Machu Picchu

[TrucLam]

Thủ đô Lima - Peru

Bạn đọc thân mến,

Hơn hai ngàn năm về trước, người Hy Lạp được coi là một dân tộc tiến bộ, phát triển về nhiều lĩnh vực: nghệ thuật, văn hoá, kiến trúc... Những nhà thông thái thời đó đã đưa ra danh sách bảy kỳ quan đáng được chiêm ngưỡng. Họ chọn số bảy vì tin rằng nó tượng trưng cho sự hoàn mỹ và phong phú, cũng vì đó là số của năm hành tinh đã được khám phá đương thời, cộng thêm mặt trăng và mặt trời. Thưở nhỏ, HT biết về bảy kỳ quan thế giới qua sách vở, một cách rất mơ hồ. Chỉ nhớ có Kim Tự Tháp ở Ai Cập mà thôi qua phim ảnh, còn sáu kỳ quan kia thì không hề thấy nó ra làm sao, giờ thì biết nó đã không còn tồn tại trên trái đất này do động đất, thiên tai hay hỏa hoạn từ lâu.

Bảy kỳ quan thế giới thời cổ đại:

Great Pyramid of Giza, Egypt
Hanging Gardens of Babylon
Statue of Zeus at Olympia
Temple of Artemis at Ephesus
Mausoleum at Halicarnassus
Colossus of Rhodes
Lighthouse of Alexandria

Vì bảy Kỳ quan Thế giới thời Cổ Đại giờ chỉ còn có Kim Tự Tháp nên vào đầu thiên niên kỷ (năm 2000), một uỷ ban được thành lập để chọn bảy kỳ quan thế giới ngày nay, với bốn yếu tố:

Phải do con người xây dựng lên.
Hoàn thành trước năm 2000 và đang được bảo tồn.
Mỗi lục địa phải có ít nhất một đại diện.
Mỗi quốc gia chỉ được đề cử một công trình.

Sau khi lấy ý kiến của 100 triệu người, năm 2006, một hội đồng giám khảo quốc tế đã được thành lập do tiến sĩ Federico Mayor Zaragoza, cựu Tổng Giám đốc UNESCO (Cơ quan Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên Hiệp Quốc) làm chủ tịch. Hội đồng giám khảo quốc tế này sẽ đánh giá các kỳ quan, loại bỏ các kỳ quan không xứng đáng được đề cử. Cuối cùng vào ngày thứ Bảy, 07-tháng 7 năm 2007 tại Lisbon - Bồ Đào Nha, danh sách bảy kỳ quan thế giới ngày nay (The New Seven Wonders of the World) được công bố.

1- Vạn lý trường thành - xây dựng từ năm 220BC - 1644 AD - Trung quốc
2- Petra - thế kỷ 4 BC tới thế kỷ thứ 2 AD - Jordan
3- Christ the Redeemer - 1926-1931 - Brazil
4- Machu Picchu - thế kỷ 15 AD - Peru
5- Chichen Itza - thế kỷ thứ 5-13 AD - Mexico
6- Đấu trường La Mã - năm 72-82 AD - Ý
7- Taj Mahal - 1632-1648 AD - Ấn Độ

Đấu trường La Mã (Colossum) thì ai cũng biết qua, HT có dịp tới đó trong chuyến đi Ý cách đây mấy năm, quả đáng là Kỳ quan Thế giới. Petra ở Jordan thì chỉ mới thấy qua phim 'Indiana Jones and the Last Cruisade, và ở ngoài đời thì nghe nói nó lớn hơn trong phim ảnh rất nhiều. Tiếc là chỉ xém ghé tới Petra vì có người bạn hàng xóm rủ đi Egypt/ Jordan và Turkey vào tháng Năm năm nay, nhưng đành dời lại do chíến tranh Israel và Hamas mới xảy ra hôm tháng 10 năm ngoái.

HT nghe nói tới Machu Picchu ở Peru (Nam Mỹ) cách đây nhiều năm, đến khi mấy đứa con hỏi ba mẹ tính đi đâu? What's next? Machu Picchu. Thì nó nói: À, Kỳ quan Thế giới!, thì T mới biết về chuyện này. Năm 2023, HT định đi Machu Picchu, nhưng do cuộc đảo chính ở Peru vào cuối năm 2022, nên đành dời lại đến 2024.

Machu Picchu



...
Machu Picchu

Kỳ quan Thế giới Machu Picchu nằm trong rặng núi Andes trong xứ Peru. Peru nằm ở Nam Bán Cầu trong vùng nhiệt đới tương tự như VN, nên có hai mùa mưa nắng. Thủ đô Lima nằm gần biển Thái Bình. Diện tích Peru lớn gấp ba lần VN. Dân số 33 triệu. Bình quân lợi tức của Peru là 7,000 đô/ năm (GDP per capita), VN - 3,700 đô, Mỹ - 75,000 đô. Peru có ba miền rõ rệt: vùng đồng bằng ven biển Thái Bình, vùng núi cao trong dãy Andes, và vùng rừng rậm Amazon. Ngôn ngữ chính của Peru là tiếng Spanish. Tiền thông hành là PEN (soles), thời giá lúc này là 1 đô = 3.7 soles. Peruvian tạng người thấp, da ngăm đen, những người ở miền cao nguyên hay trên núi cao trong dãy Andes như Cusco có mũi to và ngực nở hơn người miền đồng bằng để có thể sống được ở nơi núi cao, nơi không khí rất loãng.

...

Vé Austin - Texas đi Lima - Peru của American Airlines, rời Austin từ sáng sớm, chuyển tiếp ở Miami vài tiếng và tới Lima vào lúc 9 giờ tối, giờ Lima (cùng múi giờ với Texas). Nhập cảnh Peru dễ dàng và nhanh chóng, ra khỏi khu lấy hành lý có quầy taxi như 'Taxi Green', Taxi 365...'(loại remise T đã dùng ở Argentina và Chile), nhiều người xếp hàng đông nghẹt. Lúc 'research' cho chuyến đi, 'remise' taxi ở Lima có 'review' nửa tốt nửa xấu. Có người dùng 'taxidatum' thì HT thấy toàn là 'good review', nên kỳ này HT dùng thử loại này.

...
Hotel Diamond


...
Phòng điểm tâm của Hotel Diamond

Taxidatum có website cho mình 'book' từ đâu tới đâu, ngày giờ, họ cho giá tiền, và email cho mình biết, tài xế cầm bảng tên mình ở cổng phi trường để đón mình, sau chuyến đi, mình trả bằng tiền đô hay tiền sole (tiền Peru), giá rất phải chăng. Ví dụ: từ phi trường Lima tới khách sạn trong 'city center', 45 phút, giá 60 soles hay 18 đô (thời điểm này 1 đô=3.7soles), ngày đêm gì cũng giá đó, giá tiền tính bằng xe chứ không tính bằng số người đi. Nếu chuyến bay bị trễ, họ theo dõi hay mình cho họ biết qua email, họ sẽ chờ mình, nếu mình muốn 'cancel' dịch vụ thì cho họ biết để họ không tới đón chứ không phải trả lệ phí nào cả vì mình chỉ trả tiền sau khi đi, họ không lấy 'credit' card. Tất cả những ngày ở Peru, HT dùng 'taxidatum' và rất hài lòng với dịch vụ này.

Plaza de Armas




Plaza de San Martin

Tới khách sạn lúc 10 giờ đêm, ngủ một giấc tới sáng mới coi Lima ra làm sao. Khách sạn Diamond sạch sẽ, tiện nghi đầy đủ, HT ở lầu sáu, (50 đô/đêm có ăn sáng). Hotel Diamond nằm ở vị trí rất tiện lợi, năm phút là tới Plaza San Martin, năm phút đi hướng khác là Plaza de Armas, HT chỉ đi bộ là tới được các nơi sightseeing của Lima. Lima không có metro, chỉ có bus, rất rẻ nhưng phải biết cách đi và biết trạm để xuống, còn đón bus, thì đứng ngoắc tay để bus dừng cho mình leo lên nên phải biết ngoắc chiếc nào, thành ra HT ở khách sạn mình có thể đi bộ được. HT lấy 'free walking tour' ở đây. Xung quanh Plaza de Armas có dinh tổng thống, toà thị chính, nhà thờ lớn, và rất nhiều 'sightseeing' nối tiếp nhau với những kiến trúc mang nét văn hóa của Tây ban Nha.

...

~ 0 ~

[TrucLam]

Ollantaytambo

HT ở trong khu phố cổ của thủ đô Lima hai đêm trước khi đi Cusco. Máy bay của hãng Latham có nhiều chuyến bay trong ngày từ Lima tới Cusco 1.5 tiếng rưỡi. Nếu đi xe bus thì mất 20 tiếng vì phải băng qua rặng núi Andes, nên phần đông người ta tới Cusco bằng máy bay. Lima nằm ở đồng bằng trong khi Cusco nằm trên núi cao 11,000 ft (3,400m). Xui xẻo, chuyến bay đi Cusco buổi trưa của HT bị cancel, họ xếp cho đi chuyến khác, nên HT tới Cusco lúc 10 giờ đêm, tối thui, may có taxidatum chờ sẵn đưa tới khách sạn Amerinka - 55 đô/ đêm (phi trường CUZ vô phố 5 miles, 20 phút, 7 đô / 25 soles).

Khách san Amerinka



...
Amerinka Hotel

Amerinka Hotel $55/ đêm, có ăn sáng. Hotel nằm ngay trên con đường chính kế bên Plaza San Francisco và cách chợ San Pedro / Plaza de Armas năm phút đi bộ. Khách sạn trang hoàng giống như Riad ở Morocco. Tất cả các khách sạn HT mướn ở Peru đều có ăn sáng, loại 'buffet' nóng, có trứng, thịt, mì xào, cơm chiên, khoai chiên, juice, trái cây... trình bày rất lịch sự và sạch sẽ hơn khách sạn ở Mỹ nhiều.

...
Phòng điểm tâm ở Amerinka



...
Ăn sáng ở Amerinka.... lá coca

Cusco nằm trong thung lũng, xung quanh núi đồi bao bọc, cảnh đẹp. HT đi dạo phố chút xíu. Sáng đó, gặp cô giáo dẫn học trò đi quanh phố, xin phỏng vấn du khách và tập nói tiếng Anh. HT có chụp với cô tấm ảnh cho vui.

...
Học trò và cô giáo ở Cusco

...
Phố xá ở Cusco

Trả phòng lúc 10 giờ, để đi Ollantaytambo nằm trong khu Sacred Valley, cách Cusco 65 km, 1.5 tiếng xe, 34 đô hay 120 soles (taxidatum - door to door). Bus thì rẻ lắm chỉ vài soles, nhưng hơi đông và sợ không có chỗ để vali. HT thấy giá taxi như vậy đi được, và đây là 'private taxi' nên không có ai đi chung với mình. Đường đi cảnh đẹp vì là đường núi, đèo, không dễ lái chút nào. HT bái phục mấy người lái xe ở Peru, trong phố đường hẹp, xe đông, sát rạt nhau mà không bị cọ quẹt gì hết!

...
Ollantaytambo

Cusco có xe lửa tới Agua Caliente (AC = thị trấn nhỏ nằm sát khu núi Machu Picchu), mất năm tiếng và chỉ có hai chuyến lúc sáng sớm, còn Ollantaytambo thì cách Agua Caliente 1.5 tiếng xe lửa và có nhiều chuyến hơn, nên phần lớn người ta đi xe tới Ollantaytambo rồi đi tiếp tới MP bằng xe lửa. Ollantaytambo lại có 'ruin' với nhiều cảnh đẹp, đáng để cho bạn ở đây một vài ngày.

...
Ollantaytambo Ruins

Ollantaytambo (O-yan-tay-bom-bo, có khi nói ngắn lại là Ollanta) là một thị trấn Inca, cách thành phố Cusco 65km, nằm trong núi Andes với cao độ 2,800m (9,000 ft) so với mực nước biển. Dưới thời Đế chế Inca, Ollantaytambo nằm trong Sacred Valley, và là nơi tế lễ.... Khi Tây Ban Nha đánh chiếm Peru, Ollanta là thành trì bảo vệ Inca, còn bây giờ là một điểm thu hút khách du lịch, do các di tích thời Inca còn tồn tại nơi đây và điểm khởi đầu của The Inca Trail. Người Inca là thổ dân sống ở Nam Mỹ. Họ cai trị một đế chế trải dài dọc theo bờ biển Thái Bình Dương và vùng cao nguyên Andes. Con cháu của họ ngày nay vẫn ở xung quanh dãy Andes và là sắc tộc lớn nhất ở Peru.

...
Quán cơm ở ga xe lửa Ollantaytambo

Phố xá ở Ollantaytambo không lớn lắm, HT toàn đi bộ, có điều đường phố nhỏ hẹp, hơi dốc, rất nhiều người bản điạ. HT thấy có quán cơm bình dân ở trước ga xe lửa nên tấp vô ăn (15soles một phần). Cơm gà ra-gu nóng hổi, hương vị đậm đà, phần cơm hơi lớn T ăn không hết, khoai họ nấu dẻo và mềm. Peru nổi tiếng là xứ có nhiều loại khoai (gần 4 ngàn loại), họ làm các món khoai thơm và ngon.

Tunupa Lodge Hotel, cách ga xe lửa Ollantaytambo năm phút đi bộ, 55 đô/ đêm (có ăn sáng). Họ có món chuối 'plaintan' hấp, dẻo và bùi, khá ngon. Tuy chỉ ở đây có một đêm, nhưng khách sạn sẽ giữ giùm vali của HT hai ngày cho tới khi HT đi xong MP mới về lại đây lấy vali. Vì Peru Rail chỉ cho khách đem 5kg hành lý nên nhiều khách sạn ở Cusco hay Ollantaytambo, hay ga xe lửa có chỗ cho mình gửi hành lý mà không tính thêm tiền.

...
Tunupa Lodge



...
Ăn sáng ở Tunupa Lodge

Sáng ra, sau điểm tâm, HT tới khu 'ruins' ở Ollantaytambo, mua vé vào cổng và đi coi cảnh trong đây vài tiếng trước khi về lại 'lodge' gửi hành lý và đi xe lửa tới Agua Caliente.

...



...

~ 0 ~

[TrucLam]

Machu Picchu

Rặng núi Andes chạy dài từ Bắc xuống Nam, chia Peru thành hai miền hai bên rặng núi. Muốn tới Machu Picchu, thường phải đi máy bay từ Lima tới Cusco, từ đó đi xe lửa tới Machu Picchu. Machu Picchu là gì? Theo ngôn ngữ của thổ dân Quechua, Machu có nghĩa là cũ, già (old), Picchu nghĩa là cao nhọn (pyramid, pointed...). Machu Picchu có nghĩa là núi xưa (ancient mountain, old peak, old mountain). Thành trì Machu Picchu được xây dựng vào thế kỷ 15 cho hoàng gia Inca. Khi Spain chiếm Nam Mỹ làm thuộc địa, họ vơ vét vàng bạc, châu báu, còn vùng núi cao khó sống, họ không màng tới. Vì thế Machu Picchu trở thành hoang phế mấy trăm năm cho tới khi một giáo sư của Đại học Yale được những nông dân Inca trong vùng này dẫn tới Machu Picchu.

...
Xe lửa đi Machu Picchu

...
Machu Picchu

Machu Picchu (MP) giờ là nơi đắt địa, du khách tới hà rầm nhất là vào mùa cao điểm tháng 6,7,8 từ khi được bình chọn là Kỳ quan Thế giới, chứ trước đây ít người biết tới. Địa điểm này bao gồm các công trình có nhiều mục đích khác nhau như: đền thờ, nhà ở, ruộng nương canh tác... Có nhiều giả thuyết về Machu Picchu và vai trò của nó trong xã hội Inca. Một số học giả cho rằng: Machu Picchu có thể là một trung tâm thương mại hoặc nơi đăng quang của các vị vua, hay đây là một địa điểm tôn giáo hoặc gia trang của hoàng gia. Cho tới bây giờ, không có tài liệu nào cho biết chắc là người Inca xây Machu Picchu với mục đích gì vì họ không có chữ viết (no writing).

...
Machu Picchu

Mỗi ngày chỉ một số người được vào Machu Picchu, vé bán trên 'net', mình lựa ngày giờ để tới. Có hai loại vé chính: loại 'trekking' Inca Trail tới Machu Picchu, 26 miles/ 40km, hai tới năm ngày. Vé Inca Trail thường có trên 'net' khoảng tháng 10, và nó hết nhanh lắm, vừa ra là hết, loại này đi phải có 'tour guide' để hướng dẫn và mang đồ cho khách, đi bốn ngày, ngủ rừng và rất mắc. The Inca Trail đến Machu Picchu là một phần nhỏ của tuyến đường cổ xưa mà người Inca đã đi từ Sacred Valley đến Machu Picchu và được coi là một trong những 'trail' nổi tiếng nhất ở Nam Mỹ. Ngày xưa, người Inca lập thành hệ thống những con đường mòn này để vận chuyển hàng hóa và liên lạc giữa các vùng khác của họ.

Loại đi 'circuit', chỉ đi Machu Picchu trong ngày. Loại vé ''circuit' có ngày và giờ ấn định (time slot), vé T mua khoảng hai tháng trước ngày đi MP. HT mua vé máy bay, xe lửa vào MP, sau khi tìm được vé vô MP. HT có người bạn hàng xóm đã đi tour MP cách đây mấy năm và khuyên nên đi MP bằng tour, nhưng thấy lịch trình của tour hơi cập rập nên không đi tour (kiểu tour từ A-Z), mà chỉ đi tour loại 'day trip' những nơi mình muốn, trong mấy ngày ở Cusco. HT chọn đi tháng Năm vì Peru lúc đó sắp vào mùa khô (tháng 4 - tháng 10), những tháng còn lại trong năm, mưa nhiều nên khó đi hơn vì Machu Picchu nằm trên miền núi cao. Kỳ này chỉ đi hai tuần, năm ngày ở Lima, năm ngày ở Cusco để 'day trip' vùng Sacred Valley, một ngày Ollantaytambo, hai ngày ở Agua Caliente (cửa ngõ vào MP).

Agua Caliente



Agua Caliente

Hôm chờ máy bay đi Lima ở Miami, HT gặp vợ chồng người VN, anh ta mới đi xong chuyến 'cruise' ở Miami và đang chờ máy bay về Oregon. Trên 'cruise', anh gặp một nhóm hơn 20 người VN ở Austin, anh kể tên vài người nhưng HT không nhận ra tên ai quen. Anh nói: Peru, người Inca, Machu Picchu làm cho anh mường tượng cảnh núi rừng huyền bí.

...
Agua Caliente

Sau tiếng rưỡi xe lửa, HT tới thị trấn Hot Spring (Agua Caliente), cửa ngõ để đến Machu Picchu (agua = nước = water, caliente = nóng = hot). Agua Caliente (Hot Spring) có mội nước nóng nên người ta lấy đó mà đặt tên cho thị trấn này chăng? Phố nhỏ đi chút xíu là hết phố, toàn khách sạn, nhà hàng và quán xá bán đồ lưu niệm. HT check in khách sạn Inti Punku rồi đi mua vé xe bus cho sáng mai vào Machu Picchu. Vé bus khứ hồi 24 đô/ người. Bạn có thể mua vé đi hoặc về vì có thể 'hiking' lên xuống MP và Agua Caliente (AC), có điều đường rất dốc (elevation gain = 1,000ft.)

....



...

Machu Picchu thấp hơn Cusco nhiều (Cusco - 11,000 ft, MP 7,900 ft, AC - 6,700ft), nên khi ở AC và MP, HT không bị choáng váng hay mệt do 'altitude sickness' như khi ở Cusco (ở cao độ trên 8,000ft thì người sống ở đồng bằng sẽ bị 'altitude sickness' như: nếu nhẹ thì choáng váng, mệt mỏi, nặng thì khó thở, ói mửa, có khi bị xỉu, phổi bị ngập nước và óc bị sưng lên đưa tới tử vong...) Ở Cusco, trong lobby của khách sạn đều có để lá 'coca' khô để khách uống với nước sôi như uống trà hay nhai trong miệng, giúp mình đỡ mệt. Người ta thường liên tưởng lá 'coca' với á phiện, thổ dân sống trên vùng núi Andes hay Nam Mỹ dùng lá này rất thường xuyên để làm bớt mệt, khỏe người, không thấy đói... Ở Peru, lá coca rất phổ biến, nhưng nếu bạn đem lá này về Mỹ là bị tù như chơi (illegal). Lúc ăn sáng, T làm một ly nước nóng với lá coca, hay nhai lá coca rồi ngậm trong miệng như mấy bà già trầu nhai thuốc xỉa, nhưng người cứ bần thần và dễ bị mệt, lại thêm đường phố ở rất dốc, đi một chút mà thấy mệt bở hơi tai.

...
Agua Caliente

Sau một đêm ở AC, ăn sáng xong, HT ra trạm xe bus xếp hàng, nhiều người đi buổi sáng nên hàng dài ngoằng. AC không có taxi hay xe hơi, toàn đi bộ, còn bus chỉ chở khách lên xuống MP mà thôi.

Bus đi từ AC lên MP 10km, 30 phút, 1,000ft elevation gain, chạy zigzag lên núi, đường hẹp và dốc, gặp bus đi ngược chiều ở cua quẹo, có khi một trong hai xe phải de lại để xe kia qua được, rồi đi tiếp.

Machu Picchu




Machu Picchu

MP có mấy loại vé khác nhau: Circuit 1,2,3,4, mình đi theo vé đã mua vì đi trong 'circuit' đều đi một chiều chứ không được đi ngược trở lại, nếu lỡ đi lộn 'circuit', thì đi cho hết 'circuit' đó rồi ra là xong. HT mua vé 'Circuit 2 và Inca Bridge'. May hôm đó trời xanh, mây trắng, gió mát, cảnh trong MP đẹp thì thôi! Những nấc thang cao, những bức tường đá thẳng tắp, xếp với nhau khít khao, không đút lọt cây kim. Machu Picchu nằm trên hai đường nứt động đất, với kỹ thuật của họ xây thành trì này, động đất không làm cho Machu Picchu hề hấn gì.

...
Machu Picchu




Machu Picchu



...
Machu Picchu

Người Inca theo chế độ đa thần, họ tin vào thần thánh như thần mưa, thần gió. Họ là một dân tộc thông minh, cứ nhìn những công trình xây cất nhà cửa ruộng nương, các pháo đài mà kinh ngạc, sao thời đó mà người ta có thể xây được những thành trì như vậy! MP được coi như thánh địa của Inca. Khi Spain với kỹ thuật vũ khí hiện đại, chiếm đóng Nam Mỹ, làm cho Inca suy sụp từ đó.

Phố đêm ở Agua Caliente








...
Khách sạn Inti Punku

Kế bên khách sạn có tiệm ăn nhỏ thôi, chừng mươi người khách, chồng nấu vợ chạy bàn. Họ có món Cuy giống như loại chuột đồng nướng hoặc chiên, mềm như thịt gà, không mỡ, ngon, ăn với khoai tây, xà lách. Peruvian nổi tiếng với món gỏi cá sống (ceviche). Người ta nói 'ceviche' lấy từ âm của thổ ngữ Quechua 'siwichi' có nghĩa là 'cá sống' (raw fish), ướp với nước cốt chanh, dùng với hành tím lá mỏng, ớt, khoai lang, chuối chiên (fried plantain), bắp... HT order hai món này, rất ngon, vừa miệng, đủ no $30. T ăn 'ceviche' ở Agua Caliente và Lima, hương vị tương tự và rất ngon.

...
Cuy nướng ............... Ceviche



...
Phố đêm ở Agua Caliente

~ 0 ~

[TrucLam]

Cusco

Sau hai ngày ở Agua Caliente để đi Machu Picchu, HT đi xe lửa về lại Ollantaytambo, ghé khách sạn lấy vali của mình rồi đi xe về Cusco. HT ở Casa Andina Standard Cathedral bốn hôm, khách sạn kế bên nhà thờ lớn và quảng trường Plaza de Armas (Main Square), rất tiện cho 'sightseeing'.

...

Buổi chiều đó, HT lấy 'free walking tour' để biết thêm chút xíu về Cusco. Tour bắt đầu ở Main Square và kết thúc ở San Blas là khu đồi trên cao nhìn xuống, trời về chiều và thành phố đang lên đèn. Lúc lên San Blas - leo 200 bậc thang, đi chút xíu, mệt lè lưỡi vì 'altitude sickness'. Cusco là thành phố nằm trong thung lũng, núi đồi Andes bao bọc xung quanh, muốn thấy trọn vẹn Cusco thì cứ kiếm đường lên một cái đồi nào gần đó là thấy Cusco bên dưới, đường hẹp và rất dốc, thường lát đá, chỉ những con đường lớn mới tráng nhựa.

Cusco từ San Blas

Khi tới Cusco, người lúc nào cũng ngầy ngật, dễ bị mệt, mặt và mấy đầu ngón tay cứ bị tê do 'altitude sickness', mặc dù có uống thuốc và lá coca. Thế mới biết mình không còn trẻ nữa. 'We're no longer young!' Vì HT không đi loại 'tour' nhiều ngày từ A-Z, nên chỉ 'book tour' đi 'day trip' mà thôi. Buổi tối 'book' thì sáng hôm sau đi, chứ không 'book' tour' nào trước cả, do khi 'research', nhiều người nói ở Cusco, không cần mua tour trước.

Qoricancha




Qoricancha (Đền Thái Dương)

Qoricancha hay Đền thờ Mặt trời. Theo sử học, sau cuộc chinh phục của Tây Ban Nha, đây là ngôi đền lớn nhất và xa hoa nhất ở Nam Mỹ, chứa đầy vàng, bạc và đồ trang sức quý giá. Người Inca nói là đền này để thờ Inti, thần mặt trời, được xây dựng hồi thế kỷ 12 trên đỉnh một ngôi đền đã tồn tại trước đó. Khi người Tây Ban Nha chiếm Peru, họ cho xây nhà thờ Santo Domingo ngay trên tàn tích của Qoricancha, nhưng những dấu tích hấp dẫn của ngôi đền Inca trước đây vẫn được giữ nguyên vẹn.

Qoricancha

Qoricancha

HT muốn đi 'Rainbow Mountain' vì nghe nói cảnh đẹp. Người ta chỉ thấy được 'Rainbow Mountain' cách đây chừng chục năm. Trước kia do băng hà phủ trên núi nên không ai thấy nó. Sau này do tình trạng 'global warming', các băng hà tan dần nên mới lòi ra Rainbow Mountain. Núi này có bảy màu của cầu vồng do các khoáng chất làm nên, đẹp lắm! Tour đi Rainbow Mountain rời Cusco lúc ba bốn giờ sáng, ba tiếng xe đi, ba tiếng xe về, tới đó phải hiking ở cao độ 16,000 - 17,000 ft, 3 miles RT, mới thấy được cảnh, nên anh H quyết định không đi vì sợ kham không nỗi bởi 'altitude sickness'. Mấy hôm sau về lại Lima, HT ngồi nói chuyện với một tốp bạn trẻ, cỡ ngoài 30 tuổi, họ đi 'Rainbow Mountain' và nói khá mệt. Trong chuyến Peru, HT thấy phần lớn du khách trẻ hơn mình 30-50 chứ ít thấy người già đi.

...
Rainbow Mountain - hình trên net

Xung quanh Cusco có rất nhiều cảnh đẹp, họ có tour đi xe 'van', khoảng 10-12 người, rộng rãi, tài xế tới rước ở khách sạn, 'tour guide' nói tiếng Anh dẫn mình đi, giá 100 soles / người (gần 30 đô), trả bằng 'credit card' trên online. HT đi tour tới Pisac Ruins, Moray, khu ruộng muối trên núi Marais, những 'ruins' quanh Cusco, mỗi chỗ đi từ tám chín giờ sáng tới hai giờ chiều thì về lại khách sạn. Buổi chiều HT nghỉ ngơi rồi đi loanh quanh Cusco, HT ăn sáng ở khách sạn, đi tour về rồi ăn chiều là xong, coi như ngày ăn hai bữa là đủ, có lẽ do sự mệt mỏi làm không thấy đói. Có khi ăn ở tiệm bình dân, ở mấy sạp trong chợ San Pedro, hay ở ngoài đường, nên rẻ lắm, chưa tới năm đô một người.

...
Quán cơm trong chợ San Pedro

Cusco khi xưa là trung tâm văn hóa, nơi tổ chức lễ hội quan trọng của người Inca. Giờ thì được UNESCO coi là thành phố cổ. Cusco mang nét kiến trúc của Inca, thời trước khi là thuộc điạ và khi bị Spain xâm chiếm. Tại quảng trường chính có nhà thờ lớn. Xung quanh quảng trường có nhiều hàng quán.

Main Square



...
Phố xá trong Cusco

Cusco quả là một thành phố chuyên về du lịch. Trong khu phố cổ, người ta mời khách mua 'tour', vô nhà hàng, tới tiệm 'massage'...rần trời. Trên con đường Avenida El Sol (Sun Avenue), cách chỗ ở chưa tới năm phút, những quầy đổi tiền san sát nhau. Họ đổi giá ngang ngửa với 'currency exchange' trên 'net' nên tụi T đổi tiền ở đây, rất tiện. Buổi chiều sau khi đi 'tour', T tới tiệm 'massage' cho họ làm 'Swedish Massage' 60 phút - 120 soles (30 đô), loại 'relaxed massage' rẻ hơn giá 90 soles, hay Inca massage thì mắc hơn chút xíu 140 soles, tùy theo mình chọn thứ nhẹ hay mạnh, còn 'facial' thì 60 phút - 15 đô, khỏe lắm! T không rành về các loại massage, chỉ thấy giá rẻ nên thử cho biết. Họ cho mình ngửi loại dầu, mùi rất dễ chịu trước khi làm massage. Đây là loại dầu giúp mình đỡ mệt do cao độ. Mấy người tour guide thấy mình hơi lết thết thì họ nhỏ vào tay mình chút dầu này, xoa rồi để lên mũi hít vào thì thấy người tỉnh táo lại.

Peru có món bánh 'Picarones', giống như bánh 'donut', dùng bột làm bằng khoai và bí đỏ nên có vị ngòn ngọt, chiên trong dầu, trên rưới chút syrup, giá 1-2 soles/ cái (30 - 60 xu, Cusco rẻ hơn ở Lima). Bánh này làm T nhớ bánh Sfenj ở Morocco, nhưng HT thích bánh Sfenj (Morocco donuts) hơn, vị giống bánh cháo quẩy mằn mặn. Cusco còn có món kem ' Peruvian cheese ice cream' (Queso Helado = cold cheese) 3-4 soles / ly, màu trắng sữa, trên rắc bột quế, có vị dừa trong kem, vị ngọt vừa phải, rất ngon.

...
Picarones

Kem fromage

~ 0 ~