Tweet
Động Đất ở California
Nhớ lúc còn ở nhiệm sở khoảng cuối năm 80 hay đầu năm 81, vào một buổi trưa lúc họp trong giờ đọc báo, tin nóng từ báo Liên Xô lúc đó là "sắp tới (?) các hành tinh sẽ đứng vào vị trí 12 giờ, sẽ gây ra những tác động thiên tai như động đất, mưa to gió lớn, bão tố tai hại khắp nơi..." Nghe qua, thầy cô giáo cho tai này qua tai kia, chuyện trời đất biết đâu mà bàn.
Khi T qua đến Mỹ cuối tháng 9/81, trời của San Jose luôn ấm mát. Thỉnh thoảng có vài cơn nóng tạt qua. Đến khoảng tháng 12 cuối năm, mưa gió dầm dề. Những cơn mưa thật lớn kéo dài và liên tục cả tháng, có tin trên báo chí sẽ có động đất khi vị trí của các hành tinh đứng vào vị trí 12 giờ được kể cho nhau nghe. Tin này làm T nhớ lại tin ngày trước đã nghe, làm tôi lo sợ trong lòng được bàn bạc với nhau trong giờ cơm chiều ở nhà, hay giờ chơi trong lớp học. Nhiều ngày sau đó, bạn bè kể cho nhau nghe có nhiều người đã lái xe sang Texas tị nạn, đọc đường lại gặp tai nạn.
Vào ngày 02 tháng hai đó, tin tức buổi sáng trên tv cho biết là "vào lúc 0 giờ tối nay sẽ có động đất, tin có 'selter' cho mọi người ở vùng Vịnh được thành lập ở Sacramento..."
Buổi sáng đó trời lại mưa to, nặng hạt, bầu trời đầy mây đen dầy đặt, thật thấp, trông thật ảm đạm, làm mọi người lo lắng về tin động đất sẽ xảy ra tối nay. Vào lớp học, có chị B. ngồi kế bên thấp thỏm, nhấp nha nhấp nhỏm, rầu rĩ nói "Ở nhà tui còn một bầy con, sao tui lo quá. Chắc tui phải về thôi" Khi nói đến đó, chị bỏ tập vỡ vào túi và 'say bye' với mọi người.
Buổi cơm chiều, tôi và bà chị kể nhau nghe, "Có nhà hàng xóm đã đi Sacto rồi", khi ấy ông anh rễ lại làm thinh...
Tối đến, tôi đi ngủ sớm để không lo sợ... để rồi mở mắt ra, mới 11:50pm, chưa đến nửa đêm. Tôi nằm chờ trong bóng tối, ngó cái đồng hồ và chờ đợi. Từng giây phút trôi qua thật lâu... đồng hồ chỉ 11:59pm ...
Tôi nhẩm đếm và khi đồng hồ nhảy qua số 12:00am.., 12:05... Đêm vẫn yên lặng trôi, tôi thở phào nhẹ nhõm, chìm dần vào giấc ngủ say.
Buổi cơm chiều ngày sau, ông anh rễ bảo là "nghe mọi người nói về động đất, thấy người ta đi Sacto. Anh cũng lo lắm, nhưng không thể nói ra... vì là đàn ông trong nhà phải "strong!"
Từ ngày đó, tôi biết là khó có thể tiên đoán lúc nào động đất sẽ xảy ra, mặc dầu có máy đo các chấn động của các trung tâm nghiên cứu về động đất, có lúc người ta đoán căn cứ vào thời tiết, vào sự lệch lạc của thú vật như đi lạc, tru tréo của chó, mèo, kiến ....
Vào một buổi chiều tháng 6 năm 1988, T và Ox đang đứng trong nhà bếp. Một giao động không nhỏ làm chén bát trong tủ rơi rớt xuống đất. Một cơn động đất thoáng qua.
Một năm sau, vào ngay 17 tháng 10, 1989 lúc 5:04 chiều, T cũng đang ở trong bếp, sửa soạn nấu cơm. T nghe tiếng động răng rắc của cửa nhà chuyển mình, tôi cảm thấy một "luồng" nổ chạy ở dưới chân. Biết là có động đất... Thường thì chỉ một, hai giây là động đất qua. Sao lần này lâu quá vậy, tôi bước tới không vững, người cứ lắc lư không chủ động được, ngó lại phía nhà bếp thịt thà từ ngăn đông lạnh tuôn ra. Chén dĩa từ tủ chén rớt xuống, tranh ảnh treo trên tường lắc lư từ bên này qua bên kia. T réo gọi thằng con đang ở trong phòng, cũng là lúc nó tuôn chạy ra.... Nó cũng la lớn "động đất, động đất!" Nó nói là "đang ở trong restroom, vừa giựt nước toilet, bỗng dưng nước lại dọt thẳng lên, hihi, và thấy nhà cửa lắc lư..."
Đáng lẽ phải ngồi xuống bó gối, khum đầu dưới bàn, nhưng T và thằng con thấy chẳng an toan`, cố chạy ra ngoài. Một đoạn chỉ chừng 2,3 mét mà sao dài ghê. Khi đến cửa, cái giá để treo áo coat lại ngả xuống chận đường... Vội vã dẹp qua và chạy ra đường, lúc ấy đã có mấy người ở bên ngoài rồi...
Sau đó, cảm thấy yên chúng tôi vào nhà, xem qua tổn hại như thê' nào ... Wow, dọn dẹp một bãi chiến trường tan tác, ngổn ngang đủ mọi từ kệ, tủ rớt xuống. T bật tv, radio nghe tin tức, thì ra trận động đất kéo dài 15 giây, chấn động đến 6.9 độ Richter trung tâm chấn động cach' 10 miles từ Santa Scuz.
Sau đó là các hậu chấn cở 2.5, 3-4 độ liên tục xảy ra, đủ làm mọi người giật mình.
Khoảng một tiếng sau, OX về đến nhà. Ox kể cho biết, lúc đó Ox đang chạy đến khoảng xa lộ 880 và xa lộ 280, Ox cảm thấy xe run, như bánh xe nổ, nhưng nhìn bên đường thấy gạch ngói từ mái nhà rớt xuống. OX biết là có động đất mạnh rồi đây, OX vội vã về nhà, đèn đường bị mất điện nên xe bị kẹt vì lưu thông chậm....
Tôi có đọc những tường thuật trên một blog, trên mấy website về ngày 17/10/89 đó là, Động Đất Loma Prieta.
5:04pm 17/10/1989.
"Vào ngày 17 tháng Mười năm 1989, trong khi lái xe về nhà sau khi làm việc, tôi đến gần một ngã tư đèn đỏ trên đường Market và Beale ở San Francisco, California. Vào lúc đó, tôi cảm thấy chiếc xe lắc mạnh và nghĩ: “Chắc hẳn tôi bị nổ lốp bánh xe.” Khi chiếc xe tiếp tục lắc, thì tôi thấy một chiếc xe buýt đang ở khá gần tôi và nghĩ rằng: “Chiếc xe buýt đó đã đụng vào tôi!” Rồi chiếc xe càng lắc mạnh hơn nữa, và tôi nghĩ: “Chắc hẳn tôi có bốn bánh xe bị nổ lốp!” Nhưng đó không phải là bánh xe bị nổ lốp hoặc xe buýt—mà là một trận động đất mạnh! Khi dừng xe lại ở đèn đỏ, thì tôi thấy vỉa hè cong lên giống như sóng biển lăn xuống đường Market. Trước mặt tôi là một văn phòng cao ốc lắc lư từ bên này sang bên kia, và gạch bắt đầu rớt xuống từ một tòa nhà cũ hơn ở bên trái của tôi trong khi mặt đất tiếp tục rung chuyển.
Trận động đất Loma Prieta xảy ra ở Vùng Vịnh San Francisco vào lúc 5 giờ 04 phút chiều ngày hôm đó và làm 12.000 người mất nhà cửa.
Trận động đất đó đã gây ra thiệt hại nặng nề ở Vùng Vịnh San Francisco, đáng chú ý nhất là trên mặt đất không kiên cố ở San Francisco và Oakland. Ở San Francisco, Quận Marina đã được xây dựng trên một vùng đất thấp được tạo nên từ một hỗn hợp cát, rác rưởi, gạch vụn, và các vật liệu khác có chứa một tỷ lệ nước ngầm cao. Một phần của vùng đất thấp này gồm có gạch vụn được đổ vào Vịnh San Francisco sau trận động đất vào năm 1906 ở San Francisco.”
Thắm thoát mới đó đã 25 năm, 15seconds/25years! Động Đất Loma Prieta, 1989.
Chủ đề của NBC ở Vùng Bay ngày hôm nay 17 tháng 10 2014, kỷ niệm 25 năm ngày Loma Priesta động đất vào lúc 5:04pm, kéo dài 15 giây.
"Cú sốc đã được tập trung tại một khu vực dân cư thưa thớt khoảng 10 dặm (16 km) về phía đông bắc của Santa Cruz vào một phần của hệ thống đứt gãy San Andreas và được đặt tên cho đỉnh cao Loma Prieta gần đó trong dãy núi Santa Cruz. Với cường độ Mercalli tối đa IX (bạo lực), và thời điểm có cường độ 6.9, đã làm cho 63 người chết và 3757 người bị thương trong các khu vực bị ảnh hưởng.
Trận động đất Loma Prieta 1989 gây tàn phá và thiệt hại nhân mạng khắp khu vực vịnh San Francisco. Tại thành phố San Francisco, trận động đất làm hự hại nặng các công trình trong khu Marina và South of Market. Xa lộ cao tốc Embarcadero bị hư hại và phần lớn Xa lộ cao tốc Central bị hư hại cần phải bị phá hủy để thành phố tu sửa lại mặt tiền bờ biển phố chính lịch sử của thành phố và làm tái sinh khu dân cư Hayes Valley.
Các đoạn đứt gãy địa chất San Andreas và Hayward là nguyên nhân của nhiều hoạt động địa chấn gây động đất tuy rằng cả hai vết đứt gãy này thật sự không đi qua thành phố. Vết đứt gãy San Andreas gây ra trận động đất năm 1906 và năm 1989.
Thiệt hại nặng nề ở hạt Santa Cruz và ít hơn ở phía nam tại Monterey County, nhưng tác dụng kéo dài cũng ở phía bắc (và tiếp tục từ tâm chấn) vào khu vực vịnh San Francisco, cả trên bán đảo San Francisco và trên vịnh ở Oakland .
Các Loma Prieta (hoặc phía nam Santa Cruz Mountains) phân đoạn của hệ thống đứt gãy San Andreas đã trải qua một thời gian dài yên lặng cho đến khi một số foreshocks vừa xảy ra trong tháng 6 năm 1988 và một lần nữa vào tháng Tám năm 1989. Không có trận động đất lớn đã xảy ra tại khu vực này kể từ khi trận động đất San Francisco năm 1906.
Do các chương trình thể thao của năm 1989 World Series, nó đã trở thành trận động đất lớn đầu tiên tại Hoa Kỳ đã được phát sóng trực tiếp trên truyền hình quốc gia. Giờ cao điểm giao thông trên đường cao tốc Bay Area là nhẹ hơn so với bình thường do lên gần 62.000 người có mặt tại Candlestick Park ở San Francisco, và điều này có thể đã ngăn chặn một sự mất mát lớn của cuộc sống, như một số các công trình giao thông vận tải chính của vùng Vịnh bị thất bại thảm khốc. Một phần của hai tầng xa lộ Nimitz đã sụp đổ ở Oakland là địa điểm số lớn nhất thương vong cho sự kiện này, nhưng sự sụp đổ của các cấu trúc nhân tạo và tai nạn liên quan khác đóng góp cho thương vong xảy ra ở San Francisco, Los Altos, và Santa Cruz."
Hình ảnh về trận đông đất 1989, Loma Prieta.
(Nguon Internet)
(Nguon Internet)