt cần được thay thế theo định kỳ.
- Đông cơ có Timing Chain: Nắp che chain (chain cover) ở phía trước của động cơ thường được làm bằng kim loại và khó tháo
ráp hơn.
Timing belt là bộ phận quan trọng nhưng lại thường bị lãng quên, người sử dụng cần tìm hiểu xem xe của mình có sử dụng timing belt hay không, nếu có phải thay mới định kỳ bộ phận này trong khoảng 80,000 miles. Khi thay mới timing belt, một số các bộ phận liên quan như các đệm kín, vòng cao su của bộ phận che xú páp (valve cover gasket) ở phía trên động cơ, bộ điều nhiệt hay ‘con sò nước’ (thermostat), bơm nước (water pump), các dây belt 'ngoài dùng kéo máy phát điện (alternator) và bơm tay lái (power steering pump) cũng được thay thế. Tổng giá thành cho việc thay thế này khoảng từ US $ 400 cho động cơ 4 xy lanh, từ US $ 600 cho động cơ 6 xy lanh và US $ 800 cho động cơ 8 xy lanh.
Hùng Nguyễn (72 CKO)
Comment